Ωρα ολικής αναβάθμισης για τα νησιά-ομπρέλες των προσφύγων

Η οριοθέτηση και προστασία της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, η ενίσχυση τοπικών προϊόντων διεθνούς αναγνώρισης, όπως το ελαιόλαδο και η μαστίχα, καθώς και η ανάδειξη της αρχιτεκτονικής ταυτότητας των οικισμών είναι τα βασικά στοιχεία του νέου Χωροταξικού της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, που θεσμοθετήθηκε από το υπουργείο Περιβάλλοντος και δίνει το στίγμα της «επόμενης ημέρας» στα νησιά που δοκιμάστηκαν από την οικονομική κρίση και δέχτηκαν το μεγαλύτερο βάρος των προσφυγικών ροών.

Η Μυτιλήνη και η Χίος χαρακτηρίζονται δευτερεύοντες εθνικοί πόλοι, ενώ Μύρινα, Αγιος Κήρυκος και Σάμος αποτελούν κέντρα περιφερειακής σημασίας.

Για τη σύνδεση των νησιών με την υπόλοιπη Ελλάδα προβλέπεται η δημιουργία δύο θαλάσσιων αξόνων, ο πρώτος με αφετηρία τη Θεσσαλονίκη που θα διατρέχει την περιφέρεια, θα συνεχίζει στα Δωδεκάνησα και θα καταλήγει στην Κύπρο, ενώ ο δεύτερος θα εξασφαλίζει απευθείας σύνδεση με την Κύμη Ευβοίας, απ' όπου θα υπάρχει οδική πρόσβαση στη δυτική Ελλάδα.

Οι αστικές παρεμβάσεις εστιάζονται στις γειτονιές Κουμπαρά και Αγιος Συμεών της Μυτιλήνης, τα ιστορικά κέντρα στη Μύρινα και στο Βαθύ Ικαρίας, στα Ταμπάκικα και τον Κάμπο της Χίου, όπου υπάρχουν αξιόλογα κτίρια, αλλά λείπουν κοινόχρηστοι ελεύθεροι χώροι. Θα ανακαινιστούν επίσης τα βιομηχανικά κτίρια του Μεσοπολέμου στο Πέραμα, το Πλωμάρι, το Ντίπι και το παραλιακό μέτωπο της Μυτιλήνης. Προστατεύονται όλα τα μονοπάτια των νησιών και απαγορεύεται να μετατραπούν σε δρόμους.

Εμφαση δίνεται στην ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού στη Λέσβο (Πολυχνίτος, Κόλπος Γέρας, Θέρμη, Εφταλού και Λισβόρι) και την Ικαρία (Κράτσα, Αρτέμιδα, Αγία Κυριακή, «Ξυλοσύρτης» κ.λπ.).

Στην περίπτωση της Λέσβου θα αναπτυχθεί ο γεωτουρισμός, μετά την ανακήρυξη του νησιού σε γεωπάρκο με απόφαση της UNESCO. Βιοτεχνικά πάρκα θα λειτουργήσουν στη Μυτιλήνη και τη Λήμνο, στα οποία θα συγκεντρωθούν οι διάσπαρτες μονάδες που δημιουργούν τοπική ρύπανση.

Η ενεργειακή επάρκεια των νησιών θα εξασφαλιστεί από αιολική ενέργεια και αξιοποίηση άλλων ανανεώσιμων πηγών, όπως η γεωθερμία και ο θαλάσσιος κυματισμός. Ενισχύονται προγράμματα για «πράσινα νησιά», κατά το παράδειγμα του Αγιου Ευστράτιου, σε συνδυασμό με την εξασφάλιση υποδομών για την αποθήκευση ενέργειας.

Η Λέσβος, η Λήμνος και η Χίος προβλέπεται να αποκτήσουν λιμενικές υποδομές για την υποδοχή υγροποιημένου φυσικού αερίου, το οποίο θα διατεθεί και για θέρμανση. Με την ολοκλήρωση των υποδομών θα τεθούν σε καθεστώς εφεδρείας οι σημερινές ρυπογόνες πετρελαϊκές μονάδες παραγωγής ενέργειας, ενώ οι εγκαταστάσεις στη Μυτιλήνη προβλέπεται να μεταφερθούν σε νέα θέση.

Το Χωροταξικό της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, που συνυπογράφουν ο υπουργός Γιώργος Σταθάκης και ο αναπληρωτής υπουργός Σωκράτης Φάμελλος, προβλέπει ότι η ανάπτυξη του τουρισμού θα συνοδεύεται από την ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής που θα εξασφαλίσει τις ανάγκες των νησιών και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας.