Νέα μελέτη για το Ρέμα Πικροδάφνης

«Γιατί επανέρχεται η Περιφέρεια Αττικής με έργα που έχουν κριθεί παράνομα από το ΣτΕ; Πείτε μας ποιος και τι οφέλη έχει. Ολοι φωνάζουν “φτάνει πια”!». Τα λόγια του Μ. Θεοδωρακόπουλου –συντονιστή της πρωτοβουλίας «Ρέω, Φύση, Ζω»– ήταν τα τελευταία που ακούστηκαν πριν εγκριθεί η νέα –συμπληρωματική– Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για τη διευθέτηση του ρέματος της Πικροδάφνης, στο προχθεσινό Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής.

Η μελέτη συντάχθηκε κατόπιν της (υπ’ αριθμόν 2313/2020) απόφασης του Ε’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) που ακύρωσε την αρχικά προτεινόμενη διευθέτηση του ρέματος, ένα έργο που προέβλεπε τον εγκιβωτισμό και το χτίσιμο του ρέματος με σαρζανέτια (πέτρες τυλιγμένες με συρματόπλεγμα), με συνέπεια την αποψίλωση των πρανών και την κοπή 776 (από ένα σύνολο περίπου 1.000) δέντρων.

Το ακυρωμένο έργο εξαιρούσε από την οριοθέτηση τμήματα του ρέματος στις πηγές στις παρυφές του Υμηττού, στις εκβολές κατάντη της λ. Ποσειδώνος, αλλά και κτίσματα εντός των οριογραμμών, κάτι που οδηγούσε στη νομιμοποίησή τους. Επειτα από προσφυγή φορέων και κινήσεων πολιτών, το ΣτΕ ακύρωσε τις εν λόγω παρεμβάσεις και ζήτησε αφ’ ενός να οριοθετηθεί το σύνολο του ρέματος, αφ’ ετέρου να διασφαλιστεί η ακώλυτη λειτουργία του οικοσυστήματός του.

Η συμπληρωματική μελέτη αμφισβητείται κατά πόσο συμμορφώνεται στις επιταγές του ΣτΕ κι αν θα σταθεί σε ενδεχόμενες νέες προσφυγές. Περιλαμβάνει την οριοθέτηση του συνόλου του ρέματος «αλλά επ’ ουδενί προστατεύει το οικοσύστημα. Αντιθέτως, το καταστρέφει στο διηνεκές. Το έργο μετατρέπει το ρέμα σε έναν αγωγό ομβρίων», αντέτεινε σε υψηλούς τόνους ο κ. Θεοδωρακόπουλος, λέγοντας ότι μέχρι σήμερα έχει καταθέσει 10 προσφυγές για τη διάσωση του ρέματος «και τις έχω κερδίσει όλες».

Με βάση τη –θετική– εισήγηση των υπηρεσιών της περιφέρειας, η μελέτη δεν προτείνει κάποια ενιαία λύση. Συνοπτικά, για κάποια τμήματα εκτός σχεδίου πόλεως προτείνεται η οροθέτηση της φυσικής κοίτης χωρίς κανένα έργο, σε άλλα προτείνεται ενίσχυση των φυσικών πρανών, σε άλλα όμως προτείνεται η τοποθέτηση συρματοκιβωτίων, πασσαλότοιχων, όπως και πρόσθετων τοίχων «με σκοπό την προστασία των παραρεμάτιων κτιρίων».

Συνέπεια των παραπάνω είναι η «υποχρεωτική αφαίρεση της φυσικής και ιδιαίτερα της δενδρώδους βλάστησης για τη διόδευση της πλημμυρικής απορροής», αναφέρει το εισηγητικό έγγραφο. Σύμφωνα με τον μελετητή, Καρ. Ελευθεράκο, οι παρεμβάσεις θα γίνουν σε πλευρικά σημεία και ο πυθμένας θα μείνει στη φυσική του κατάσταση.

«Η μελέτη κινείται αντίθετα ή αγνοεί κοινοτικές οδηγίες για τα ύδατα και τη φύση. Αγνοεί πλείστες όσες εισηγήσεις του ΣτΕ περί προστασίας υδρορεμάτων και επαναφέρει ακυρωθείσες από το δικαστήριο προτάσεις», κατήγγειλε ο επικεφαλής της «Οικολογικής Συμμαχίας», Γ. Δημητρίου. Επικαλούμενη στοιχεία της μελέτης, η περιφερειακή σύμβουλος της «Αντικαπιταλιστικής Ανατροπής», Δέσποινα Κουτσούμπα, τόνισε ότι το ρέμα «πλημμυρίζει στα σημεία που έχουν μπει τσιμέντα, όχι εκεί που έχει φυσική κοίτη». Με λίγα λόγια, στο ενδεχόμενο ενός ακραίου καιρικού φαινομένου, «το ρέμα της Πικροδάφνης μάς έχει προειδοποιήσει λέγοντας ότι αντέχει στη φυσική του κοίτη, αλλά όχι στα τσιμέντα», εξήγησε.

Οι υπηρεσίες της περιφέρειας έδωσαν θετική γνώμη για την οριοθέτηση, προσθέτοντας όμως ότι θα πρέπει να εξαντληθεί κάθε περιθώριο για απαιτήσεις όπως:

● Χρήση υλικών φιλικών στο περιβάλλον,

● Διατήρηση της ανοιχτής κοίτης και της φυσικής διατομής και, κατά το δυνατόν, επανάκτηση της φυσικής κοίτης,

● Χωροταξικές και πολεοδομικές προβλέψεις για περιορισμό της δόμησης στις παραρεμάτιες περιοχές,

● Καταγραφή και κατά προτεραιότητα κατεδάφιση των αυθαιρέτων που βρίσκονται μέσα στην κοίτη, εφόσον τελεσιδικήσουν σχετικές δικαστικές αποφάσεις.

Στην κοίτη υπάρχουν αυθαίρετα κτίσματα όσο και κτίσματα που έχουν οικοδομική άδεια αλλά βρίσκονται παρανόμως εντός οριογραμμής. Ο κ. Ελευθεράκος υπολόγισε σε 110 τα κτίρια κατοικιών (25 διώροφα και 85 μονοκατοικίες) που βρίσκονται εντός ιστορικής κοίτης και τόνισε ότι «το τι είναι αυθαίρετο και τι νόμιμο μπορεί να το πει μόνο η αρμόδια Πολεοδομία».

Συνολική αποτύπωση πάντως ακόμη δεν υπάρχει καθώς η Πολεοδομία Αργυρούπολης έχει ενημερώσει την περιφέρεια από τον Μάρτιο ότι αδυνατεί να καταγράψει το σύνολο των αυθαίρετων κατασκευών «λόγω σοβαρής υποστελέχωσης». Ασκώντας κριτική στη μελέτη, η σύμβουλος της «Λαϊκής Συσπείρωσης», Στέλλα Βαλαβάνη, κατήγγειλε αφ’ ενός έμμεση νομιμοποίηση καταπατήσεων, αφ’ ετέρου την απουσία πρόβλεψης για αποζημιώσεις σε λαϊκά νοικοκυριά «που ενδεχομένως χρειαστεί να μετεγκατασταθούν».

Η προωθούμενη οριοθέτηση έχει καταψηφιστεί ομόφωνα από το Δημοτικό Συμβούλιο Αγ. Δημητρίου. Ομόφωνα θετική γνώμη έχει διατυπώσει ο Δήμος Παλαιού Φαλήρου, ενώ ο Δήμος Ηλιούπολης έχει εκφραστεί κατ’ αρχήν θετικά για τη μελέτη, διατυπώνοντας μια σειρά αντιρρήσεων.

Στο περιφερειακό συμβούλιο η μελέτη εγκρίθηκε με τις ψήφους των παρατάξεων Πατούλη και Σγουρού (η δεύτερη υπερψήφισε με τον όρο να ληφθούν υπόψη οι παρατηρήσεις των υπηρεσιών της περιφέρειας όσο και των δήμων). Απείχε από την ψηφοφορία η «Δύναμη Ζωής» (δήλωσε επί της αρχής υπέρ, αλλά ζήτησε ευρύτερη διαβούλευση). Καταψήφισαν οι παρατάξεις «Λαϊκή Συσπείρωση», «Οικολογική Συμμαχία», «Αντικαπιταλιστική Ανατροπή», «Ανυπότακτη Αττική», ο Θ. Τζήμερος καθώς και η Ελένη Αβραμοπούλου, σύμβουλος της πλειοψηφίας.