Ενα μεγάλο ρεμπέτικο γλέντι στη μνήμη του Κ. Χατζηδουλή

Την επιμελήθηκε καλλιτεχνικά αλλά δεν πρόλαβε να τη χαρεί. Ο λόγος για τον Κώστα Χατζηδουλή, τον μελετητή που ξετρύπωσε τις άγνωστες ιστορίες από την Ιστορία του λαϊκού τραγουδιού για να τις μοιραστεί μαζί μας, ο οποίος «έφυγε» τον περασμένο μήνα.

Η συναυλία που ετοίμαζε με τίτλο «Ασεβή τροπάρια με τους ήχους της κάνναβης», θα γίνει τελικά αύριο, Σάββατο, στον Βοτανικό, «για να τον αποχαιρετήσουμε με ένα μεγάλο ρεμπέτικο γλέντι αφιερωμένο στη μνήμη του. Ετσι ακριβώς όπως θα ήθελε...», σημειώνουν οι διοργανωτές.

Φόρος τιμής στις μορφές της δισκογραφίας «που διατήρησαν ζωντανό τον σπόρο του ρεμπέτικου και της κάνναβης μέσα από τις ανυπέρβλητες δημιουργίες τους», η συναυλία είναι ένα μουσικό ταξίδι που θα ξεκινήσει από τα τέλη του 19ου αιώνα, θα κάνει ένα πέρασμα από τη Σμύρνη και τον Πειραιά, θα συνεχίσει την πορεία του με τα πρώτα ρεμπέτικα της εποχής της απαγόρευσης και της λογοκρισίας της δικτατορίας Μεταξά, για να καταλήξει στη μεταπολεμική περίοδο με τραγούδια που κράτησαν ζωντανή αυτή τη, μοναδική διεθνώς, μουσική.

Αυτή η μουσική τσάρκα, εκτός από τους νταλκάδες και τα μπερεκέτια, θα έχει και εκπλήξεις, άγνωστες πτυχές για τα χασικλίδικα, ιστορίες, άσματα πριν λογοκριθούν και τραγούδια που δεν μελοποιήθηκαν ποτέ.

Ρεμπέτικο και κάνναβη

«Η Ελλάδα έχει μια παγκόσμια ιδιαιτερότητα. Διαθέτει τη μακροβιότερη σύνδεση της μουσικής με την κάνναβη όσο καμία άλλη χώρα στον κόσμο, το ρεμπέτικο», μας λέει ο Αργύρης Μουτζούρης από το Μουσείο της Κάνναβης που είναι συνδιοργανωτής της συναυλίας και στο οποίο συνέδραμε από το αρχείο του ο Κώστας Χατζηδουλής.

Και μας αποκαλύπτει μία από τις άγνωστες ιστορίες που θα ακουστούν μαζί με τα τραγούδια της κάνναβης, ότι το «Πού ’σαι Θανάση» ήταν ένα από τα λογοκριμένα τραγούδια της χούντας: «Ποιος ήταν ο Θανάσης που έψαχνε ο Ζαμπέτας; Ο Θανάσης δεν ήταν καν πρόσωπο... Τους στίχους έγραψε ο Μπάμπης Βασιλειάδης, άσημος στιχουργός του λαϊκού τραγουδιού, γνωστός και ως “Τσάντας”, επειδή κυκλοφορούσε με έναν χαρτοφύλακα γεμάτο με στίχους. Το “Πού ’σαι Θανάση” ήταν το τελευταίο τραγούδι που έγραψε το 1972 και παρήγγειλε στη σύζυγό του να το τραγουδήσει ο Ζαμπέτας. Γεννημένος το 1907 στο Ρένκιοϊ της Τρωάδας, ήρθε στην Ελλάδα ως πρόσφυγας, κουβαλώντας την παράδοση της σμυρναίικης μουσικής μαζί με τα λιγοστά υπάρχοντά του. Στη σκληρή λογοκρισία της χούντας, πια, λίγο πριν φύγει από τη ζωή, ανατρέχει στα νεανικά του χρόνια, θυμάται τους μάγκες της εποχής του να φουμάρουν ναργιλέ στους τεκέδες και γράφει για αυτούς. Σύμφωνα με το βιβλίο “Ρεμπέτικα τραγούδια” του Ηλία Πετρόπουλου, οι χασισοπότες του Μεσοπολέμου ονομάζουν τον ναργιλέ και “Θανάση”, ενώ σε μια άλλη βιβλιογραφική αναφορά ο ναργιλές είναι ο “Θανάσης με το τρύπιο κεφάλι”...».

Ποιος όμως ήταν ο Κώστας Χατζηδουλής; Γεννημένος στον Πειραιά το 1946, λάτρης και ιστορικός ερευνητής του ρεμπέτικου τραγουδιού, έγραψε για αυτό σε έντυπα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, αλλά αποτύπωσε το μεράκι του και σε βιβλία: «Ρεμπέτικα και λαϊκά», «Βασίλης Τσιτσάνης: Η ζωή μου, το έργο μου», «Αρχόντισσα. Το μυστικό μιας ζωής», «Ρεμπέτικη Ιστορία» είναι μερικά από αυτά.

Ακόμη επιμελήθηκε την έκδοση σειράς δίσκων τόσο για τα ρεμπέτικα («Ρεμπέτικη Ιστορία νο 1-6», «Οι μεγάλοι του ρεμπέτικου 1-10») όσο και για μορφές του λαϊκού τραγουδιού, όπως ο Περπινιάδης, η Γεωργακοπούλου, ο Καζαντζίδης, η Νίνου, η Μπέλλου, ο Παπαϊωάννου, ο Χιώτης, η Εσκενάζη, ο Γούναρης κ.ά.

Είχε γράψει ιστορικές σημειώσεις ή βοήθησε στην παραγωγή των περισσότερων δίσκων του Β. Τσιτσάνη τον οποίο αγαπούσε ιδιαίτερα, ενώ στις συνεργασίες του σε αυτό το πλαίσιο με συνθέτες και ερμηνευτές περιλαμβάνονται οι δίσκοι «Τα Πέριξ» του Χατζιδάκι, «50 χρόνια Ρεμπέτικο» με τον Γ. Νταλάρα κ.ά.

Στη συναυλία τα περισσότερα από 60 γνωστά και άγνωστα τραγούδια της κάνναβης θα παίξουν εξαμελής ρεμπέτικη ορχήστρα μπουζουκομπαγλαμάδων και τετραμελής κομπανία σμυρναίικων οργάνων.

Συμμετέχουν οι: Στέλιος Βαμβακάρης, Σταύρος Κουρούσης, Ανέστης Μπαρμπάτσης, Νίκος Ανδριάς, Γιώργος Αλτης, Σπύρος Κονσολάκης, Εβελίνα Αγγέλου, Μανώλης Δημητριανάκης, Βιβή Βουτσελά, Γρηγόρης Λαγουδάκος και το γκρουπ «Yunan Duman» (Αποστόλης Κούνης, Χρίστος Βαλεντίνος Πετεβής, Γιώργος Στογιώργης, Γιάννης Μουτσάκης).

● Πληροφορίες: Σάββατο 11 Μαΐου, Βοτανικός (Ιερά Οδός 72), στις 22.00. Εισιτήρια: προπώληση 12€, ταμείο 15€. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2152151841. Διοργάνωση: «Ηλέκτρα - Διοργάνωση Εκδηλώσεων» και «Μουσείο της Κάνναβης».