Σχέδιο για σαρωτικές αλλαγές στη δομή του Λυκείου και την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με όχημα τη θεσμοθέτηση του εθνικού απολυτηρίου βγάζει από το συρτάρι η υπουργός Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη.
Οπως ανακοίνωσε σε συνέντευξή της (ΕΡΤ), το εθνικό απολυτήριο «είναι μια μεγάλη συζήτηση που θα γίνει σε επίπεδο υπερκομματικό, κυρίως για το πώς μπορεί να δομηθεί». Σημείωσε ότι οι πανελλαδικές του 2026 θα διεξαχθούν κανονικά και ότι η πλήρης εφαρμογή του νέου συστήματος προβλέπεται μετά το 2027 και εμφανίστηκε καθησυχαστική: «Για τα παιδιά τα οποία ετοιμάζονται αυτή τη χρονιά και είναι στη Β’ τάξη του Λυκείου, οι εξετάσεις θα ισχύσουν κανονικά γιατί γνωρίζω ότι ήδη έχουν ξεκινήσει και προετοιμάζονται».
Το νέο σχέδιο του υπουργείου Παιδείας που βασίζεται στον σχεδιασμό που ξεκίνησε επί θητείας Πιερρακάκη και προωθείται πλέον από τη νέα υπουργό βασίζεται σε δύο θεμελιώδεις άξονες:
1. Εξετάσεις αποκλειστικά από την Τράπεζα Θεμάτων
Προβλέπει ότι από το 2026 όλες οι ενδοσχολικές εξετάσεις (προαγωγικές και απολυτήριες) θα βασίζονται αποκλειστικά στην Τράπεζα Θεμάτων. Τώρα επιλέγονται εξ ημισείας από Τράπεζα Θεμάτων και από τον διδάσκοντα του μαθήματος. Το νέο καθεστώς, σύμφωνα με όσα διακηρύττει το υπουργείο Παιδείας, έρχεται να εξασφαλίσει ενιαία κριτήρια αξιολόγησης και να ενισχύσει τη διαφάνεια.
Η κεντρική ιδέα είναι ο βαθμός του εθνικού απολυτηρίου να προκύπτει από ενδοσχολικές εξετάσεις στα βασικά μαθήματα κάθε επιστημονικής κατεύθυνσης (όπως Αρχαία, Ιστορία, Βιολογία, Χημεία, Μαθηματικά, Φυσική, Πληροφορική, Οικονομία και Γλώσσα-Εκθεση).
Παράλληλα το υπουργείο φιλοδοξεί να αλλάξει τον τρόπο βαθμολόγησης των γραπτών στις ενδοσχολικές εξετάσεις, με την αξιοποίηση ψηφιακού συστήματος σε γραπτά που θα έχουν σκαναριστεί.
Δηλωμένος στόχος είναι η ομοιογενής αξιολόγηση πανελλαδικά, η πίεση για κάλυψη της διδακτέας ύλης και ο περιορισμός της «χαριστικής» προαγωγής.
2. Εθνικό απολυτήριο με βάση το 10 - Τέλος στην Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής - Εισαγωγή στα ΑΕΙ με ευέλικτα κριτήρια ανά τμήμα
Ο σχεδιασμός προβλέπει κατάργηση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ), που είχε εισαχθεί το 2021, και καθιέρωση του εθνικού απολυτηρίου με βάση το 10. Η είσοδος στα ΑΕΙ θα προϋποθέτει μέσο όρο τουλάχιστον 10 στο απολυτήριο. Η βαθμολογία θα διαμορφώνεται με συνυπολογισμό βαθμών Β’ και Γ’ Λυκείου (ενδεχομένως και Α’) οι οποίοι θα έχουν προκύψει με ενδοσχολικές εξετάσεις μέσω της Τράπεζας Θεμάτων και με ψηφιακή βαθμολόγηση.
Θα ακολουθούν εξετάσεις πανελλαδικού τύπου, στις οποίες η βαθμολόγηση των γραπτών θα γίνεται όπως σήμερα. Η συμμετοχή στις εξετάσεις θα είναι προαιρετική, καθώς προβλέπεται να υπάρχουν τμήματα ΑΕΙ που για την εισαγωγή θα ζητούν μόνο απολυτήριο Λυκείου.
Κάθε πανεπιστημιακό τμήμα αποκτά τη δυνατότητα να καθορίζει τα δικά του κριτήρια εισαγωγής, συνδυάζοντας τον βαθμό απολυτηρίου με επιπλέον εξετάσεις ή με μαθήματα αυξημένης βαρύτητας.
Ανώτατα στελέχη του υπουργείου Παιδείας που έχουν εμπλοκή με τον σχεδιασμό του εθνικού απολυτηρίου σημειώνουν: «Θέλουμε να ενισχύσουμε το απολυτήριο και να απελευθερώσουμε τις σχολές από την ομοιομορφία της πρόσβασης. Το Πανεπιστήμιο θα αποφασίζει με βάση τις ανάγκες του».
Το «ξεκαθάρισμα»
Το εθνικό απολυτήριο αντλεί στοιχεία και φιλοσοφία από άλλες, προηγούμενες εκδοχές πανελλαδικών εξετάσεων ή εξαγγελίες που δεν πρόλαβαν να υλοποιηθούν, όπως οι εξαγγελίες του Γιώργου Παπανδρέου στα μέσα της δεκαετίας του ’90, το σύστημα Αρσένη (1998/99), οι ιδέες της Αννας Διαμαντοπούλου το 2010/11 και η προγραμματική εξαγγελία της Ν.Δ. το 2019.
Είναι φανερό ότι κεντρική γραμμή πλεύσης είναι η έμφαση στις εξεταστικές δοκιμασίες που αφ’ ενός οδηγούν σε ένα «ξεκαθάρισμα» του μαθητικού πληθυσμού και αφ’ ετέρου απλώνουν τη σκιά τους στην ημερήσια διάταξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Δεν χρειάζεται πολλή στατιστική για να αποδείξουμε ότι στήνεται και πάλι ένας ολοκληρωμένος και «θωρακισμένος μηχανισμός αναχαίτισης» όσων ετοιμάζονται στο μέλλον να χτυπήσουν τις πόρτες του νέου Λυκείου.
Το κλειδί είναι η Τράπεζα Θεμάτων που, καθόλου τυχαία, περιβάλλεται με φωτοστέφανο αθωότητας, ενώ αποτελεί το πιο δηλητηριώδες τμήμα της οικοδόμησης του λεγόμενου «νέου σχολείου».
Η πρώτη εμπειρία με την Τράπεζα Θεμάτων είναι το «τρέξιμο» στην εξεταστέα ύλη, που για εκατοντάδες σχολεία ήταν και παραμένει μεγάλος βραχνάς.
Μηχανισμός αναχαίτισης εισακτέων
Τι σημαίνει, όμως, όλος ο σχεδιασμός;
α) Επί της ουσίας μετατρέπει τις ενδοσχολικές εξετάσεις του Λυκείου σε άτυπες «πανελλαδικές», ενισχύοντας τον ανταγωνιστικό και εξετασιοκεντρικό χαρακτήρα του εκπαιδευτικού συστήματος. Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος δεν βρίσκεται ο μαθητής αλλά η ύλη.
β) Δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις μαθησιακές ανάγκες των παιδιών διαφορετικών τμημάτων και υποτάσσει τα πάντα σε μια ασθμαίνουσα κάλυψη μιας υπερβολικά εκτενούς ύλης, περιορίζοντας τα περιθώρια εμβάθυνσης και αφομοίωσής της από τους μαθητές.
γ) Στοιχειώδη γνώση να έχει κάποιος για την κατάσταση στις σχολικές τάξεις και για τους όρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της μάθησης, αντιλαμβάνεται ότι πολύ γρήγορα η λειτουργία της Τράπεζας θα απογειώσει τη σχολική θνησιμότητα, δηλαδή την απόρριψη ή την ενσωμάτωση της αδυναμίας, την απόγνωση, την αναχαίτιση, το ψαλίδισμα των προσδοκιών, τον φόβο και την εγκατάλειψη.
Η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας επείγεται να «ξεσκαρτάρει» το Λύκειο, να το «ελαφρώσει», σαν μια επιχείρηση που θέλει να απαλλαγεί από το προσωπικό της. Παράλληλα η Τράπεζα Θεμάτων, δηλαδή το είδος και η «ποιότητα» των ερωτήσεων, μπορεί αθέατα να προσανατολίσει τη μαθησιακή διαδικασία σε συγκεκριμένες κατευθύνσεις, να υποβαθμίσει το «πώς» και το «γιατί», να πριμοδοτήσει συγκεκριμένους τρόπους διδασκαλίας ή διαβάσματος. Στην κατεύθυνση αυτή προφανώς ρίχνεται λίπασμα και από τις ερωτήσεις τύπου πολλαπλής επιλογής κ.λπ. Είναι σαφές ότι στο νέο περιβάλλον η φροντιστηριακή εκγύμναση θα κερδίσει έδαφος ως «σώμα και πνεύμα» στο σχολείο, ενώ η υπερτυποποίηση της διδασκαλίας θα απογειωθεί.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας