SOS από τους μηχανοδηγούς έναν χρόνο μετά τα Τέμπη

Με ευχές και συστάσεις, που ακούστηκαν ξανά πριν από έξι μήνες, κατέληξε η χθεσινή σύσκεψη στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μετά τα σοβαρά περιστατικά ασφάλειας που συνεχίζουν να καταγράφονται στο ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, όπως συνέβαινε και πριν από το δυστύχημα στα Τέμπη.

Στο φως της δημοσιότητας έχουν έρθει το τελευταίο διάστημα συμβάντα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ατύχημα εάν δεν λειτουργούσε η τηλεδιοίκηση, η οποία έχει αποκατασταθεί σε κάποια τμήματα του δικτύου αλλά όχι σε ένα μεγάλο μέρος του, όπως τόνισαν χθες σε ανακοίνωση του σωματείου τους (Πανελλήνια Ενωση Προσωπικού Ελξης-ΠΕΠΕ) οι μηχανοδηγοί. Ταυτόχρονα, πλήθος δρομολογίων καθυστερούν ή εκτελούνται με λεωφορείο, ενώ συχνά είναι τα φαινόμενα των βλαβών.

Το θέμα είναι ότι όλα τα παραπάνω συμβαίνουν την ίδια ώρα που η κοινή γνώμη έχει πεισθεί πως επιχειρείται συγκάλυψη για τις πραγματικές αιτίες του εγκλήματος των Τεμπών και αυτό υποδαυλίζει τους φόβους ότι ένα νέο ατύχημα καραδοκεί, εφόσον δεν εντοπιστούν τα πραγματικά αίτια προκειμένου να εξαλειφθούν.

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών, η χθεσινή σύσκεψη πραγματοποιήθηκε υπό τον υπουργό Χρήστο Σταϊκούρα, με τη συμμετοχή της υφυπουργού Χριστίνας Αλεξοπούλου, του γενικού γραμματέα Μεταφορών, Γιάννη Ξιφαρά, του διευθύνοντος συμβούλου του ΟΣΕ, Παναγιώτη Τερεζάκη, της προέδρου της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), Ιωάννας Τσιαπαρίκου, του νέου επικεφαλής (Country Manager) της Hellenic Train, Roberto Rinaudo, και του διευθυντή λειτουργίας, Γεώργιου Αναγνωστόπουλου.

«Η σύσκεψη διεξήχθη στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει, από το καλοκαίρι του 2023, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την ενίσχυση της ασφάλειας των μετακινήσεων», συνεχίζει η χθεσινή ανακοίνωση. Φαίνεται όμως ότι έκτοτε ελάχιστα έχουν αλλάξει:

1. Στις 6 Σεπτεμβρίου 2023, η «Εφ.Συν.» μετέφερε σε δημοσίευμά της όσα έλεγε τότε ο κ. Σταϊκούρας εκφράζοντας αισιοδοξία για «αλλαγή κλίματος» μεταξύ του ΟΣΕ και της Hellenic Train οι οποίες έως τότε «αντάλλασσαν απόψεις μέσω εξωδίκων». Προφανώς τίποτε δεν έχει αλλάξει καθώς και χθες το υπουργείο ζήτησε δεσμεύσεις:

«Η πολιτική ηγεσία ζήτησε από τις δύο εταιρείες, ΟΣΕ και Hellenic Train, να δεσμευτούν για τη συνεχή και στενή συνεργασία τους σε όλα τα ζητήματα που άπτονται της σιδηροδρομικής ασφάλειας και αφορούν την υποχρέωση αυστηρής τήρησης του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας στο σύνολο του ελληνικού σιδηροδρομικού δικτύου».

2. Το θέμα της ασφάλειας είναι προφανώς το κρισιμότερο καθώς τα τρένα συνεχίζουν να κινούνται μεταφέροντας επιβάτες, αλλά προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι το υπουργείο, αδιαφορώντας για το πόρισμα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (βλ. σελ. 20-21) που συμπεραίνει ρητά και κατηγορηματικά ότι η απουσία των συστημάτων τηλεδιοίκησης-φωτοσήμανσης ευθύνεται για την τραγωδία, επικεντρώνεται μόνο στην τήρηση του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας (ΓΚΚ). Ισως φταίει η ανάγκη να ευθυγραμμιστεί με το πόρισμα της Ν.Δ. για τα Τέμπη, σύμφωνα με το οποίο ευθύνονταν μόνον όσοι παραβίασαν τον ΓΚΚ και όχι οι ελλείψεις στα συστήματα ασφάλειας και στο προσωπικό.

3. Η ανακοίνωση ζητά μόνο από τη Hellenic Train «την επιτάχυνση της διερεύνησης των περιστατικών που σχετίζονται με τη μη εφαρμογή του Κανονισμού». Υπενθυμίζεται, πάντως, ότι την περασμένη Παρασκευή η «Εφ.Συν.» δημοσίευσε πόρισμα της Hellenic Train για παραβίαση ερυθρού φωτοσήματος από αμαξοστοιχία στο Μενίδι το οποίο καταλόγισε ευθύνη και ποινή στον μηχανοδηγό.

4. Το υπουργείο, πάντως, δεν βγάζει εντελώς από το κάδρο τον ΟΣΕ, ζητώντας συνεργασία «για την περαιτέρω βελτίωση της αποδοτικότητας του ανθρώπινου δυναμικού σε ζητήματα που άπτονται της ασφάλειας». Παρακάτω αποδέχεται και το πρόβλημα των ραδιοεπικοινωνιών ανάμεσα στους σταθμάρχες του ΟΣΕ και τους μηχανοδηγούς της Hellenic Train, προτείνοντας τη σύσταση ειδικής ομάδας από τον ΟΣΕ.

5. Μπαίνοντας σε «περιβάλλον ευχολογίου», το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αναφέρει ότι «δρομολογούνται δράσεις που αφορούν την ενίσχυση του προσωπικού ασφάλειας, την επαναξιολόγηση σχετικών εσωτερικών κανονισμών, τις επανεκπαιδεύσεις προσωπικού». Υπενθυμίζεται ότι ο ΟΣΕ συνεχίζει να λειτουργεί με «μπλοκάκια» καθώς οι προσλήψεις μονίμων καρκινοβατούν επί χρόνια.

6. Παίρνοντας ξανά το αυστηρό ύφος, το υπουργείο σημειώνει ότι «σε περίπτωση που εκ της διερεύνησης αναδειχθούν ευθύνες και σε πρόσωπα, τότε θα αποδοθούν οι προβλεπόμενες κυρώσεις αρμοδίως» και ότι αυτό «έχει ζητηθεί από τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών γραπτώς με επιστολή του προς τους εμπλεκόμενους φορείς».

Παραδόξως, στην ανακοίνωση δεν γίνεται καμία αναφορά στον επίσημο φορέα διερεύνησης ατυχημάτων και συμβάντων που έχει θεσπίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ως τον αρμόδιο να κάνει και συστάσεις. Υπενθυμίζεται ότι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ έκανε την εμφάνισή του μόλις την περασμένη εβδομάδα, ανακοινώνοντας ότι τώρα «ξεκίνησε τη διερεύνηση για τα Τέμπη»...

Οι μηχανοδηγοί

Με άλλα λόγια, το υπουργείο, φοβούμενο τον κίνδυνο ενός νέου ατυχήματος, προσπαθεί να ισορροπήσει μέσα στο κλίμα διαμάχης που συνεχίζει να επικρατεί ανάμεσα στον αρμόδιο για την υποδομή-κυκλοφορία ΟΣΕ και τη Hellenic Train που λειτουργεί τα τρένα.

Η αγαστή συνεργασία μεταξύ τους, πάντως, δεν μπορεί να επαφίεται μόνο στην τήρηση του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας καθώς παρεμβάλλονται πλήθος άλλων νόμων και κανονισμών όπως και η σύμβαση Δημόσιας Υπηρεσίας την οποία πέρασε από τη Βουλή ο παραιτηθείς Κ. Καραμανλής, προτάσσοντας τα στήθη του τον Απρίλιο του 2022. Μέσω της σύμβασης η Hellenic Train επιδοτείται με 50 εκατ. ευρώ ετησίως επί 15 χρόνια. Ομως, η σύμβαση παραμένει «κενό γράμμα» καθώς η τελευταία επιδότηση δόθηκε το έτος 2021, χωρίς η κυβέρνηση να προχωρά και στην καταγγελία της. Μέσα σε αυτό το κλίμα έλλειψης συνεργασίας έως και αλληλοϋπονόμευσης, οι μηχανοδηγοί εξέπεμψαν χθες SOS με ανακοίνωση στην οποία τονίζουν ότι ο σιδηρόδρομος παραμένει στάσιμος «έναν χρόνο μετά το προδιαγεγραμμένο έγκλημα στα Τέμπη» και, παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης, τα δεδομένα στην περιφέρεια έχουν χειροτερέψει δραματικά. Μεταξύ άλλων αναφέρουν ότι η κυκλοφορία των τρένων στον άξονα Αθήνα-Θεσσαλονίκη για μήκος διαδρομής 95 και πλέον χιλιομέτρων γίνεται σε μονή γραμμή κυκλοφορίας χωρίς φωτοσήματα και τηλεδιοίκηση, ενώ εδώ και 7 μήνες ο Βόλος, η Καρδίτσα, τα Τρίκαλα και η Καλαμπάκα παραμένουν χωρίς σιδηροδρομική σύνδεση.

Στον Προαστιακό της Πάτρας τα δρομολόγια χρειάζονται διπλάσιο χρόνο λόγω έλλειψης συντήρησης της υποδομής, ενώ στον Προαστιακό Αθήνας προς Κιάτο «δεν λειτουργούν τηλεδιοίκηση και φωτοσήματα και παραμένει άγνωστη η ημερομηνία αποκατάστασης της κανονικότητας». Επίσης:

● Η Θράκη δεν έχει δει τρένο μήνες τώρα γιατί 25 σιδηροδρομικές διαβάσεις παραμένουν μη λειτουργούσες και αφύλακτες.

● Η Φλώρινα δεν έχει δει τρένο εδώ και 1 χρόνο καθώς μετά την Εδεσσα δεν υπάρχει δυνατότητα ραδιοεπικοινωνίας.

-Ο Οδοντωτός στα Καλάβρυτα και το Τρενάκι του Πηλίου, μέσα που προσέλκυαν χιλιάδες επισκεπτών, παραμένουν κλειστά.

● Στη γραμμή προς Σέρρες ο ΟΣΕ τοποθετεί φύλακες στις σιδηροδρομικές διαβάσεις ΜΟΝΟ όταν διέρχονται τρένα που μεταφέρουν εμπορεύματα, αφήνοντας τα επιβατικά τρένα εκτεθειμένα και αναγκάζοντας τη Hellenic Train να τοποθετήσει εποχούμενους φύλακες! Το τρένο σταματάει πριν από τη διάβαση, ο φύλακας κατεβαίνει από αυτό, την εξασφαλίζει, το τρένο διέρχεται και περιμένει τον φύλακα να ξαναεπιβιβαστεί σε αυτό!

● Η υποχρηματοδότηση κυριαρχεί καθώς στις σιδηροδρομικές εταιρείες οφείλονται εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από το 2021.

-Οι επενδύσεις σε αναγκαίο τροχαίο υλικό έχουν παραπεμφθεί στις ελληνικές καλένδες.

•Η υποστελέχωση στον ΟΣΕ γιγαντώνεται καθώς τα αποτελέσματα του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ για την πρόσληψη εργαζομένων σε καίριες ειδικότητες αγνοούνται.

● Το πόρισμα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων (ERA) για τον Ελληνικό Σιδηρόδρομο εκθέτει και αναδεικνύει τις πολλές ελλείψεις στη χώρα μας.