Σχέδιο αποχιονισμού επί χάρτου

Καθώς συμπληρώνονται σε λίγο δύο εβδομάδες από το «φιάσκο της Ελπίδας», αλλά ακόμη δεν υπάρχουν νεότερα γύρω από την παροχή 2.000 ευρώ σε κάθε εγκλωβισμένο όχημα της Αττικής Οδού, η «Εφ.Συν.» αποκαλύπτει σήμερα το περίφημο εγχειρίδιο αποχιονισμού, τη «βίβλο» που εξασφάλιζε την απρόσκοπτη λειτουργία τού κάποτε «ασφαλέστερου κλειστού αυτοκινητόδρομου της χώρας».

Η ισχύς αυτής της «βίβλου» πρέπει να ήταν τεράστια μέχρι να ξημερώσει η 24η Ιανουαρίου 2022. Είναι ενδεικτικό ότι το εγχειρίδιο αυτό αποτέλεσε και τη βασική –αν και καθυστερημένη- απάντηση στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών όταν εκείνο ρώτησε στις 14/9/2021 «ποιες είναι οι προπαρασκευαστικές ενέργειες για την εξασφάλιση επιχειρησιακής ετοιμότητας κατά τη χειμερινή περίοδο 2021-2022». «No problem!» ήρθε ενάμιση μήνα αργότερα (29/10) η απάντηση από τη θυγατρική της Αττικής Οδού, τις Αττικές Διαδρομές, που στέλνει στο υπουργείο Υποδομών αλλά και την Πολιτική Προστασία το μεγέθους 100 σελίδων εγχειρίδιο, σημειώνοντας ότι αυτό «παραμένει αμετάβλητο σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές».

Τι άλλαξε λοιπόν και έχασε η «βίβλος» την ισχύ της; Μήπως δεν ισχύουν πλέον οι διαδικασίες που περιγράφει με εξαντλητικά αναλυτικές λεπτομέρειες για τα μηχανήματα και το προσωπικό; Προσπάθησαν οι αρμόδιοι των δύο παραπάνω αρχών να ελέγξουν εάν όλα όσα περιγράφονται στο εγχειρίδιο υφίστανται και στην πραγματικότητα; Εάν δεν το έκαναν, προφανώς έχουν ευθύνες. Εάν το έκαναν, εκ του αποτελέσματος προκύπτει ότι είναι σαν να μην το έκαναν...

Από την άλλη πλευρά, πώς οδηγήθηκε η εταιρεία παραχώρησης να τινάξει το εγχειρίδιο στον αέρα; Εχει σχέση αυτό με τον διαγωνισμό της κυβέρνησης για αναζήτηση νέου παραχωρησιούχου; Τι ρόλο έπαιξε η «εθελουσία έξοδος» που σχεδίασε, σύμφωνα με πληροφορίες, η Αττική Οδός τούς περασμένους μήνες; Η «Εφ.Συν.» έθεσε και χθες ερώτημα για το αν αυτό το πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου οδήγησε στην απομάκρυνση προσωπικού σε κρίσιμους τομείς, χωρίς να λάβει απάντηση.

Πάντως, οι Αττικές Διαδρομές στις 29/10/2021 προσπάθησαν να γίνουν όσο πιο καθησυχαστικές γινόταν, λέγοντας ότι την περίοδο εκείνη πραγματοποιούνταν η ετήσια συντήρηση του εξοπλισμού αποχιονισμού και προγραμματιζόταν η «ετήσια άσκηση αποχιονισμού για την Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2021». Ανέφεραν επίσης ότι: 1) «Το προσωπικό της Εταιρείας και στην πλειοψηφία του και του υπεργολάβου είναι το ίδιο με όλα τα προηγούμενα χρόνια, εξασφαλίζοντας την απαιτούμενη εμπειρία και γνώση τόσο των μηχανημάτων όσο και των συνθηκών της Αττικής Οδού». 2) Οι «βάσεις άλατος» είναι πλήρεις από πέρυσι και προγραμματίζεται «σπάσιμο του αλατιού ώστε να είναι στη δέουσα κατάσταση σε περίπτωση που απαιτηθεί ρίψη». Ας δούμε όμως αναλυτικότερα κάποια από τα όσα περιγράφει το εγχειρίδιο:

Εκχιονιστικά

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΑΠΟΧΙΟΝΙΣΜΟΥ: Στον σχετικό κατάλογο αναζητήσαμε τα 35 μηχανήματα που έλεγε ότι διέθεσε η Αττική Οδός τις ώρες της κρίσης. Βλέπουμε αναφορά σε 12 οχήματα που διαθέτουν λεπίδα εκχιονισμού και ταυτόχρονα αλατοδιανομέα. Ακόμη, ένα τριαξονικό φορτηγό που μπορεί να εξοπλιστεί με λεπίδα και 7 οχήματα 4x4 στα οποία μπορεί να προστεθεί μικρή λεπίδα. Από τα συνολικά 20 παραπάνω οχήματα, όμως, τα 6 «δεν εντάσσονται άμεσα στην επιχειρησιακή ομάδα αποχιονισμού, αλλά παραμένουν σε εφεδρεία» για ανάγκες αντικατάστασης λόγω βλάβης.

Σε αυτά προστίθενται 9 φορτηγά διαφόρων τύπων, στα οποία διατίθεται λεπίδα αλλά ανήκουν στην εταιρεία-υπεργολάβο. Στην περίοδο ετοιμότητας, δηλαδή μεταξύ 1 Δεκεμβρίου και 31 Μαρτίου, όπως αναφέρεται, τα οχήματα αυτά πρέπει να ελέγχονται εβδομαδιαίως ώστε να διασφαλίζεται ότι διαθέτουν όλα τα απαραίτητα, όπως αλυσίδες, αντιπηκτικό στο ψυγείο, ρεζέρβες, άσπρες και κόκκινες αντανακλαστικές λωρίδες, φορτισμένες εφεδρικές μπαταρίες, καθώς επίσης και εκπαιδευμένο προσωπικό για τον χειρισμό τους, ανταλλακτικά και εξασφαλισμένη λειτουργία πρατηρίου καυσίμων σε «περίπτωση εκτάκτου ανάγκης-συμφωνία με ΣΕΑ».

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ: Η παράθεση των αρμοδιοτήτων ξεκινά από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας που έχει βασικό πρώτο ρόλο να προειδοποιεί ακολουθώντας τις προβλέψεις της ΕΜΥ. Ποιος όμως αποφασίζει να απαγορεύσει την κυκλοφορία; Η Διεύθυνση Τροχαίας Αττικής, απαντά το εγχειρίδιο, θυμίζοντας (με υπογραμμισμένο κείμενο) ότι υπάρχει το Τμήμα Τροχαίας Αττικής Οδού, εκπρόσωπος του οποίου θα πρέπει να βρίσκεται σε μόνιμη βάση στο Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Αττικής Οδού σε περιόδους κρίσης.

Η Πυροσβεστική περιγράφεται ως ο αρμόδιος φορέας απεγκλωβισμού και διάσωσης οδηγών και επιβατών, αλλά και για τη διανομή κουβερτών και φαγητού. Για τον λόγο αυτό πρέπει να υπάρχουν οχήματα της Πυροσβεστικής στην Αττική Οδό σε όλη τη διάρκεια αποχιονισμού. Ως αρμόδιος για την περισυλλογή και απομάκρυνση των εγκλωβισμένων οχημάτων ονοματίζεται η (άλλοτε πανίσχυρη) εταιρεία οδικής βοήθειας Express Service. Το εγχειρίδιο τονίζει τη σημασία της απομάκρυνσης όλων των ακινητοποιημένων οχημάτων και γι’ αυτό αναφέρει ότι επιβάλλεται η αύξηση του δυναμικού τού συγκεκριμένου υπεργολάβου «ειδικά σε περιόδους αποχιονισμού».

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ: Σε κάθε 12ωρη βάρδια μέσα σε περίοδο κρίσης θα απασχολούνται 160 άτομα, ενώ θα πρέπει να εξασφαλίζεται κατάλυμα σε γειτονικό ξενοδοχείο για περίπου 80 άτομα, ακόμη και εφεδρικός ρουχισμός. Τον πρώτο ρόλο έχει ο διευθυντής σε ετοιμότητα (On Duty Manager).

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ - ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΔΙΟΔΙΩΝ: Ο On Duty Manager συντονίζει τα πάντα, αυτός ενημερώνει τον διοικητή της Τροχαίας και την Πολιτική Προστασία, συγκαλεί συσκέψεις «στην αίθουσα κρίσεων». Εκείνος επίσης «βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία» με την Τροχαία «σχετικά με το ενδεχόμενο αποκλεισμού λόγω επικινδυνότητας» σε συνεννόηση πάντα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και τον On Duty Manager των διοδίων». Ομως, το θέμα της είσπραξης διοδίων (κάθε βίβλος περιλαμβάνει και ένα «ιερό δισκοπότηρο») μπορεί να το αποφασίσει μόνον ο διευθύνων σύμβουλος.

ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΑΛΑΤΟΣ: Η εταιρεία έχει εγκαταστάσεις σε πέντε σημεία (Παιανία, Ρουπάκι, Κατεχάκη, Πεντέλης, Μεταμόρφωση) για να μοιράζει μέσω αυτών εξοπλισμό και αλάτι στα μηχανήματα έργου. Περιλαμβάνονται όλες οι διαδικασίες, ακόμη και φωτογραφίες των οχημάτων, δρομολόγια ανά τομέα κ.λπ.

ΧΡΟΝΟΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ: Μπορεί πλέον να ηχεί ειρωνικό, αλλά το εγχειρίδιο εξαίρει τη σημασία της ταχύτητας παρέμβασης, επικαλούμενο το 2004. «Η έγκαιρη και αποτελεσματική πρόγνωση των έντονων καιρικών φαινομένων είναι αποφασιστικής σημασίας για τη γρήγορη αντιμετώπισή τους, όπως άλλωστε έδειξε και η εμπειρία της έντονης χιονόπτωσης του Φεβρουαρίου 2004, όταν τα καιρικά φαινόμενα παρουσιάστηκαν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα (πτώση θερμοκρασίας 10 βαθμών σε μία ώρα) δυσχεραίνοντας τις προσπάθειες αντιμετώπισής τους».

Οπως τονίζει, «απαιτούνται περίπου 6 ώρες για την προετοιμασία των συνολικά 10 μηχανημάτων έργου που χρησιμοποιεί η εταιρεία συμπεριλαμβανομένου του φορτώματος αλατοδιανομέα, αλατιού, λεπίδων, τελικού ελέγχου και έγκρισης από τους υπεύθυνους μαζί με την προετοιμασία των οχημάτων 4 επί 4». Προσθέτει επίσης ότι «η πρώτη προληπτική ρίψη άλατος αρχίζει περίπου 2-3 ώρες μετά την πρώτη προειδοποίηση για έκτακτα καιρικά φαινόμενα από την Πολιτική Προστασία». Πάντως το έκτακτο δελτίο ίσχυε από το Σάββατο 22 Ιανουαρίου.

ΕΚΧΙΟΝΙΣΜΟΣ: Δεν ξεκινά πριν το χιόνι ξεπεράσει σε ύψος τα 2 εκατοστά, όπως αναφέρεται. Οταν όμως ξεκινήσει, υπάρχει ειδικό σχέδιο με τρία οχήματα που καθαρίζουν ταυτόχρονα τις τρεις λωρίδες, σπρώχνοντας το χιόνι προς τα δεξιά στη Λωρίδα Εκτακτης Ανάγκης.

Εξαντλητικές οδηγίες για κάθε πιθανό και απίθανο σενάριο, καμία από τις οποίες δεν ακολουθήθηκε τις ώρες της κρίσης.