Στο από 26-05-2023 φύλλο της εφημερίδας σας με κεντρικό θέμα: «Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας ανέλαβε να διερευνήσει το περιστατικό επαναπροώθησης στη Λέσβο» στη σελίδα 19 δημοσιεύετε άρθρο με τίτλο «Ερευνα από την ΕΑΔ με συνταγή συγκάλυψης;»
Συγκεκριμένα ο συντάκτης κ. Δημήτρης Αγγελίδης αναφέρει μεταξύ άλλων:
«Η ανάληψη της έρευνας για το βίντεο-φωτιά των New York Times από την ΕΑΔ δεν παρέχει κανένα εχέγγυο ότι θα χυθεί φως στην υπόθεση - μάλλον το αντίθετο. Η έρευνα που πραγματοποίησε η ΕΑΔ στα τέλη του 2021 και στις αρχές του 2022 σχετικά με αποκαλύψεις του διεθνούς Τύπου για περιστατικά επαναπροώθησης, επικρίθηκε έντονα για εσφαλμένη και αναξιόπιστη μεθοδολογία όπως και για προχειρότητα στην επιλογή και στον χειρισμό των πηγών, καθώς δεν πήρε υπόψη μαρτυρίες θυμάτων ούτε καταθέσεις από οργανώσεις που είχαν ασχοληθεί επισταμένως με το θέμα, ενώ παρέπεμψε το οπτικοακουστικό υλικό στην ΕΛ.ΑΣ., την ίδια δηλαδή που μαζί με το Λιμενικό αποτελεί τον βασικό δράστη των επαναπροωθήσεων που καταγγέλλονται. Το πόρισμα δεν επιβεβαίωνε τη γνησιότητα του οπτικοακουστικού υλικού και διέψευδε οποιαδήποτε καταγγελλόμενη παραβίαση, εξασφαλίζοντας έτσι την έλλειψη λογοδοσίας αστυνομικών και λιμενικών και την ατιμωρησία τους, όπως βέβαια και την ανεμπόδιστη συνέχεια των παράνομων και βάρβαρων επιχειρήσεων στα σύνορα».
Καλούμε τον συντάκτη να παραθέσει τεκμηριωμένα στοιχεία που αποδεικνύουν τον παραπάνω προσωπικό, υποθετικό και καθ’ όλα προσβλητικό για το έργο της ΕΑΔ ισχυρισμό του και σημειώνουμε ότι: Πέραν των δημοσιευμάτων που έχουν κυκλοφορήσει στον τύπο, ανεξέλεγκτα και χωρίς διασταυρώσεις, για τα οποία η Αρχή έχει επανειλημμένως ζητήσει εξηγήσεις, κανένας επίσημος φορέας δεν έχει αμφισβητήσει τη διενέργεια της συγκεκριμένης έρευνας την οποία διεξήγαγαν έμπειροι Επιθεωρητές - Ελεγκτές της ΕΑΔ που εργάζονται με προσήλωση και ευσυνειδησία πάντοτε προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της διαφάνειας και καταστολής πράξεων διαφθοράς.
Προς ενημέρωσή σας, διευκρινίζεται ότι:
Η διεξαχθείσα έρευνα η οποία ξεκίνησε στις 15.11.2021 και ολοκληρώθηκε στις 24.03.2022, με έναυσμα δημοσίευμα της ειδησεογραφικής πλατφόρμας «LightHouse Reports» περί επαναπροωθήσεων μεταναστών από ομάδες μασκοφόρων, υπήρξε εκτενής, προς εξάντληση κάθε δυνατής και άμεσα διαθέσιμης πηγής πληροφόρησης, που θα παρείχε ταυτόχρονα εχέγγυα αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας. Ειδικότερα, πραγματοποιήθηκαν επιτόπιες επισκέψεις και αυτοψίες σε κρίσιμα σημεία άσκησης πολιτικής φύλαξης συνόρων και διενεργήθηκαν συνεντεύξεις - εξετάσεις ενστόλων, κατοίκων και φιλοξενούμενων σε νησιά του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου (Μυτιλήνη, Σάμος, Κως, Ρόδος, Καστελόριζο, Σύμη), καθώς και σε πόλεις του Νομού Εβρου (Αλεξανδρούπολη, Ορεστιάδα, Διδυμότειχο).
Συγχρόνως α) αναζητήθηκαν και συλλέχθηκαν στοιχεία ως προς τη δράση και την άσκηση των αρμοδιοτήτων των εθνικών αρχών καθώς και τη δράση και τις απόψεις/προσλαμβάνουσες φορέων της τοπικής κοινωνίας, β) διενεργήθηκε εκτενής αλληλογραφία με την ειδησεογραφική πλατφόρμα «LightHouse Reports» προς αναζήτηση στοιχείων τεκμηρίωσης των αναφερόμενων στο δημοσίευμα, χωρίς εντούτοις να προσκομισθεί είτε υλικό τεκμηρίωσης, είτε άλλο συμπληρωματικό ή υποστηρικτικό των δημοσιευθέντων, γ) διεξήχθη μακροσκοπική και εργαστηριακή εξέταση των χορηγηθέντων στοιχείων (βιντεοληπτικού και φωτογραφικού υλικού, με τη συνδρομή της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών (ΔΕΕ) της ΕΛ.ΑΣ. προκειμένου να διαπιστωθεί η γνησιότητα και αυθεντικότητα του εν λόγω υλικού. Σημειώνεται δε ότι, το κλιμάκιο της έρευνας τέθηκε στη διάθεση οιουδήποτε προσώπου επιθυμούσε να εισφέρει στοιχεία και σχετικές πληροφορίες. Τα συμπεράσματα της έρευνας βασίστηκαν στα συλλεχθέντα στοιχεία, καταδεικνύοντας και επισημαίνοντας την έλλειψη τεκμηρίωσης των συγκεκριμένων δημοσιογραφικών αναφορών. Ως εκ τούτων, διαφοροποιούνται από έτερες αναφορές ή εκθέσεις, εθνικών ή μη οργανισμών, δημόσιων ή ιδιωτικών, που δεν έχουν το ίδιο αντικείμενο σε τόπο, χρόνο, περιστατικά και πρόσωπα.
Τέλος, διαπιστώθηκε η εφαρμογή μιας δομημένης ροής διαδικασίας και συντονισμένων δράσεων, που αποτελούν το πλαίσιο δραστηριοποίησης των αρμόδιων αρχών.
Κατόπιν όλων των ανωτέρω, παρακαλούμε όπως δημοσιεύσετε αυτούσια την παρούσα επιστολή προς ενημέρωση του αναγνωστικού σας κοινού και αποκατάσταση της πλήρους αλήθειας την οποία ο συντάκτης επιχειρεί τεχνηέντως να διαστρεβλώσει, θίγοντας το απαιτητικό και δύσκολο έργο των Επιθεωρητών - Ελεγκτών και των υπαλλήλων εν γένει της ΕΑΔ.
Αλεξάνδρα Ρογκάκου, αναπληρώτρια του Διοικητή της ΕΑΔ και Επικεφαλής της Μονάδας Επιθεωρήσεων και Ελέγχων
Η απάντηση του συντάκτη
Μια αντιπαράθεση της μεθοδολογίας που περιγράφει η κ. Ρογκάκου με τις δέκα κατευθυντήριες συστάσεις της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τη μεθοδολογία μιας αξιόπιστης, ανεξάρτητης και διαφανούς έρευνας για τις κρατικές παραβιάσεις στα σύνορα («Τen points to guide the establishment of an independent and effective national border monitoring mechanism in Greece», 14/9/2021), καταδεικνύει τις ελλείψεις και παραλείψεις της έρευνας της ΕΑΔ για τις επαναπροωθήσεις.
Επιπλέον, η παντελής αναξιοπιστία της έρευνας έχει τεκμηριωθεί από τη δημοσιοποίηση του πορίσματος και την αποκάλυψη -λόγω ασύγγνωστης
προχειρότητας της ΕΑΔ και της έρευνας του Φοίβου Συμεωνίδη (ΟMNIA TV)- της ιδιότητας των πηγών: στον κατάλογο παρελαύνουν η ηγεσία και το προσωπικό των σωμάτων ασφαλείας (40% των πηγών: λιμενάρχες, υποπλοίαρχοι, διοικητές συνοροφυλακής και αστυνομικών διευθύνσεων), η ηγεσία της Εκκλησίας (15% των πηγών, ανάμεσά τους σχεδόν το σύνολο των τοπικών μητροπολιτών), μέλη επαγγελματικών ενώσεων και επαγγελματίες, 4 μετανάστες που δεν συγκαταλέγονται στα θύματα, 2 διοικητές ΚΥΤ, μία οργάνωση χωρίς εγγραφή στο μητρώο του υπουργείου και ένας δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το κλιμάκιο της ΕΑΔ, αντί να ερευνήσει με κατάλληλο τρόπο και σε βάθος αν διεξήγαγαν οι Αρχές παράνομες και μυστικές επιχειρήσεις, περιορίστηκε να ρωτήσει τους εμπλεκόμενους φορείς αν έδρασαν σύμφωνα με τον νόμο(!) και τους κοινωνικούς φορείς αν πιστεύουν ότι γίνονται επαναπροωθήσεις(!). Επιπλέον, το οπτικοακουστικό υλικό τεκμηρίωσης (βίντεο, φωτογραφίες, ηχητικά κ.λπ.) απορρίφθηκε, διότι κρίθηκε από τα εργαστήρια της δυνητικά εμπλεκόμενης ΕΛ.ΑΣ. ότι δεν μπορεί να διαπιστωθεί αν πρόκειται για «πρωτογενές και ακέραιο υλικό [...] ολοκληρωμένο και αναλλοίωτο», παρότι ήταν σαφές τι απεικόνιζε.
Κανείς διεθνής επίσημος φορέας δεν επικαλείται την έρευνα της ΕΑΔ, πλην της ελληνικής κυβέρνησης και ομοϊδεατών της στην Ευρώπη, ενώ πολλοί διεθνείς φορείς έχουν επισημάνει την αναξιοπιστία της. Η Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για τους Υπερασπιστές των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαίρη Λόλορ, σημείωνε μετά την επίσκεψή της στην Ελλάδα τον Ιούνιο του 2022 ότι «η Εθνική Αρχή Διαφάνειας δεν είναι εξοπλισμένη για τη διεξαγωγή ανεξάρτητων ερευνών σχετικά με τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών». Η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του Ευρωκοινοβουλίου, η γνωστή LIBE, στο προσχέδιο της αναφοράς της για την πρόσφατη επίσκεψή της στη χώρα μας, καταλήγει (11/4/2023): «Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, που θα έπρεπε να έχει ζωτικό ρόλο στον έλεγχο των δημόσιων αρχών, δεν φαίνεται να είναι αποτελεσματική, ενώ έχουν υπάρξει ανησυχίες για την ανεξαρτησία της». Ενώ και ο Συνήγορος του Πολίτη Ανδρέας Ποττάκης σημειώνει προς τα μέλη της LIBE ότι «ο τρόπος διορισμού της ηγεσίας της [ΕΑΔ] δεν ικανοποιούν τα κριτήρια μιας ανεξάρτητης αρχής». Και αυτά χωρίς να ληφθούν υπόψη οι επισημάνσεις των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αποτελούν καταπέλτη για την έρευνα της ΕΑΔ. Αυτά είναι ή θα έπρεπε να είναι γνωστά στην κ. Ρογκάκου.
Το γεγονός ότι επιλέγει να υπερασπιστεί ένα ερευνητικό έργο που δεν επιδέχεται υπεράσπισης δυστυχώς ενισχύει τους φόβους ότι η ΕΑΔ θα συνεχίσει στον ίδιο δρόμο της αναξιοπιστίας και της συγκάλυψης στο θέμα των επαναπροωθήσεων -τόσο για τις περισσότερες από 200 υποθέσεις που εκκρεμούν για περισσότερο από χρόνο στην ΕΑΔ, όσο και για το πρόσφατο βίντεο που δημοσιοποίησαν οι New York Times-, παρά καθησυχάζει ότι θα διορθώσει τα λάθη και τις ελλείψεις και θα προχωρήσει σε αξιόπιστη έρευνα των σοβαρών καταγγελιών. Σε κάθε περίπτωση, ευχής έργο θα ήταν να διαψεύσει η ΕΑΔ τις υποψίες και να ξεπεράσει το παρελθόν της, ώστε να χυθεί φως σε μια σκοτεινή υπόθεση και να υπάρξει λογοδοσία.
Δημήτρης Αγγελίδης
