Από τους 18 πρόσφυγες που βρήκαν φρικτό θάνατο στις 21 Αυγούστου, στην πυρκαγιά που κατέκαψε το Δάσος της Δαδιάς στον Εβρο, τουλάχιστον οι 12 είχαν συλληφθεί παρανόμως από Ελληνες συνοροφύλακες λίγες ημέρες νωρίτερα και είχαν επαναπροωθηθεί στην Τουρκία, στερούμενοι το δικαίωμα να ζητήσουν άσυλο στην Ευρώπη.
Την αποκάλυψη έκαναν οι New York Times, που επιβεβαίωσαν την ταυτότητα των περισσότερων θυμάτων και ανασύστησαν την πορεία τους, μεταξύ άλλων μέσω γραπτών και ηχητικών μηνυμάτων και βίντεο στη διαδικτυακή εφαρμογή whatsapp, όπως και μέσω συνεντεύξεων με συγγενείς και με τον ιατροδικαστή της Αλεξανδρούπολης Παύλο Παυλίδη [«Ετρεξαν για μια καλύτερη ζωή κατευθείαν πάνω στη φωτιά» («They Ran for a Better Life, Straight Into a Wildfire», 1/10/2023)].
Η αποκάλυψη αναδεικνύει τον ρόλο που έπαιξαν οι ελληνικές αρχές στον τραγικό θάνατο των προσφύγων. Οχι μόνο διότι, αν δεν είχαν συλληφθεί οι πρόσφυγες την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου και αν δεν είχαν επαναπροωθηθεί, όπως έγινε σύμφωνα με το δημοσίευμα, θα είχαν συνεχίσει με ασφάλεια το ταξίδι τους στην Ελλάδα, αποφεύγοντας τη φωτιά.
Αλλά κυρίως διότι τη δεύτερη φορά που μπήκαν στην Ελλάδα, στις 17 Αυγούστου, δύο μέρες πριν ξεσπάσει η πυρκαγιά, δεν θα επέλεγαν την επικίνδυνη διαδρομή μέσα από το δάσος, αλλά μέσα από το κανονικό οδικό δίκτυο που διασχίζει τα χωριά, όπου όμως υπήρχε ο κίνδυνος να συλληφθούν και να επαναπροωθηθούν εκ νέου.
«Καήκανε για να μη συλληφθούνε» είχε γράψει σε ανάρτηση στο facebook στις 22 Αυγούστου ο καθηγητής Πολιτειολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Δημήτρης Χριστόπουλος. Το ρεπορτάζ των New York Times τον επιβεβαιώνει.
Ανάμεσα στους πρόσφυγες βρισκόταν ο 28χρονος Μπάσελ αλ Αχμάντ, αριστούχος κάτοχος μάστερ μηχανικού από το Πανεπιστήμιο του Χαλεπίου, ο οποίος πήγαινε να ζητήσει άσυλο στη Νορβηγία όπου ζουν ο αδελφός του και ξαδέλφια του, αναγνωρισμένοι πρόσφυγες. «Τα μηνύματα προς τον αδελφό του δείχνουν ότι ο Μπάσελ και η ομάδα του, για να μείνουν μακριά από τα μάτια της αστυνομίας και του στρατού, έπρεπε να συνεχίσουν να τρέχουν σε δασώδη μονοπάτια, ελπίζοντας ότι η φωτιά θα έμενε πίσω τους», αναφέρει το δημοσίευμα.
Κάποιοι κρύφτηκαν σε αυτοσχέδιο μαντρί μέσα στο δάσος, ελπίζοντας μάταια ότι θα προστατευτούν από τους τοίχους από τσιμεντόλιθους. Στις 20 Αυγούστου ο Μπάσελ ενημέρωσε με μήνυμα τον αδελφό του ότι την επομένη είχαν ραντεβού με συνεργάτες των διακινητών έξω από το χωριό Αβας.
Στις 21 Αυγούστου, στις 4 το απόγευμα, έστειλε ένα βίντεο που δείχνει σε κοντινή απόσταση ελικόπτερο να πετάει νερό στη φωτιά. Στις 8.12 το βράδυ έστειλε βίντεο που έδειχνε την ομάδα, ανάμεσά τους τουλάχιστον πέντε ανήλικοι, να περπατούν βιαστικά για να προλάβουν τον καπνό που πλησίαζε. Η τελευταία φορά που φαίνεται να βρίσκεται συνδεδεμένος στο whatsapp o Μπάσελ ήταν στις 8.18.
Η αγωνία των συγγενών τους για την τύχη των αγνοούμενων αγαπημένων τους ήταν τέτοια που εξέφραζαν την ελπίδα ότι βρίσκονταν ανάμεσα στους πρόσφυγες που είχε απαγάγει και κρατήσει στην καρότσα του φορτηγού του ο αυτόκλητος σερίφης της Αλεξανδρούπολης που συμμετείχε στο ρατσιστικό πογκρόμ με τη σφραγίδα της γνωστής ομάδας Αινήσιο Δέλτα, κατηγορώντας συλλήβδην τους πρόσφυγες για τις πυρκαγιές.
Μάλιστα, παρόμοιους υπαινιγμούς είχε κάνει από το βήμα της Βουλής στις αρχές Σεπτεμβρίου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ρίχνοντας λάδι στη φωτιά του ρατσισμού, σε μια εμφανή προσπάθεια στοχοποίησης των προσφύγων για να αποφύγει τις βαριές ευθύνες της κυβέρνησής του για την αδυναμία αντιμετώπισης της πυρκαγιάς.
Αλλά και ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης έσπευσε, όταν βρέθηκαν τα απανθρακωμένα πτώματα, να καταγγείλει «τη δολοφονική δράση των εγκληματιών διακινητών (και όσους τους διευκολύνουν) και το εμπόριο των παράτυπων ροών, το οποίο είναι αυτό που θέτει καθημερινά σε κίνδυνο τη ζωή πολλών μεταναστών και στη στεριά και στη θάλασσα».
Το δημοσίευμα των New York Times αποδεικνύει άλλη μια φορά ότι η κυβέρνηση δεν διστάζει να δείξει με το δάκτυλο τους διακινητές για να αποκρύψει τις βαριές, συχνά δολοφονικές, ευθύνες των ελληνικών αρχών, που εφαρμόζουν τη δική της εγκληματική πολιτική των επαναπροωθήσεων.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας