Αρνητική ήταν η τοποθέτηση του Συλλόγου Επιμελητών Δικαστηρίων Ανηλίκων (ΣΕΔΑ) απέναντι στο σύνολο των διατάξεων που αφορούν τους ανηλίκους, στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης. Ο ΣΕΔΑ παρέστη για να τοποθετεί στη συνεδρίαση της Επιτροπής σχετικά με το νομοσχέδιο «Αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών - Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 - Πρόσθετες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας - Αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών - Ενίσχυση της λειτουργίας της Eurojust - Μέτρα για την προστασία των ανηλίκων και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας - Δικονομικές διατάξεις αρμοδιότητας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και άλλες ρυθμίσεις».
Σε ανακοίνωση του ο Σύλλογος αναφέρεται αναλυτικά στην κριτική που άσκησε κατά τη διάρκεια της ακρόασης των φορέων και τονίζει πως το νομοσχέδιο «είναι μία ομολογία αποτυχίας οποιασδήποτε κοινωνικής παρέμβασης στο ζήτημα της αντιμετώπισης της παραβατικότητας ανηλίκων» και πως «διέπεται από ακραία κατασταλτική λογική και στρέφεται και κατά των Επιμελητών Ανηλίκων υποβαθμίζοντας περαιτέρω το έργο μας».
Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΣΕΔΑ
Τη Δευτέρα, 20 Ιανουαρίου 2025, ο Σύλλογός μας προσκλήθηκε να παραστεί, να τοποθετηθεί και να απαντήσει σε τυχόν ερωτήσεις, στη συνεδρίαση της Επιτροπής, για το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 –
Πρόσθετες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας – Αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών – Ενίσχυση της λειτουργίας της Eurojust - Μέτρα για την προστασία των ανηλίκων και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας - Δικονομικές διατάξεις αρμοδιότητας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και
άλλες ρυθμίσεις». Η τοποθέτηση του Συλλόγου μας ήταν αρνητική απέναντι στο σύνολο των διατάξεων που αφορούν τους ανήλικους με το εξής σκεπτικό και τους παρακάτω άξονες: Οι προβλέψεις του νόμου για τη λεγόμενη παραβατικότητα ανηλίκων θεωρούμε ότι είναι αναχρονιστικές, αντιεπιστημονικές και σκοταδιστικές, καθώς στην ουσία καταργούν βασικές αρχές στις οποίες στηρίχθηκε το Ποινικό Δίκαιο Ανηλίκων και εξομοιώνουν την ποινική μεταχείριση των ανηλίκων με αυτήν των ενηλίκων.
Ειδικότερα αυτό επιχειρείται με τις κάτωθι ρυθμίσεις:
- Την πρόβλεψη για αντικατάσταση των αναμορφωτικών μέτρων με περιορισμό σε Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων. Κάτι τέτοιο συνιστά παραβίαση του δεδικασμένου αφού η επιβολή των αναμορφωτικών μέτρων από το Δικαστήριο σημαίνει ότι ο ανήλικος είναι ποινικά ανεύθυνος ενώ με τη ρύθμιση αυτή κρίνεται εκ νέου και θεωρείται ποινικά υπεύθυνος(άρθρο 25).
- Την μείωση του ορίου επιβολής των αναμορφωτικών μέτρων από τα 25 στα 21 έτη, (άρθρο 26), η οποία βασίζεται σε ατεκμηρίωτες και αντιεπιστημονικές πεποιθήσεις για το ηλικιακό όριο της ψυχοσυναισθηματικής ωρίμανσης, ωσάν αυτή η ωρίμανση να λαμβάνει χώρα έξω από τις κάθε φορά κοινωνικές προκείμενες και τη διαμεσολάβησή του κοινωνικού με το ατομικό, ωσάν το κοινωνικό να είναι ανεξάρτητο του ατομικού. Η στόχευση βοά. Αυτού του είδους οι παρεμβάσεις στην πραγματικότητα αποβλέπουν στα συντηρητικά αντανακλαστικά της κοινωνίας, μίας κοινωνίας σε βαθύτατη κοινωνική κρίση, ταυτόχρονα, επιδιώκει να δημιουργήσει και νέα συντηρητικά αντανακλαστικά μέσω μιας οιονεί μεταφυσικής παράστασης της σχέσης πράξηςποινής, όπου η τελευταία καλείται να «ρυθμίσει» την όποια απόκλιση. Τούτα δεν είναι τίποτα άλλο από τα καφενειακά φληναφήματα του κοινού νου. Αυτό που επιδιώκεται με τη ρύθμιση είναι ο ποινικός σωφρονισμός περισσότερων νέων ανθρώπων με τη φυλάκισή τους σε κέντρα κράτησης αντί για την εφαρμογή παιδαγωγικών μέτρων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειοψηφία των περιστατικών που εισάγονται στο Δικαστήριο Ανηλίκων συχνά έχει ξεπεράσει το όριο ακόμα και των 21 ετών!
- Την αύξηση της μέγιστης διάρκειας της προσωρινής κράτησης ανηλίκου. Οι περιοριστικοί όροι σε ανήλικους, πρέπει να αποτελούν πραγματικά το έσχατο μέσο και να είναι όσο το δυνατό μικρότερης διάρκειας.
- Την ποινικοποίηση της απλής συμμετοχής, άνευ ετέρου, (άρθρο 313), της απλής παρουσίας δηλαδή, σε περιπτώσεις «συμπλοκής».
- Τη διάταξη περί «παραμέληση εποπτείας ανηλίκου» (άρθρο 31), με την επίρριψη αποκλειστικά στις οικογένειες της ευθύνης για όποια νοσηρά φαινόμενα γεννάει το σύστημα, πολλές εκ των οποίων, αντιμετωπίζουν πρόσθετα ιδιαίτερα προβλήματα λόγω ακραίας φτώχειας, εξαρτήσεων κλπ. Για άλλη μία φορά ένα κοινωνικό πρόβλημα μετατρέπεται βολικά σε ατομική ευθύνη. Οι γονείς απειλούνται με ποινές φυλάκισης έως και 3 χρόνων, ακόμη και για συμπεριφορές των παιδιών τους που εντάσσονται στο πλαίσιο ενός καυγά.
- Επιπλέον προβλέπεται εξοντωτική χρηματική ποινή τουλάχιστον 10.000 ευρώ! δηλαδή ποσό που αντιστοιχεί περίπου στον μέσο ετήσιο μισθό μισθωτού στην χώρα μας και όταν σύμφωνα με έρευνες, 500.000 παιδιά βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού Με τέτοιες ποινές, δεν θα είναι παράξενο να δούμε να εκτοξεύεται η ενδοοικογενειακή βία σε βάρος παιδιών, για να «συνετιστούν», να αυξηθούν ακόμη περισσότερο οι καταγγελίες παιδιών από τους γονείς τους για να αποφύγουν τη δίωξη και την οικονομική καταστροφή. Ήδη τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024, οι συλλήψεις γονέων για παραμέληση ανηλίκου αυξήθηκαν κατά 70% συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά, περίπου 4 γονείς κάθε μέρα συλλαμβάνονται.
Ουδεμία συζήτηση και μνεία φυσικά γίνεται για την κατάσταση στις φυλακές και δη στις κοινωνικές υπηρεσίες αυτών. Το νομοσχέδιο απαξιώνει και συρρικνώνει τα όποια αναμορφωτικά και θεραπευτικά μέτρα μπορούν να εφαρμοστούν στη παρούσα συγκυρία. Τονίσαμε, δε, ότι τα θεραπευτικά μέτρα, στην ουσία, δεν
έχουν εφαρμοστεί καθόλου, καθόσον υφίστανται δυσκολίες συγκρότησης των «επιτροπών» που προβλέπονται για την εφαρμογή τους. Η αντιμετώπιση των ανηλίκων δεν πρέπει να κυριαρχείται από τιμωρητική λογική αλλά από αναμορφωτική/επανορθωτική, από επιείκεια και, κυρίως από παροχή ευκαιριών για μορφωτική βελτίωση, επαγγελματική και κοινωνική επανένταξη, στήριξη των κοινωνικών δομών και των οικογενειών τους.
Στην πραγματικότητα οι φορείς της Δικαιοσύνης ειδικά σε ό,τι αφορά ανηλικους, εν προκειμένω τα Δικαστήρια Ανηλίκων και οι ειδικά οι Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων είναι υποστελεχωμένες σε σημείο οι υπάλληλοι να αγγίζουμε όριο της αδυναμίας να ανταποκριθούμε στο πλήθος των εισερχομένων υποθέσεων ενώ
ταυτόχρονα επιφορτιζόμεθα με παράλληλα καθήκοντα. Τονίσαμε, για άλλη μία φορά ότι σε πολλά Πρωτοδικεία δεν λειτουργεί καθόλου Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων, ότι προωθούνται σχέδια για «αναδιοργάνωσή» τους και συγχώνευσή τους με άλλες Υπηρεσίες, για υποκατάσταση του ρόλου τους από ΜΚΟ και άλλα
ιδιωτικού δικαίου νομικά πρόσωπα.
Η υποστελέχωση κυριαρχεί και στις υπηρεσίες στήριξης των θυμάτων (όπως τα «Σπίτια του Παιδιού»), στο όνομα των οποίων υποτίθεται ότι παίρνει αυτά τα μέτρα η κυβέρνηση, με την απουσία δομών και εκπαιδευμένων παιδοψυχολόγων, παιδοψυχιάτρων κλπ., όπως δείχνει και η ρύθμιση του άρθρο 34 του νομοσχεδίου. Στο
σημείο αυτό εκφράσαμε την έντονη αντίθεσή μας στην επαναφορά αρμοδιοτήτων στην Αστυνομία ακριβώς λόγω της μη στελέχωσης και λειτουργίας του συνόλου των προβλεπομένων Σπιτιών του Παιδιού.
Την ίδια στιγμή:
Στα σχολεία γενικής παιδείας υπηρετούν λίγο περισσότεροι από 2.000 ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί, οι περισσότεροι αναπληρωτές, που διακτινίζονται σε διαφορετικά σχολεία μέσα στην εβδομάδα, με μία μόνο μέρα εβδομαδιαίως σε κάθε σχολείο, δηλαδή 5 ώρες την εβδομάδα για σχολεία με εκατοντάδες μαθητές.
Παρόλο που αρκετά παιδιά εμφανίζουν παραβατική συμπεριφορά, και αυτή πολύ συχνά εκδηλώνεται στο έδαφος κάποιας ψυχικής διαταραχής ή εξάρτησης ή και αντίστροφα, οι δημόσιες παιδοψυχιατρικές υπηρεσίες είναι σε δραματική κατάσταση. Τα ΚΨΥ δεν στελεχώνονται με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, οι θέσεις νοσηλείας στα νοσοκομεία για παιδιά είναι ελάχιστες.
Εν κατακλείδι τονίσαμε ότι το ίδιο νομοσχέδιο είναι μία ομολογία αποτυχίας του οποιασδήποτε κοινωνικής παρέμβασης στο ζήτημα της αντιμετώπισης της παραβατικότητας ανηλίκων, διέπεται από ακραία κατασταλτική λογική , στρέφεται και κατά των Επιμελητών Ανηλίκων υποβαθμίζοντας περαιτέρω το έργο μας.
Το Δ.Σ. του ΣΕΔΑ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας