Αυτό το «έγκλημα» παραμένει ατιμώρητο

«Στις 10 Σεπτεμβρίου συμπληρώνονται ήδη δύο χρόνια από το περιβαλλοντικό έγκλημα και την πετρελαιοκηλίδα που προκλήθηκε από το ναυάγιο του πετρελαιοφόρου “Αγία Ζώνη ΙΙ”, μαυρίζοντας τις ακτές και τη θάλασσα του Σαρωνικού, ωστόσο το περιβαλλοντικό αυτό έγκλημα παραμένει ποινικά ατιμώρητο».

Αυτό αναφέρει σε χθεσινή της ανακοίνωση η περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς και παράλληλα κάνει γνωστό ότι ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η φάση της ανάκρισης, ενώ για τρίτη φορά αντικαταστάθηκε ο αρμόδιος ανακριτής, προκαλώντας νέες σημαντικές καθυστερήσεις που επηρεάζουν αρνητικά την ολοκλήρωση της ανακριτικής διαδικασίας.

Υπενθυμίζεται ότι τη νύχτα της 10ης Σεπτεμβρίου του 2017 το μικρό υπερήλικο δεξαμενόπλοιο «Αγία Ζώνη ΙΙ», ενώ βρισκόταν αγκυροβολημένο στη θαλάσσια περιοχή νότια-νοτιοδυτικά της νήσου Αταλάντης, βυθίστηκε. Το πλοίο είχε αποπλεύσει από τα διυλιστήρια του Ασπροπύργου έμφορτο με 2.200 μετρικούς τόνους fuel και 370 μ.τ. marine gas oil και η βύθισή του προκάλεσε στη συνέχεια την πολύ σοβαρή θαλάσσια ρύπανση.

Το WWF Ελλάς στην ανακοίνωσή του επισημαίνει ότι τον Σεπτέμβριο του 2017 υπέβαλε στην Εισαγγελία Πλημμελειοδικών Πειραιά που διερευνά τη συγκεκριμένη υπόθεση μήνυση κατά παντός υπευθύνου για την πρόκληση θαλάσσιας ρύπανσης από πετρελαιοειδή στον Σαρωνικό κόλπο.

Εξηγώντας γιατί προχώρησε σε αυτή την κίνηση υπογραμμίζει: «Θεωρώντας ότι πρόκειται για ένα σοβαρό περιβαλλοντικό έγκλημα που χρήζει παραδειγματικής τιμωρίας, το WWF Ελλάς, ως άμεσα ενδιαφερόμενη περιβαλλοντική οργάνωση, δήλωσε παράσταση πολιτικής αγωγής με σκοπό την υποστήριξη της κατηγορίας και την αποκατάσταση της οικολογικής ζημιάς. Η μήνυση βασίζεται στις οδηγίες 2005/35/ΕΚ “σχετικά με τη ρύπανση από τα πλοία και τη θέσπιση κυρώσεων, περιλαμβανομένων των ποινικών κυρώσεων” και 2008/99/ΕΚ “σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος μέσω ποινικού δικαίου”».

Στη συνέχεια τονίζει πως, αν και, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών, η ρύπανση που προκλήθηκε από το ναυάγιο αντιμετωπίστηκε με επιτυχία, ο κίνδυνος από παρόμοιες ή μεγαλύτερες πετρελαιοκηλίδες στις ελληνικές θάλασσες είναι πλέον πιο κοντά από ποτέ, καθώς τα σχέδια για εξορύξεις υδρογονανθράκων προχωρούν με ταχείς ρυθμούς και χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τις άμεσες επιπτώσεις που θα έχουν σε περιβάλλον, οικονομία και κοινωνία.

Η συνολική θαλάσσια περιοχή που έχει παραχωρηθεί στις πετρελαϊκές επιχειρήσεις για έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου ή και φυσικού αερίου καλύπτει σχεδόν 60.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα που εκτείνονται από τα βόρεια της Κέρκυρας και καλύπτοντας σχεδόν το σύνολο του Ιονίου πελάγους φτάνουν ώς τα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης.

«Καθώς το αδίκημα της πρόκλησης πετρελαιοκηλίδας στον Σαρωνικό απομακρύνεται από τη συλλογική μνήμη, οι αργοί ρυθμοί απόδοσης ποινικών ευθυνών στη συγκεκριμένη υπόθεση εντείνουν το κλίμα ατιμωρησίας και δημιουργούν δικαιολογημένα την εντύπωση ότι φύση και άνθρωπος παραμένουν απροστάτευτοι απέναντι σε περιβαλλοντικές παρανομίες και εγκληματικές πράξεις που απειλούν το μέλλον του τόπου μας», σχολιάζει.

Εκτός όμως από τη μήνυση, κάνει γνωστό ότι τον Δεκέμβριο του 2017 κατέθεσε στην 5η τακτική ανακρίτρια του Πειραιά ειδική έκθεση ως συμπληρωματικό υπόμνημα στη μήνυση που είχε προηγηθεί. Η έκθεση αυτή περιλάμβανε μεταξύ άλλων τη χαρτογραφική αποτύπωση της ρύπανσης κατά τις πρώτες μέρες μετά το ναυάγιο.

Πόρισμα ΑΣΝΑ

Υπενθυμίζεται ότι η «Εφ.Συν.» στις 9/2/2019 είχε αποκαλύψει το πόρισμα του Γ’ Ανακριτικού Συμβουλίου Ναυτικών Ατυχημάτων (ΑΣΝΑ) για το ναυάγιο, το οποίο, όπως έλεγαν τότε οι πληροφορίες, είχε παραδοθεί στην Εισαγγελία Πειραιά για δικαστική διερεύνηση δύο μήνες νωρίτερα.

Το Συμβούλιο αποφαίνεται ομόφωνα ότι η βύθιση του πλοίου καθώς και η σοβαρή ρύπανση του θαλάσσιου περιβάλλοντος που είχε προκληθεί οφείλονται σε «εκ προθέσεως πράξεις και παραλείψεις και εξ αμελείας αντίστοιχα» συγκεκριμένων προσώπων και εταιρειών.

Η διαπίστωση της προέδρου (εφέτης Πειραιά) και των 7 μελών του ΑΣΝΑ είναι ξεκάθαρη, καθώς, σύμφωνα με την ενδελεχή έρευνά τους για τα αίτια και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη το ναυάγιο, η βύθιση προήλθε από «δόλια πράξη του ανοίγματος των επιστομίων θαλάσσης-ερματισμού που είχε ως αποτέλεσμα την κατάκλυση με θαλασσινό νερό χώρων του πλοίου που οδήγησε στη βύθισή του».

Η διαρροή πετρελαίου που ακολούθησε, προήλθε από τη «διαφυγή φορτίου από τα στόμια των δεξαμενών ή και από τις θυρίδες επιθεώρησης φορτίου τα οποία βρίσκονταν στο κατάστρωμα του πλοίου». Τα ανοίγματα αυτά είχαν σφραγιστεί μετά την ολοκλήρωση της φόρτωσης του πλοίου στα ΕΛ.ΠΕ., επομένως κάποιοι μέσα στο πλοίο και ενώ αυτό βρισκόταν στο αγκυροβόλιο προχώρησαν στο άνοιγμα μερικών ή και όλων.

Επίσης, στο πόρισμα αναφέρεται ότι καθοριστικό ρόλο στη διαφυγή του πετρελαίου στη θάλασσα και στην τεράστια οικολογική ζημιά έπαιξε η «υπερβολική καθυστέρηση στεγανοποίησης των δεξαμενών φορτίου του πλοίου, δηλαδή του κλεισίματος των ανοιχτών καπακιών», με αποτέλεσμα να διαφύγουν στη θάλασσα μεγάλες ποσότητες από τα πετρελαιοειδή, κυρίως μαζούτ, που μετέφερε το πλοίο.

Η έναρξη της διαφυγής του πετρελαίου από τις δεξαμενές φορτίου του πλοίου άρχισε πριν από τη βύθισή του από τα ανοιχτά στόμια, όταν αυτό πήρε πλευρική κλίση, και συνεχίστηκε μετά τη βύθισή του μέχρι την ολοκλήρωση της απάντλησης φορτίου από τις δεξαμενές του.