Από τον Απρίλιο τα πρόστιμα

Περίοδο χάριτος ώς τον Απρίλιο έχουν οι ιδιοκτήτες με ακίνητα σε περιοχές που έχουν ενταχθεί στο Κτηματολόγιο από το 2018 αλλά δεν έχουν υποβάλει δήλωση.

Από τον Μάιο αναμένεται να ενεργοποιηθεί η πρόβλεψη του νόμου 2308/1995 που επιβάλλει πρόστιμα στους αμελείς, θα αυξάνει όμως τη χρηματική ποινή που είχε οριστεί με υπουργική απόφαση του 2007. Τα νέα πρόστιμα, όπως έχει ανακοινώσει ο αρμόδιος υπουργός Κωστής Χατζηδάκης, θα διαμορφώνονται ανάλογα με την αντικειμενική αξία του ακινήτου και την καθυστέρηση στην υποβολή δήλωσης.

Με χθεσινή ανακοίνωσή του, το Κτηματολόγιο ενημερώνει τους ιδιοκτήτες ότι έχουν τη δυνατότητα να προσέλθουν στα γραφεία κτηματογράφησης της περιοχής όπου βρίσκεται το ακίνητο και να ορίσουν ημερομηνία για την υποβολή δήλωσης. Η λύση αυτή υπάρχει και για περιοχές όπου έχει ήδη λήξει η προθεσμία υποβολής δήλωσης, ενώ το ραντεβού μπορεί να οριστεί και για ημερομηνία μετά τον Απρίλιο.

Το «παραθυράκι» διευκολύνει όσους έχουν εκκρεμότητες με τα ακίνητά τους, κυρίως αυτούς που δεν έχουν επίσημους τίτλους ιδιοκτησίας και αποκτούν δικαίωμα με χρησικτησία. Αφορά επίσης ιδιοκτησίες με πολλούς κληρονόμους ή διεκδικούμενες από γείτονες. Υπάρχει ακόμη η δυνατότητα να υποβληθούν ηλεκτρονικές δηλώσεις και υπολογίζεται ότι ένας στους πέντε ιδιοκτήτες επέλεξε τη λύση του διαδικτύου.

Το Κτηματολόγιο επισημαίνει ότι όσοι δεν υποβάλουν δήλωση δεν χάνουν αυτόματα την περιουσία τους, αλλά πρέπει να γνωρίζουν ότι θα αντιμετωπίσουν προβλήματα όταν θελήσουν να τη μεταβιβάσουν (γονική παροχή, αγοραπωλησία, κ.λπ.) ή να την αξιοποιήσουν (έκδοση οικοδομικής άδειας, λήψη δανείου κ.λπ.).

Σε αυτές τις περιπτώσεις θα υποχρεωθούν να υποβάλουν εκπρόθεσμη δήλωση στο Κτηματολόγιο και να πληρώσουν τα αυξημένα πρόστιμα. Εάν μάλιστα η δήλωση υποβληθεί μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, που με τα σημερινά δεδομένα γίνεται σε 7-10 χρόνια, τότε θα πρέπει να κατοχυρώσουν την ιδιοκτησία τους με δικαστική απόφαση, πληρώνοντας και τα έξοδα για τα ένδικα μέσα.

Με βάση τα τελευταία στοιχεία του Κτηματολογίου, ώς το τέλος Ιανουαρίου στις περιοχές που έχει ήδη ολοκληρωθεί η κτηματογράφηση έχουν υποβληθεί δηλώσεις για 72% των εκτιμώμενων δικαιωμάτων επί των ακινήτων. Διευκρινίζεται ότι χρειάζεται να υποβληθούν χωριστές δηλώσεις για κάθε δικαίωμα (πλήρης κυριότητα, επικαρπία, ψιλή κυριότητα, δουλεία, κ.λπ.), με πληρωμή «κτηματόσημου» 35 ευρώ ανά δικαίωμα.

Το δεύτερο εξάμηνο του 2019, οπότε ήταν σε πλήρη εξέλιξη η κτηματογράφηση, είχαν υποβληθεί πάνω από 6,55 εκατ. δικαιώματα, έναντι 2,8 εκατ. το προηγούμενο τετράμηνο που ξεκίνησε το τελευταίο πρόγραμμα.

Να σημειωθεί πάντως ότι τον Ιανουάριο του 2020 υποβλήθηκαν δηλώσεις για περίπου 500.000 δικαιώματα, που είναι από τις πιο χαμηλές επιδόσεις από την έναρξη του νέου προγράμματος. Στις 28 Φεβρουαρίου λήγει η προθεσμία υποβολής δήλωσης ακινήτων που βρίσκονται σε Λήμνο, Λέσβο, Ιθάκη, Κεφαλονιά και Ζάκυνθο, ενώ στο τέλος Μαρτίου θα ακολουθήσουν Γιάννενα και Θεσπρωτία.

Τα προγράμματα

Το Κτηματολόγιο ξεκίνησε το 1996 και προχώρησε με τέσσερα μεγάλα προγράμματα. Στα τέλη του 2018 ξεκίνησε το τέταρτο και μεγαλύτερο πρόγραμμα (Κτήμα 16), που καλύπτει 3.970 οικισμούς, με επιφάνεια 83,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, το 63,3% της χώρας, στο οποίο τα εκτιμώμενα δικαιώματα επί των ακινήτων ανέρχονται σε 16,8 εκατ., που αντιστοιχούν στο 42,8% του συνόλου. Το Κτήμα 16 έχει να αντιμετωπίσει τα σοβαρότερα προβλήματα στο ιδιοκτησιακό, αφού καλύπτει κατά κανόνα αγροτικές και ημιαστικές περιοχές.

Με την ολοκλήρωσή του θα απομένει να κτηματογραφηθεί μόνον το 7% της επιφάνειας της χώρας. Οι περιοχές που καθυστερούν γιατί υπάρχουν δικαστικές εκκρεμότητες με τους μελετητές είναι Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο και δύο ενότητες των Κυκλάδων (Ανδρος-Τήνος-Πάρος-μισή Μύκονος-Αντίπαρος-Νάξος και Μικρές Κυκλάδες-Ιος-Σαντορίνη-Ανάφη-μισή Μήλος-Κέα-Κύθνος).