Με τον... αραμπά και πίσω από κλειστές πόρτες εξελίσσονται οι διαδικασίες της ουσιαστικής διερεύνησης για το δυστύχημα των Τεμπών, αλλά και οι διαβουλεύσεις με τη «σιδηροδρομική τρόικα» για το μέλλον των σιδηροδρομικών έργων που διαχρονικά καρκινοβατούν με τραγικές συνέπειες.
Χθες, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης συναντήθηκε μακριά από κάμερες και δημοσιογράφους με τον Γάλλο υπουργό Μεταφορών Clément Beaune. Οπως πρόσφατα έγραψε η «Εφ.Συν.» («Χαστούκι από την τρόικα για το πόρισμα Γεραπετρίτη», 28/4/2023), η Γαλλία και οι γαλλικοί σιδηρόδρομοι SNCF συμμετέχουν στους «θεσμούς» (μαζί με την Κομισιόν και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων ERA) που έχουν αναλάβει να ανατάξουν τον ελληνικό σιδηρόδρομο από τη διάλυση στην οποία τον καταδίκασε η ελληνική κυβέρνηση.
Από τη συνάντηση αυτή, η επίσημη ενημέρωση αφορούσε μόνον όσα είπε ο κ. Γεραπετρίτης. Ο Ελληνας υπερυπουργός, κινούμενος στο πνεύμα τού «Ελλάς - Γαλλία συμμαχία», μίλησε για «μακραίωνη φιλία και συνεργασία», αλλά πρόσθεσε και μια μερίδα από Ραφάλ και Μπελαρά αναφερόμενος σε «αντιμετώπιση με τρόπο κοινό των προκλήσεων στα εθνικά μας θέματα».
Λίγο παρακάτω, δε, μίλησε ευθέως για «γαλλικές εταιρείες που έχουν αναλάβει σημαντικό μέρος και συμβάλλουν ενεργά» στον στόχο που αφορά «την επανεκκίνηση της λειτουργίας του σιδηροδρόμου με αναβαθμισμένο επίπεδο ασφάλειας», μετά το δυστύχημα στα Τέμπη. Ο κ. Γεραπετρίτης υποστήριξε ότι είναι «αμετακίνητη θέση της ελληνικής κυβέρνησης να διερευνηθούν τα αίτια και οι συνθήκες του δυστυχήματος μέχρι τέλους».
Πώς θα γίνει όμως αυτό; Σύμφωνα με τον υπουργό, «μέσω της δικαστικής έρευνας που συνεχίζεται με ταχείς ρυθμούς» αλλά και με το πόρισμα «από ad hoc ανεξάρτητη Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων που ανέδειξε διεξοδικά τα ανθρώπινα λάθη αλλά και τις συστημικές πλημμέλειες του ελληνικού σιδηροδρόμου, πολλές εκ των οποίων έχουν διαχρονικό χαρακτήρα».
Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε η «Εφ.Συν.» στο ρεπορτάζ που αναφέραμε παραπάνω, οι Ευρωπαίοι απέρριψαν ουσιαστικά το πόρισμα της ad hoc «Επιτροπής Γεραπετρίτη» και ζήτησαν διερεύνηση από ανεξάρτητο φορέα προκειμένου αυτός να καταλήξει σε συγκεκριμένα μέτρα που θα αποτρέπουν μελλοντικά ατυχήματα.
Φίμωτρο από Κομισιόν
Πάντως, σχετικά με τα έργα που θα αναλάβουν οι Γάλλοι στον ελληνικό σιδηρόδρομο, ο υπουργός αναφέρθηκε μόνο σε συμφωνία που υπογράφηκε και «κατατείνει» στην πρόληψη σιδηροδρομικών ατυχημάτων, τη ρύθμιση ζητημάτων ευθύνης των σιδηροδρομικών φορέων, την οργάνωση και επίβλεψη σιδηροδρομικών μεταφορών στον τομέα της ασφάλειας, την εκπαίδευση και επιμόρφωση του προσωπικού, την οργάνωση κέντρων ελέγχου σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, την οργάνωση επιτροπών και την καθιέρωση διαδικασιών για τη διερεύνηση σιδηροδρομικών δυστυχημάτων.
Το απόρρητο των διαπραγματεύσεων επικαλείται, στο μεταξύ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην απάντηση που έδωσε στον ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιο Κούλογλου, που είχε καταθέσει ερώτηση στις 6 Μαρτίου 2023, λίγες μέρες μετά το δυστύχημα.
Ο ευρωβουλευτής ζητούσε ενημέρωση για την καθυστέρηση στην εγκατάσταση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας ERTMS. Στο σύστημα αυτό ενσωματώνονται τα συστήματα τηλεδιοίκησης, σηματοδότησης, επικοινωνίας και αυτόματης πέδησης (ETCS) και η λειτουργία τους θα μπορούσε να αποτρέψει την τραγωδία στα Τέμπη.
Ο κ. Κούλογλου θύμιζε στην ερώτησή του ότι η Κομισιόν παρέπεμψε την Ελλάδα (Φεβρουάριος 2023) στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν εφάρμοσε οδηγία για τη διαφάνεια των σιδηροδρομικών έργων. Ομως, τον Μάρτιο του 2022 είχε εγκρίνει παράταση για την εγκατάσταση του ERTMS μετά από αίτημα της Ελλάδας, χωρίς να γίνει γνωστό το περιεχόμενο της αλληλογραφίας με την Επιτροπή.
Στην απάντησή της, η αρμόδια επίτροπος Βαλεάν επιμένει στο απόρρητο της αλληλογραφίας, λέγοντας ότι «θα εξετάσει αιτήματα πρόσβασης σε έγγραφα βάσει διαδικασίας που προβλέπεται στον κανονισμό 1049/2001». Παραδέχεται ότι η προθεσμία ολοκλήρωσης του έργου στη γραμμή Δομοκός - Σύνορα Βουλγαρίας έληγε το 2020, η κυβέρνηση ανέφερε ότι δεν αναμένονταν καθυστερήσεις τον Οκτώβριο του 2019, αλλά το 2022 ενημέρωσε για καθυστερήσεις.
Η Κομισιόν δέχτηκε να παρατείνει την προθεσμία κατά τρία έτη. Στο τέλος, όμως, εξαπολύει και την απειλή ότι υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία για την ανάκτηση της συγχρηματοδότησης «δεδομένου ότι οι επενδύσεις από τις προηγούμενες περιόδους 2000-2006 και 2007-2013 δεν είχαν τεθεί σε λειτουργία όπως προβλέπεται στους κανονισμούς για την πολιτική συνοχής».
Υπενθυμίζεται ότι στην πρώτη ανοιχτή συνέντευξη Τύπου μετά το δυστύχημα στα Τέμπη (8/3/2023) ο κ. Γεραπετρίτης είχε ερωτηθεί για την παραπομπή της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και απάντησε καθησυχαστικά, υποστηρίζοντας ότι εκπονούνται οι απαραίτητες συμβάσεις μεταξύ του Δημοσίου και των σιδηροδρομικών φορέων και, μάλιστα, η σύμβαση με τον ΟΣΕ «βρίσκεται στο Ελεγκτικό Συνέδριο».
Ρυθμιστική Αρχή
Με απόφαση που αναρτήθηκε χθες στη Διαύγεια, η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) κινεί τη διαδικασία ακρόασης του ΟΣΕ ως διαχειριστή της σιδηροδρομικής υποδομής στο πλαίσιο διερεύνησης των παραβάσεων που οδήγησαν στο δυστύχημα των Τεμπών.
Υπενθυμίζεται ότι ήδη από τα μέσα Μαρτίου, η ΡΑΣ είχε εντοπίσει σοβαρές ελλείψεις στην εκπαίδευση των σταθμαρχών που ήρθαν στον ΟΣΕ ως εποχικοί ή με μετάταξη και ρυθμίζουν την κυκλοφορία. Σύμφωνα με πληροφορίες, όμως, ο ΟΣΕ συνεχίζει να τοποθετεί τους ίδιους σταθμάρχες, ενώ, όπως πρόσφατα αποκάλυψε η «Εφ.Συν.», τοποθετεί σε βάρδια και σταθμάρχη κατά του οποίου η Εισαγγελία Λάρισας άσκησε ποινική δίωξη.
