Σημαντικά προβλήματα και ελλείψεις στις προσφυγικές δομές των νησιών καταγράφει αναλυτική έκθεση της οργάνωσης Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), αποκαλύπτοντας μια πολύ διαφορετική πραγματικότητα από την ειδυλλιακή εικόνα που φιλοτεχνεί η κυβέρνηση.
Η έκθεση «Τι συμβαίνει σήμερα στις προσφυγικές δομές στα νησιά του Αιγαίου: Σοβαρά προβλήματα στις χρηματοδοτούμενες από την Ε.Ε. δομές», που δημοσιοποιήθηκε χθες, αναδεικνύει όχι μόνο την αύξηση των αφίξεων και των φιλοξενούμενων στα νησιά (69% περισσότερες αφίξεις και 46% περισσότεροι διαμένοντες στα νησιά τον Φεβρουάριο του 2023 σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2022, 195% αύξηση αφίξεων στα νησιά το 2022 σε σχέση με το 2021), αλλά κυρίως σημαντικές ελλείψεις και δυσλειτουργίες σε όλο το εύρος της υποδοχής προσφύγων: από τη δύσκολη και ακριβή πρόσβαση στις απομακρυσμένες δομές μέχρι τα υπερβολικά μέσα ελέγχου της εισόδου και της εξόδου, και από τις ελλείψεις ιατρικού προσωπικού, διερμηνέων και υπηρεσιών νομικής βοήθειας μέχρι την ακατάλληλη διατροφή και τις καθυστερήσεις στην παροχή του μηνιαίου οικονομικού βοηθήματος.
«Μπορεί οι συνθήκες στέγασης και ασφάλειας να έχουν βελτιωθεί στις δομές στα πέντε νησιά σε σχέση με το παρελθόν (με εξαίρεση την Ελεγχόμενη Δομή Προσωρινής Φιλοξενίας Αιτούντων Ασυλο Δυτικής Λέσβου), καθώς δεν υπάρχουν πια σκηνές και αυτοσχέδια παραπήγματα, ωστόσο εξακολουθούν να μην ανταποκρίνονται στις ανάγκες υποδοχής και προστασίας των αιτούντων διεθνή προστασία παρά τα τεράστια ποσά που έχουν δοθεί για την κατασκευή τους», επισημαίνει η έκθεση, συμπεραίνοντας: «Επτά χρόνια μετά την υπογραφή της τοξικής “συμφωνίας” Ε.Ε.-Τουρκίας, τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου παραμένουν “μαύρες τρύπες” για τα θεμελιώδη δικαιώματα των αιτούντων και των αιτουσών διεθνή προστασία».
Φαίνεται ότι η κυβερνητική και ευρωπαϊκή πολιτική, που είχε στη διάθεσή της 121 εκατομμύρια ευρώ τον Νοέμβριο του 2020 για τα κέντρα σε Σάμο, Κω και Λέρο και επιπλέον 155 εκατομμύρια ευρώ τον Μάρτιο του 2021 για τα νέα κέντρα σε Λέσβο και Χίο, φρόντισε απλώς να κρύψει τα προβλήματα από τη δημόσια θέα, δημιουργώντας γκέτο που μοιάζουν με φυλακές και απέχουν παρασάγγας από τη μαγική εικόνα των σύγχρονων δομών.
Η δομή της Σάμου απέχει 8 χιλιόμετρα από τον αστικό ιστό, το εισιτήριο λεωφορείου κοστίζει 1,6 ευρώ και το ταξί 14 ευρώ. Αντιστοίχως, στη Χίο η δομή απέχει από τον αστικό ιστό 8 χιλιόμετρα (1,5 ευρώ εισιτήριο λεωφορείου ή 13 ευρώ το ταξί), στην Κω 15 χιλιόμετρα (2,1 ευρώ εισιτήριο, 20 ευρώ το ταξί), στη Λέρο 6 χιλιόμετρα (2 ευρώ εισιτήριο, 13 ευρώ το ταξί). Δεδομένου ότι σε κάποιες περιπτώσεις είναι ιδιαιτέρως αραιή η συγκοινωνία, οι πρόσφυγες πρέπει ή να περπατήσουν για ώρες ή να ξοδέψουν υπερβολικά ποσά σε ταξί ή απλά να μη μετακινηθούν.
Αλλωστε, η έξοδος επιτρέπεται μόνο από τις 7 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ, ενώ η διανυκτέρευση μέσα στη δομή είναι υποχρεωτική. Είσοδος και έξοδος γίνονται μέσα από τουρνικέ, μαγνητικές πύλες, ακτίνες Χ και διπλό έλεγχο ταυτότητας και δακτυλικών αποτυπωμάτων ή σε κάποιες περιπτώσεις σωματικό έλεγχο και έλεγχο τσάντας, ακόμα και για παιδιά που επιστρέφουν από το σχολείο, ακόμα και για τους υπαλλήλους του υπουργείου που εργάζονται στις δομές.
Οι νεοεισερχόμενοι πρόσφυγες είναι η μόνη πληθυσμιακή ομάδα στην Ελλάδα που εξακολουθεί να υποβάλλεται σήμερα σε υποχρεωτική καραντίνα πέντε ημερών (14 ημέρες ήταν μέχρι τον περασμένο Νοέμβριο), χωρίς μάλιστα πρόσβαση στο κινητό τηλέφωνο. Ιδίως η δομή στα Μεγάλα Θέρμα της Δυτικής Λέσβου λειτουργεί με σχεδόν μηδενικό προσωπικό και ανύπαρκτες συνθήκες υποδοχής σαν -υποτίθεται- δομή καραντίνας, αλλά «στην πράξη ως άτυπος χώρος αυθαίρετης κράτησης των νεοαφιχθέντων», επισημαίνει η RSA.
Δεν πρόκειται βέβαια για πολιτική προστασίας της δημόσιας υγείας και της υγείας των προσφύγων, όπως το αποδεικνύουν οι μεγάλες ελλείψεις ιατρικού προσωπικού και ψυχοκοινωνικής στήριξης. Στις δομές Χίου, Σάμου και Κω δεν υπάρχει γιατρός, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται τα υποστελεχωμένα νοσοκομεία με περιστατικά πρωτοβάθμιας περίθαλψης που θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί στις δομές, ενώ καθυστερεί και η διαδικασία εκτίμησης της ευάλωτης κατάστασης των προσφύγων, αναγκαία για τη σωστή παραπομπή τους στις μετέπειτα διαδικασίες υποδοχής και ασύλου.
Η συνολική εικόνα είναι το λιγότερο αποκαρδιωτική: έλλειψη σκιάστρων, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ξεμυτίσει κανείς από τα κοντέινερ το καλοκαίρι, απουσία καταστημάτων και χώρων δημιουργικής απασχόλησης και ψυχαγωγίας και κυρίως καθυστερήσεις στη διανομή του προβλεπόμενου οικονομικού βοηθήματος, ελλείψεις σε ζεστό νερό, παιδικό γάλα, βρεφικές πάνες, κλινοσκεπάσματα, κακό ή λίγο φαγητό. Περισσότερο μνημεία περιφρόνησης και ευτελισμού της ανθρώπινης ζωής παρά δομές ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους...
Δεν παρείχαν ενημέρωση
Η έκθεση είναι αποτέλεσμα έρευνας της RSA από τα μέσα Φεβρουαρίου μέχρι τα τέλη Μαρτίου με επιτόπιες επισκέψεις (στη Λέσβο και την Κω) και με στοιχεία από οργανώσεις, φιλοξενούμενους, εργαζόμενους, εθελοντές και αλληλέγγυους, όπως και με στοιχεία από την Υπατη Αρμοστεία και δημοσιοποιημένα στατιστικά του υπουργείου. Στο αίτημα για παροχή ενημέρωσης δεν ανταποκρίθηκαν οι αρμόδιες διευθύνσεις της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης και ο ΕΟΔΥ.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας