Το μεγάλο φαγοπότι της «Ανελεήμονος» Εταιρείας

Ποινική δίωξη για απιστία και υπεξαίρεση ποσών πάνω από 120.000 ευρώ, κατά συναυτουργία και κατ' εξακολούθηση, άσκησε ο επίκουρος εισαγγελέας κατά της Διαφθοράς Αντώνης Ελευθεριάνος εναντίον τριών μελών του Δ.Σ. του Γηροκομείου Αθηνών.

Πρόκειται για τον πρόεδρο του Δ.Σ. της Ελεήμονος Εταιρείας του Γηροκομείου, αρχιμανδρίτη Προκόπιο Μπούμπα, και άλλα δύο μέλη, τον Αντώνη Διονυσόπουλο και τον Μανώλη Γρινιεζάκη.

Και οι τρεις αναμένεται να απολογηθούν στον ανακριτή κατά της Διαφθοράς τις επόμενες μέρες, ενώ βάσει των αδικημάτων, που είναι διαρκή και δεν παραγράφονται, περιγράφεται σύσταση συμμορίας και οι κατηγορούμενοι απειλούνται με φυλάκιση αρκετών χρόνων.

Την ίδια ώρα που ο αρχιμανδρίτης και τα δύο μέλη του Δ.Σ. ελέγχονται εξονυχιστικά από τη Δικαιοσύνη, οι ίδιοι παραμένουν στο συμβούλιο του ιδρύματος, καθώς -βάσει και του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και του Αστικού Κώδικα- για τα σωματεία είναι αδύνατον να μετακινηθούν από τη θέση τους, εκτός αν υπάρχει αντίστοιχη απόφαση δικαστηρίου.

Ταυτόχρονα, ένα βήμα πριν από την οριστική πτώχευση βρίσκεται το Γηροκομείο Αθηνών, ένα ίδρυμα που λειτουργεί από το 1864, με το 50% των ηλικιωμένων φιλοξενούμενων να αποτελείται από άπορους.

Οπως και στην περίπτωση του Ασύλου Ανιάτων, θα ανέμενε κανείς ότι η τεράστια περιουσία του Γηροκομείου θα αποτελούσε ανεξάντλητη πηγή για τη συνέχιση του κοινωνικού του έργου.

Η «Εφ.Συν.» ανοίγει σήμερα τον ογκώδη φάκελο του Γηροκομείου, αναδεικνύοντας τις σημαντικές ευθύνες των μελών του Δ.Σ., των ελεγκτικών αρχών και των προηγούμενων κυβερνήσεων που επί 8 και πλέον χρόνια επέτρεψαν να διοικείται το ευαγές ίδρυμα από τη συγκεκριμένη ομάδα «φιλάνθρωπων».

Πώς όμως χρεοκόπησε το Γηροκομείο και πώς μπορεί έστω και την ύστατη ώρα να σωθεί;

«Θεωρώ την Εταιρεία όχι Ελεήμονα αλλά Ανελεήμονα». Αυτά έλεγε ο αρχιμανδρίτης Μπούμπας στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν ακόμα ήταν εφημέριος του ναού του ιδρύματος, καταγγέλλοντας ατασθαλίες.

Αναλαμβάνει πρόεδρος στην ορισμένη από δικαστήριο διοίκηση τον Ιούλιο του 2004.

Σύμφωνα με τον οικονομικό απολογισμό του 2006 (που είναι στη διάθεση της «Εφ.Συν.»), η τότε διοίκηση Μπούμπα παραλαμβάνει αποθεματικά ύψους 13 εκατ. ευρώ.

Το 2007 τα έσοδα από ενοίκια φτάνουν στα 4 εκατομμύρια ευρώ και από τροφεία των ηλικιωμένων το 1,3 εκατομμύριο ευρώ. Ανάλογα είναι τα ποσά για τα επόμενα δύο χρόνια.

Το 2008 γίνεται μια μεγάλη πώληση ακινήτου τιμήματος 4,7 εκατομμυρίων ευρώ και το 2009 μια άλλη πώληση τιμήματος 2,3 εκατ. ευρώ.

Μέσα σε 3 χρόνια «χάνονται» περίπου 33 εκατομμύρια ευρώ!

Και ενώ το σύνολο των διαθέσιμων χρημάτων των κληροδοτημάτων φέρεται να έχει αναληφθεί την περίοδο 2008-2009, το 2010 η διοίκηση Μπούμπα ζητά από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής τη χρήση των ίδιων κληροδοτημάτων για να εξυπηρετηθούν τρέχουσες ανάγκες (ΙΚΑ, Εφορία, πληρωμή εργαζομένων). Από τότε ο πρόεδρος του Δ.Σ., όπου βρεθεί μιλά είτε για έλλειψη κρατικής επιχορήγησης είτε για αδυναμία αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του Γηροκομείου λόγω... κρίσης.

Πριν από λίγο καιρό, πάντως, έμεινε χωρίς προσωπικό και η υπηρεσία ακινήτων του Γηροκομείου, καθώς «απολύθηκε» και η τελευταία υπάλληλός της, η ανιψιά του αρχιμανδρίτη.

«Εχω επισκεφτεί για υπηρεσιακούς λόγους τουλάχιστον 45 άδεια ακίνητα που ανήκουν στο Γηροκομείο, τα μισά από τα οποία είναι έτοιμα να νοικιαστούν, αλλά κανείς δεν ασχολείται. Σε κάθε ακίνητο οι γείτονες και άλλοι ιδιοκτήτες με ρωτούν, γιατί δεν τα νοικιάζουμε ή δεν τα πουλάμε», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Δημήτρης Παπαχρήστος, πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων και υπάλληλος της τεχνικής υπηρεσίας.

Πόρισμα-φωτιά

Το πόρισμα της Οικονομικής Υπηρεσίας, που παραδόθηκε πρόσφατα στον εισαγγελέα Εγκλημάτων Διαφθοράς, διαπιστώνει κακοδιαχείριση, παράνομες αναλήψεις από κληροδοτήματα που έχουν παραχωρηθεί στο σωματείο για κοινωφελείς σκοπούς, χαριστικές μισθώσεις σε ακίνητα-φιλέτα που έχει το Γηροκομείο και παράνομες απευθείας αναθέσεις τεχνικών έργων ύψους εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ.

Από χρήματα κληροδοτημάτων, 6,784 εκατομμύρια ευρώ χρησιμοποίησε το σωματείο παρατύπως για την κάλυψη εξόδων και δαπανών του Γηροκομείου και όχι για τους σκοπούς των κληροδοτημάτων, όπως προβλέπουν οι διαθήκες των θανόντων.

Για παράδειγμα, από τα 3,145 εκατ. ευρώ του Κληροδοτήματος Σπ. Αδάμ, που προορίζονταν για την ανέγερση περιπτέρου εντός του Γηροκομείου, η Εταιρεία αξιοποίησε ποσό σχεδόν 2 εκατομμυρίων ευρώ για άλλους σκοπούς.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον έλεγχο της Οικονομικής Αστυνομίας, στα τρία διωκόμενα μέλη του Δ.Σ της εταιρείας παρουσιάζονται μεγάλες διαφορές μεταξύ των δηλωθέντων εισοδημάτων και των ποσών των τραπεζικών τους καταθέσεων.

Σε μία περίπτωση το ποσό αυτό ανέρχεται σε 189.176 ευρώ και σε μια άλλη σε 119.096 ευρώ.

Και συναυλίες...

Τρανταχτό παράδειγμα του τρόπου διοίκησης όλα αυτά τα χρόνια αποτελεί η εκταμίευση σημαντικού ποσού από το Κληροδότημα Καλογερόπουλου για την πραγματοποίηση μεγάλης συναυλίας με κόστος περίπου 402.000 ευρώ το 2007 με τον διεθνούς φήμης τενόρο Andrea Boccelli.

Ο σκοπός βέβαια του κληροδοτήματος δεν ήταν άλλος από την κατασκευή πτέρυγας φιλοξενίας ηλικιωμένων και όχι η διοργάνωση συναυλιών.

Για τη συγκεκριμένη συναλλαγή πραγματοποιήθηκε έλεγχος από το ΣΔΟΕ, επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 402.000 ευρώ για λήψη εικονικών τιμολογίων, όμως χρειάστηκαν πάνω από 6 χρόνια για να βεβαιώσει το ελληνικό Δημόσιο το πρόστιμο (Ιανουάριος 2013).

Τον Οκτώβριο του 2013, η τότε σύμβουλος-ταμίας της Ελεήμονος Εταιρείας, Πολυξένη Πραστάκου, καταθέτει αναφορά στη Δικαιοσύνη, όπου καταγγέλλει παράτυπη απευθείας ανάθεση από το Δ.Σ. του σωματείου για την κατασκευή στέγης από κονδύλια του Κληροδοτήματος Βαρθολομαίου στο Σαμούρκειο Κτίριο του Γηροκομείου.

Σύμφωνα με τις καταγγελίες, η ανάθεση ύψους 425.000 ευρώ πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2010, χωρίς διαγωνισμό, και ανατέθηκε στην εταιρεία Pertinax Limited Constructions, η οποία συστήθηκε 5 μέρες νωρίτερα στη Λευκωσία της Κύπρου.

Το στέγαστρο παραμένει μέχρι σήμερα ημιτελές.

Υστερα από έρευνα που πραγματοποίησε η κ. Πραστάκου, διαπίστωσε πως σε αρκετά ακίνητα που εμφανίζονταν κενά έμεναν ένοικοι ή σε άλλες περιπτώσεις συγγενείς μελών του Δ.Σ. Σε αρκετές περιπτώσεις ενοικιαστές συμψήφιζαν τα ενοίκια ετών με εργασίες που πραγματοποιούσαν στα οικήματα, για τις οποίες δεν κατέθεταν τα παραστατικά.

Μερικά από αυτά τα ακίνητα ενοικιάζονταν από γνωστούς βουλευτές του συντηρητικού χώρου.

Τον Δεκέμβρη του 2014 συνάπτεται σύμβαση πολυετούς ενοικίασης του ξενοδοχείου Fashion στην Ομόνοια (που ανήκει στο Γηροκομείο), από την οποία γίνεται προείσπραξη ποσού 950.000 ευρώ. Τον Μάρτιο του 2015 πωλείται ακίνητο στη Βούλα τιμήματος 1,8 εκατομμυρίου ευρώ.

«Την ίδια στιγμή που οι περισσότεροι εργαζόμενοι παραμένουν απλήρωτοι, συγγενικά πρόσωπα των μελών του Δ.Σ. εξακολουθούν να πληρώνονται, ενώ υπάρχει αποπληρωμή συγκεκριμένων μελών του Δ.Σ.» λέει στην «Εφ.Συν.» ο Δημήτρης Παπαχρήστος.

Οι ευθύνες

Δεδομένου ότι τα κληροδοτήματα δίνονται για την εκτέλεση συγκεκριμένων κοινωφελών σκοπών και ως εκ τούτου αποτελούν δημόσιο χρήμα, η ευθύνη ελέγχου βαραίνει το υπουργείο Οικονομικών (μέσω των οικονομικών επιθεωρητών), το Συμβούλιο Εθνικών Κληροδοτημάτων και την Αποκεντρωμένη Περιφέρεια.

Από τον Ιούλιο του 2013 υπάρχει εισηγητική έκθεση του Περιφερειακού Συμβουλίου Εθνικών Κληροδοτημάτων που καταλογίζει διοικητικές και πιθανές νομικές ευθύνες στο Δ.Σ. της Ελεήμονος Εταιρείας.

Οπως γίνεται γνωστό, ο πρώην γενικός γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, Ηλίας Λιακόπουλος, όσο και το υπουργείο Οικονομικών δεν προέβησαν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες καταλογισμού του ποσού των 8,6 εκατομμυρίων ευρώ που είχε παρανόμως αναληφθεί την περίοδο 2008-2009.

Ο πρόεδρος του συλλόγου εργαζομένων του Γηροκομείου κάνει λόγο όχι μόνο για απουσία πολιτικής βούλησης, αλλά για συγκάλυψη σκανδάλου.

Στο στόχαστρο των εργαζομένων βρίσκεται και ο πρώην διοικητής του ΙΚΑ, Ροβέρτος Σπυρόπουλος, για το ζήτημα της γιγάντωσης των χρεών του Γηροκομείου προς το ΙΚΑ (10,3 εκατ. ευρώ το 2015 από 927.000 το 2006).

Τον κατηγορούν πως, ενώ πραγματοποιούνταν πωλήσεις σημαντικών ακινήτων, το ΙΚΑ δεν προχωρούσε στις απαραίτητες διαδικασίες εισπράξεων.

Οι εργαζόμενοι καταγγέλλουν ότι η ασυλία του Δ.Σ. τόσα χρόνια οφειλόταν στους συσχετισμούς που έχει επιβάλει η ηγεσία Μπούμπα μέσα στο σωματείο, με τη διαγραφή εκατοντάδων μελών που δεν στήριζαν.

Παράλληλα, οι εργαζόμενοι επισημαίνουν πως ο έφορος της ΚΑ ΔΟΥ Αθηνών (υπεύθυνης για το Γηροκομείο) και τακτικό μέλος στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κληροδοτημάτων μέχρι το 2013, Γιώργος Κριτσέλης, δεν είχε φροντίσει για την είσπραξη των χρεών του Γηροκομείου προς την Εφορία, παρότι αυτά χρονολογούνταν από το 2007.

Στη συνέχεια ο κ. Κριτσέλης πήρε «προαγωγή» ως αναπληρωτής διευθυντής φορολογίας και δημοσίων εσόδων, στο πλευρό του υφυπουργού Γιώργου Μαυραγάνη, με τον οποίο ήταν συνάδελφοι στην εταιρεία PKMG.

Εμεινε στη μέση

Επειτα από συνεχείς πιέσεις του σωματείου εργαζομένων, ο Δήμος Αθηναίων πήρε ομόφωνη απόφαση στο δημοτικό συμβούλιο στις 21 Μαρτίου 2013 για τον ορισμό επιτρόπου και μιας διαπαραταξιακής επιτροπής για τον έλεγχο και την εποπτεία του Γηροκομείου Αθηνών.

Η διοίκηση του Γηροκομείου, φυσικά, δεν έκανε δεκτό τον διορισμό επιτρόπου και προσέφυγε στα δικαστήρια. Αντίστοιχα, ο Δήμος Αθηναίων και ο πρόεδρος του σωματείου εργαζομένων προσέφυγαν δικαστικά, ζητώντας την αλλαγή της διοίκησης για κακοδιαχείριση.

►Πριν από λίγες μέρες δικαστική απόφαση απέρριψε για τυπικούς λόγους (;) προσφυγή σε εκούσια δικαιοδοσία για την αλλαγή της διοίκησης του ιδρύματος, που είχε υποβάλει ο Δήμος Αθηναίων και 3 μέλη του σημερινού Δ.Σ. της Εταιρείας, μαζί με την πρώην σύμβουλο-ταμία, Πολυξένη Πραστάκου. Σύμφωνα με πληροφορίες, μέσα στις επόμενες μέρες αναμένεται άσκηση έφεσης από την πλευρά του δήμου.

Το θεσμικό πλαίσιο

«Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η αλλαγή του κώδικα πολιτικής δικονομίας και του αστικού κώδικα. Είναι αδιανόητο να υπάρχει αποδεδειγμένη κακοδιαχείριση, υπεξαίρεση εργατικών εισφορών εκατομμυρίων και μη απόδοση μισθών και να μην μπορεί να αλλάξει η διοίκηση αυτών των ιδρυμάτων. Δεν ζητάμε κρατικό παρεμβατισμό, αλλά να έχει τη δυνατότητα το υπουργείο Υγείας ή το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης να μπορεί να παρέμβει ουσιαστικά -έστω και προσωρινά- στην αλλαγή των προβληματικών διοικήσεων», υπογραμμίζει από την πλευρά του ο Δημήτρης Παπαχρήστος.

Ενα σημαντικό πρώτο βήμα για ιδρύματα όπως το Γηροκομείο έχει ήδη γίνει, καθώς σε πρόσφατη τροπολογία που κατέθεσε η υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου, περιγράφονται οι όροι για αποτελεσματικό σχέδιο εξυγίανσης αυτών των οργανισμών προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος και των εργαζομένων.

Ταυτόχρονα συστήνεται Παρατηρητήριο Φορέων Κοινωνικής Φροντίδας και Αλληλεγγύης που θα έχει αυξημένες αρμοδιότητες και θα εποπτεύεται απευθείας από το αρμόδιο υπουργείο.

● Ερώτηση στον υπουργό Δικαιοσύνης για το θέμα του Γηροκομείου κατέθεσαν 30 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Μεταξύ άλλων ζητούν να κατατεθεί στη Βουλή το πόρισμα της Οικονομικής Αστυνομίας.