ΤΕΕ: Αναθέσεις για τις μελέτες καταγραφής και αναγνώρισης οδών και οριοθέτησης οικισμών

Πλήθος νέων μελετών αναλαμβάνει να αναθέσει, εκ μέρους του κράτους, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) στο πλαίσιο σοβαρών πολεοδομικών εκκρεμοτήτων που αφορούν τη δυνατότητα δόμησης σε οικόπεδα μικρότερα των 4 στρεμμάτων σε περιοχές εκτός σχεδίου.

Η εκκρεμότητα πηγάζει από τις προβλέψεις του χωροταξικού-πολεοδομικού νόμου 4759/2020, βάσει του οποίου όσοι διέθεταν τέτοια μικρά οικόπεδα αλλά μπορούσαν να ωφεληθούν από ισχύουσες παρεκκλίσεις είχαν προθεσμία 2 ετών για να εκδώσουν οικοδομική άδεια και άλλα 4 έτη για να χτίσουν. Οι παρεκκλίσεις επιτρέπουν τη δόμηση σε οικόπεδα εμβαδού έως και 750 τετραγωνικών μέτρων εφόσον το ακίνητο έχει πρόσωπο σε αναγνωρισμένη οδό και βρίσκεται εντός οριοθετημένου οικισμού.

Ομως στην Ελλάδα υπάρχουν εκατοντάδες οικισμοί που δεν είναι οριοθετημένοι και χιλιάδες οδοί που δεν είναι αναγνωρισμένες. Υπό την πίεση των προθεσμιών αξιοποίησης των ακινήτων, η κυβέρνηση υποσχέθηκε από τότε να προχωρήσει σε μελέτες, αλλά έφτασε Μάιος του 2022 για να εκδώσει τις υπουργικές αποφάσεις (ΦΕΚ Β 2504) που συνυπογράφουν ο υπουργός και ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Κ. Σκρέκας και Ν. Ταγαράς. Βάσει των αποφάσεων αυτών:

1. Τις αναθέσεις των μελετών που θα απαιτηθούν αναλαμβάνει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ). Ο συνολικός προϋπολογισμός των αναθέσεων ξεπερνά τα 45 εκατομμύρια ευρώ και αναλυτικά είναι 36.854.598, 25 ευρώ για τις μελέτες καταγραφής και αναγνώρισης οδών στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού, 8.095.464 ευρώ για τις μελέτες οριοθέτησης οικισμών προ του 1923 ή κάτω των 2.000 κατοίκων και 310.000 ευρώ ειδικά για τη Μελέτη Οριοθέτησης Οικισμών των Δήμων Βόλου, Νοτίου Πηλίου, Ζαγοράς-Μουρεσίου και Ρήγα Φεραίου.

2. Η οριοθέτηση οικισμών έχει ως προαπαιτούμενο την ύπαρξη εξειδικευμένων πολεοδομικών μελετών, σύμφωνα με την απόφαση. Αυτό μπορεί να προκαλέσει εμπλοκή καθώς ταυτόχρονα υλοποιούνται Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια και πάλι μέσω αναθέσεων από το ΤΕΕ, τα οποία θα πρέπει με κάποιον τρόπο να συμφωνούν με τις μελέτες οριοθέτησης.

Υπενθυμίζεται ότι στο μεταξύ, με διάταξη σε νόμο του υπουργείου Εσωτερικών τον περασμένο Μάρτιο, άνοιξε ακόμη ένα παράθυρο για εξαιρέσεις από την πολεοδομική νομοθεσία με αλλαγές των ορίων σε οικισμούς που προστατεύονται για περιβαλλοντικούς, ιστορικούς ή αρχιτεκτονικούς λόγους. Πάντως, στην υπουργική απόφαση ορίζεται ότι τα προγράμματα οριοθέτησης «θα διασφαλίσουν την προστασία που επιβάλλει το Σύνταγμα σε όσους εξ αυτών έχουν παραδοσιακό χαρακτήρα, με την ανάδειξη της ιδιαίτερης ιστορικής, πολεοδομικής, αρχιτεκτονικής, λαογραφικής, κοινωνικής και αισθητικής φυσιογνωμίας τους».

3. Η παρακολούθηση της εξέλιξης των μελετών συντελείται μέσω Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, το οποίο δημιουργείται και συντηρείται με ευθύνη του ΤΕΕ ως Αναθέτουσας Αρχής και Φορέα Υλοποίησης για την εκπόνησή τους.

Με την υπουργική απόφαση επεκτείνονται ακόμη περισσότερο οι τομείς δραστηριότητας του ΤΕΕ, που μετατρέπεται από ανεξάρτητος φορέας-σύμβουλος του κράτους σε μηχανισμό αναθέσεων έργων στα μέλη του. Το ΤΕΕ έχει ήδη αντίστοιχο ρόλο στην ανάθεση των Πολεοδομικών Σχεδίων με προϋπολογισμό άνω των 400 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ η διεύρυνση των δραστηριοτήτων του έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Ενδεικτική η τοποθέτηση των μηχανικών του Δημοσίου (ΠΟ-ΕΜΔΥΔΑΣ), που ανέφερε ότι «το ΤΕΕ οφείλει να διατηρήσει την επιστημονική του ανεξαρτησία και όχι να εμπλακεί με το σύστημα παραγωγής Δημοσίων Εργων».