Ενα βήμα ακόμη προς την κατάργηση της Δημόσιας Διοίκησης και μάλιστα στον ρόλο που διαθέτει για την προστασία του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος πραγματοποιεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ψηφίζοντας νόμο μέσω του οποίου θα λαμβάνονται κρίσιμες αποφάσεις χωρίς εισήγηση από την αρμόδια υπηρεσία, αλλά με «σημείωμα» της πολιτικής ηγεσίας.
Η διάταξη περιλαμβάνεται στο άρθρο 35 του «ερανιστικού» νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) που ψηφίζεται αυτή την εβδομάδα στη Βουλή. Η «Εφ.Συν.» έχει γράψει (1/11, 14/11/23) για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο τονίζοντας πόσο έντονος είναι ο χαρακτήρας της «εξυπηρέτησης συμφερόντων», καθώς περιλαμβάνεται πλήθος αποσπασματικών ρυθμίσεων που συχνά διευκολύνουν συγκεκριμένες επενδύσεις με τρόπο φωτογραφικό.
Το επίμαχο άρθρο έχει τον μάλλον ουδέτερο τίτλο «Κανονισμός Λειτουργίας Συμβουλίων», αλλά στο κείμενό του προκύπτει ότι αφορά τα Κεντρικά Συμβούλια Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΚΕΣΥΠΟΘΑ) και τα Κεντρικά Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (ΚΕΣΑ). Πρόκειται για όργανα της διοίκησης που τα τελευταία χρόνια αποφασίζουν για πλήθος σημαντικών θεμάτων: τροποποιούν Σχέδια Πόλης, εγκρίνουν πολεοδομικές μελέτες και παρεκκλίσεις από τους κανόνες δόμησης, χαρακτηρίζουν κτίρια ως διατηρητέα ή εξαιρούν άλλα από την κατεδάφιση. Από την έγκρισή τους, δηλαδή, εξαρτώνται σημαντικές επενδύσεις πολλών εκατομμυρίων ευρώ σε ακίνητα, ενώ έχουν ρόλο και για την έγκριση των Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ) που επηρεάζουν το μέλλον ολόκληρων περιοχών.
Το άρθρο αναφέρει στη συνέχεια ότι τα θέματα που εξετάζουν τα συμβούλια αυτά δύνανται να εισάγονται κατόπιν της διαβίβασης φακέλου, «συνοδευόμενου από ενημερωτικό σημείωμα, το οποίο συντάσσεται από τον Γενικό Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή την αρμόδια θεματική υπηρεσία». Η βόμβα πέφτει όμως στην αμέσως επόμενη πρόταση: «Από την έναρξη ισχύος του παρόντος το ανωτέρω ενημερωτικό σημείωμα υποκαθιστά την τυχόν προβλεπόμενη εισήγηση των υπηρεσιών των οικείων υπουργείων προς τα ανωτέρω Συμβούλια».
Σήμερα, στη θέση του γενικού γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ βρίσκεται ο Ευθύμιος Μπακογιάννης. Και είναι προφανές ότι πλέον ο διορισμένος από την κυβέρνηση γενικός γραμματέας θα μπορεί να γράφει εκείνος το σημείωμα-εισήγηση προς το ΚΕΣΥΠΟΘΑ ή το ΚΕΣΑ, αγνοώντας την άποψη της Γενικής Διεύθυνσης Χωρικού Σχεδιασμού ή της Γενικής Διεύθυνσης Πολεοδομίας του υπουργείου. Με άλλα λόγια, δεν θα έχει πλέον κανέναν ρόλο το επιστημονικό προσωπικό των υπηρεσιών αυτών που παρακολουθεί εδώ και χρόνια τους νόμους και την εφαρμογή τους και σε αρκετές περιπτώσεις έχει καταφέρει να προλάβει καταστάσεις.
Η σκοπιμότητα αυτής της αλλαγής εξηγείται ξεκάθαρα στην Αιτιολογική Εκθεση του νομοσχεδίου με το αιτιολογικό ότι έτσι «επισπεύδεται η διαδικασία γνωμοδότησης των ΚΕΣΥΠΟΘΑ και των Κεντρικών Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής». Πίσω της κρύβεται η εδώ και χρόνια υποβάθμιση των δημοσίων υπηρεσιών, που αφέθηκαν χωρίς προσωπικό να παλεύουν με την πολυνομία και τις «τροπολογίες της νύχτας». Σε αυτή την υποβάθμιση ήρθε να προστεθεί η διαγνωσμένη αντιπάθεια των στελεχών αυτής της κυβέρνησης στα στελέχη της δημόσιας διοίκησης, στα οποία φορτώνει κάθε μορφής παθογένεια.
Χαρακτηριστικά είναι εδώ τα λόγια του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρου Σκυλακάκη, ο οποίος, υποστηρίζοντας χθες στη Βουλή το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, επέλεξε να πει: «Εγώ έχω μία εμπειρία τώρα αρκετών ετών πραγματικής διοίκησης και υπάρχουν περιπτώσεις που σου λέει η Διοίκηση “αυτόν τον νόμο δεν μπορώ να τον εφαρμόσω, φέρτε άλλο νόμο”. Σας φαίνεται τελείως παράλογο, αλλά το έχω ακούσει τουλάχιστον επτά φορές στη διάρκεια της προηγούμενης θητείας μου στο υπουργείο Οικονομικών ως αναπληρωτής υπουργός και υποπτεύομαι ότι θα το ακούσω και πολλές ακόμη στο επόμενο διάστημα». Δεν είπε πάντως ότι η ενδεδειγμένη λύση είναι η... κατάργηση της Διοίκησης.

Την αντίθεσή τους στη συγκεκριμένη διάταξη εξέφρασαν χθες στη Βουλή οι εισηγητές-βουλευτές από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, Μιλτιάδης Ζαμπάρας και Μανώλης Χριστοδουλάκης. Είχαν προηγηθεί στη διάρκεια ακρόασης των φορέων οι Διπλωματούχοι Μηχανικοί του Δημοσίου αλλά και ο Σύλλογος Πολεοδόμων-Χωροτακτών. Ενδεικτικά, όμως, είναι και τα σχόλια που κατέθεσαν στη δημόσια διαβούλευση οι συγκεκριμένοι αλλά και άλλοι φορείς, ζητώντας την απόσυρση της διάταξης:
Για «μια πολιτική επιλογή που απομειώνει την ανεξαρτησία της δημόσιας διοίκησης και προωθεί τη μεταφορά της διαδικασίας λήψης αποφάσεων αποκλειστικά σε πολιτικά γραφεία, μετακλητούς συνεργάτες και σε ιδιώτες για μία σειρά σημαντικών θεμάτων που ανήκουν στην αρμοδιότητα των δύο Κεντρικών Συμβουλίων, όπως είναι η προέγκριση των ΕΠΣ, οι τροποποιήσεις πολεοδομικών σχεδίων, οι εξαιρέσεις από κατεδαφίσεις, οι εγκρίσεις παρεκκλίσεων κ.α.», μιλά στο σχόλιό του ο Σύλλογος Ελλήνων Πολεοδόμων και Χωροτακτών (ΣΕΠΟΧ). «Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ θεσμοθετεί -και τυπικά πλέον- την ακύρωση της δημόσιας διοίκησης», «σε συνέχεια των πρόσφατων πρακτικών συνεχούς υποστελέχωσης και υποβάθμισης της διοίκησης», συνεχίζει ο ΣΕΠΟΧ, τονίζοντας ότι η διάταξη οδηγεί στην απαξίωση της δημόσιας διοίκησης και «στην υπερσυγκέντρωση και στρέβλωση αρμοδιοτήτων της Γεν. Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος που, αναλαμβάνοντας επιπλέον και εισηγητικό ρόλο, θα εισηγείται αντί της υπηρεσίας τα θέματα επί των οποίων καλείται να γνωμοδοτήσει».
Η Ομοσπονδία των Διπλωματούχων Μηχανικών του Δημοσίου (ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ) τονίζει ότι «η ανωτέρω πρόβλεψη περιορίζει την Ανεξαρτησία της Διοίκησης, όπως αυτή εκφράζεται από τις εμπλεκόμενες Υπηρεσιακές Δομές, τις οποίες υποκαθιστά από “ενημερωτικά σημειώματα” του εκάστοτε Γενικού Γραμματέα. Υπενθυμίζουμε ότι τόσο τα ΚΕΣΑ όσο και τα ΚΕΣΥΠΟΘΑ χειρίζονται εξαιρετικά σημαντικά πολεοδομικά θέματα, όπως εγκρίσεις πολεοδομικών μελετών, τροποποιήσεις σχεδίων πόλεων, ειδικών διαταγμάτων, χαρακτηρισμού κτιρίων ως διατηρητέων, εγκρίσεις παρεκκλίσεων δόμησης, δόμηση Αθλητικών Εγκαταστάσεων». Η ομοσπονδία προβλέπει ότι η διάταξη θα «επιτείνει φαινόμενα πιέσεων και επηρεασμού από τα ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα τα οποία επιδιώκουν να προωθήσουν συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια, πολλές φορές σε βάρος της προστασίας του Περιβάλλοντος και του Δημόσιου Συμφέροντος».
Η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ) τονίζει στο σχόλιό της ότι «η εισηγητική έκθεση των θεματικών υπηρεσιών του ΥΠΕΝ προς το ΚΕΣΥΠΟΘΑ, ΚΕΣΑ είναι το πιο σημαντικό έγγραφο της διοίκησης για την εισαγωγή προς εξέταση ενός θέματος στο αντίστοιχο συμβούλιο». Επισημαίνει ακόμη ότι «με τη λεπτομερή έκθεση και αιτιολόγηση των προτάσεων της μελέτης διευκολύνεται το Συμβούλιο στο να κατανοήσει και να εκφέρει άποψη επί του θέματος» και αυτό είναι πολύ σημαντικό ειδικά όταν τα θέματα θα τεθούν αργότερα στην κρίση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Με την κατάργηση της εισηγητικής έκθεσης των θεμάτων, λέει η ΕΛΛΕΤ, «αφενός χάνεται η αμερόληπτη περιγραφή του θέματος», «αφετέρου εξαφανίζεται κάθε πληροφορία για τη μελέτη και το θεσμικό πλαίσιο», ενώ «ενδυναμώνεται η αδιαφάνεια, θεμελιώδες στοιχείο της δημοκρατικής διακυβέρνησης» και «διαστρεβλώνονται οι αρμοδιότητες του Γενικού Γραμματέα». Στην ίδια λογική κινείται το σχόλιο της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Καλλιστώ» αλλά και της αρχιτέκτονος Χαρίκλειας Χάρη.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας