Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για τα ιδιωτικά ΑΕΙ, παρά τον γενικό ξεσηκωμό στην Παιδεία

Κατατέθηκε, χθες, στη Βουλή το σχέδιο νόμου για την ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Μία από τις πιο θλιβερές στιγμές του ελληνικού Κοινοβουλίου μεταπολιτευτικά. Η κυβέρνηση αποφασίζει και διατάσσει την πραξικοπηματική απόπειρα παραβίασης του Συντάγματος κόντρα στη νομιμότητα, κόντρα στο σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας της χώρας, κόντρα στην κοινωνία.

Ο πρωτόγνωρος -για τα τελευταία χρόνια σιωπής- γενικός ξεσηκωμός από πανεπιστημιακούς, φοιτητές, διοικήσεις των ΑΕΙ μαζί με εκπαιδευτικούς, γονείς και μαθητές δείχνει την κρισιμότητα της κατάστασης. Η κυβέρνηση συνεχίζει να φτύνει ψέματα, όλοι όμως, πια, ξέρουν ότι δεν βρέχει αλήθεια. Το βροντοφώναξαν, έξω από τη Βουλή, χθες, οι χιλιάδες διαδηλωτές. Και θα συνεχίσουν.

«Η δημόσια διαβούλευση ολοκληρώθηκε με πάνω από 1.500 σχόλια τα οποία θα ληφθούν υπόψη προκειμένου για τη βελτίωση του νομοσχεδίου, χωρίς όμως να παρεκκλίνουμε από το πνεύμα του νομοσχεδίου. Η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι επιδιώκει τον διάλογο με τους φορείς και τους πολίτες» δήλωσε, χθες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος. Ναι, μίλησε για διάλογο και ότι ΘΑ ληφθούν υπόψη τα σχόλια. ΘΑ μπορούσε να είναι και ανέκδοτο αν δεν ήταν τόσο σοβαρή η κατάσταση.

Οσο πλησιάζουν οι μέρες που το σχέδιο νόμου θα εισαχθεί στην Ολομέλεια της Βουλής -πιθανότατα την Πέμπτη 7 Μαρτίου- τόσο μεγαλώνουν οι αντιδράσεις, τόσο πιο ισχυρές γίνονται οι φωνές που κραυγάζουν όχι μόνο για τα κερδοσκοπικά σχέδια της κυβέρνησης (και) στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης αλλά και για την επιχειρούμενη θεσμική και πολιτική εκτροπή. Για πρώτη φορά, σύσσωμα τα πανεπιστήμια της χώρας προειδοποιούν για τη διολίσθηση στην καταστρατήγηση του Συντάγματος και υποδεικνύουν νομικές και επιστημονικές παρεμβάσεις για τη νόμιμη και ουσιαστική αναβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης.

Είναι πολλές και διαρκώς αυξάνονται οι αποφάσεις από Συγκλήτους και συλλόγους μελών ΔΕΠ. Χαρακτηριστικό είναι πως την ερχόμενη Δευτέρα, δέκα σύλλογοι ΔΕΠ από εννιά πανεπιστήμια της χώρας δίνουν κοινή συνέντευξη Τύπου. Πρόκειται για τους συλλόγους ΔΕΠ Παντείου, ΑΠΘ, Πατρών, Θεσσαλίας, Μεσογειακού Πανεπιστημίου, Πανεπιστημίου Αιγαίου, Χαροκόπειου και των Σχολών Θετικών Επιστημών ΕΚΠΑ, Φιλοσοφικής ΕΚΠΑ, Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Κρήτης.

Χθες, μετά την καίρια παρέμβαση της Συγκλήτου του ΕΚΠΑ, που θέτει τη συνταγματική αναθεώρηση ως τη μόνη νομιμοποιητική βάση για την αλλαγή του άρθρου 16 του Συντάγματος, άλλα δύο Ιδρύματα απευθύνθηκαν στην κυβέρνηση. Η Σύγκλητος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και ο Σύλλογος του ΟΠΑ, ενός Ιδρύματος που εκτός από προπύργιο της κυβερνητικής καταστολής αποτελεί και μοντέλο για την πανεπιστημιακή ανάπτυξη την οποία ευαγγελίζεται η κυβέρνηση.

Κι όμως, οι ακαδημαϊκοί του Οικονομικού Πανεπιστημίου ανακοίνωσαν: «Δεν είμαστε νομικοί ώστε να παρέμβουμε στη συζήτηση της συνταγματικότητας ή μη των προβλέψεων του νόμου. Επί των θεμάτων αυτών, θα αποφανθούν τα αρμόδια δικαστήρια. Ωστόσο, το ότι υπάρχουν ενστάσεις από σωρεία συνταγματολόγων για τις προβλέψεις του σχεδίου νόμου, το ότι οι προβλέψεις του άρθρου 16 είναι εξαιρετικά σαφείς και, τέλος, το ότι αντί να επιδιώκεται μια αλλαγή του Συντάγματος που θα οδηγούσε σε καθαρές λύσεις οδηγούμαστε σε ερμηνείες του, μας προκαλούν προβληματισμό». Προχωρώντας σε ανάλυση των διατάξεων του κυβερνητικού εκτρώματος οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι του ΟΠΑ τονίζουν ανάμεσα σε άλλα:

● Ενώ βάσει των προβλέψεων του σχεδίου νόμου τα ΝΠΠΕ είναι μη κερδοσκοπικοί φορείς, δεν υπάρχουν περιορισμοί στο είδος των συμμετεχόντων στο κεφάλαιό τους. Αρα μπορεί να υπάρξει ίδρυση ΝΠΠΕ από κερδοσκοπικούς οργανισμούς, όπως ιδιωτικά κερδοσκοπικά πανεπιστήμια ή επενδυτικά κεφάλαια. Χάρη στην ευκολία με την οποία τα κέρδη εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε πολλές χώρες μεταφέρονται από χώρα σε χώρα, είναι εμφανές ότι ένα ΝΠΠΕ με μετόχους κερδοσκοπικούς φορείς θα είναι μόνο κατ’ όνομα μη κερδοσκοπικό.

● Ενώ τα ΝΠΠΕ στον τίτλο του σχεδίου νόμου αναφέρονται ως παραρτήματα των μητρικών ιδρυμάτων, στην πραγματικότητα η σχέση τους μπορεί να αφορά απλώς συμφωνίες δικαιόχρησης ή πιστοποίησης. Στο σχέδιο νόμου δεν διασφαλίζεται ότι τα μέλη ΔΕΠ και οι φοιτητές των ΝΠΠΕ θα έχουν τα ίδια δικαιώματα με εκείνα του μητρικού ιδρύματος, δίνοντας την αίσθηση ότι πρόκειται για ΔΕΠ και φοιτητές δεύτερης κατηγορίας.

● Δεν υπάρχει στον νόμο ξεκάθαρα καμία απαγόρευση ή εμπόδιο στη χρηματοδότηση των ΝΠΠΕ από δημόσιους πόρους για την παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Η εμπειρία από άλλες χώρες έχει δείξει ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια διεκδικούν συστηματικά δημόσια χρηματοδότηση, επικαλούμενα την ανάγκη ίσης μεταχείρισης με τα δημόσια πανεπιστήμια.

Σε ανάλογο πνεύμα η Σύγκλητος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου ανακοίνωσε: «Με βάση το άρθρο 16 του Συντάγματος η Ανώτατη Εκπαίδευση οφείλει να έχει αποκλειστικά δημόσιο χαρακτήρα» και ακόμη: «Η περιγραφή του προτεινόμενου πλαισίου λειτουργίας των ΝΠΠΕ σε μόλις 28 άρθρα (127-155) αποτελεί ένα σύνολο γενικών διατυπώσεων, παραπέμποντας σχεδόν για όλα τα κρίσιμα θέματα στους Εσωτερικούς Κανονισμούς των Μητρικών Ιδρυμάτων.

Αναδεικνύεται έτσι η προοπτική της άνισης κανονιστικής μεταχείρισης των εν λόγω ΝΠΠΕ σε σχέση με τα δημόσια πανεπιστήμια και της πιθανής ανεξέλεγκτης λειτουργίας τους, ιδιαίτερα όσον αφορά την τήρηση των συνθηκών πλήρους ακαδημαϊκής ελευθερίας, τις εργασιακές σχέσεις και σειρά άλλων θεμάτων. Με τον τρόπο αυτό, πέραν των άλλων, δημιουργούνται συνθήκες ακραίου αθέμιτου ανταγωνισμού».