Δικαίωση για πλειστηριασμό κατοικίας που... είχε εξοφληθεί

Σε μια εξαιρετικά σημαντική απόφαση το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών έκρινε πως τράπεζες και ξένα funds πρέπει να αποζημιώσουν δανειολήπτη, αφού η εταιρεία διαχείρισης δανείων και πιστώσεων (servicer) προχώρησε σε αναγκαστική εκτέλεση κατάσχεσης της πρώτης κατοικίας του παρά το γεγονός πως όχι μόνο το χρέος βρισκόταν σε ρύθμιση, αλλά ο ίδιος είχε ήδη εξοφλήσει τις οφειλές του.

Είναι μία από τις πολλές πρωτόγνωρες καταστάσεις ενώπιον των οποίων βρίσκονται κατά καιρούς οφειλέτες που κινδυνεύουν να χάσουν ή και χάνουν το σπίτι τους και αποτυπώνουν το καθεστώς ασυδοσίας και τις ετσιθελικές αποφάσεις που χαρακτηρίζουν τις τακτικές των funds, χωρίς να πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου. Αυτό ακριβώς αποδείχθηκε στην εν λόγω δικαστική απόφαση (ΠΠρΑθ 2246/2024), αν και στην προκειμένη περίπτωση η περιπέτεια του δανειολήπτη είχε αίσια κατάληξη, αφού το δικαστήριο έκρινε πως η απόφαση για πλειστηριασμό του ακινήτου του ήταν «καταχρηστική, αντίθετη προς τις αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών» και όρισε αποζημίωση 30.000 ευρώ -ποσό που ισοδυναμεί με το στεγαστικό δάνειο που είχε λάβει το 2008- για ηθική βλάβη.

Ο προσφεύγων, με ποσοστό αναπηρίας 80% και τέσσερα ανήλικα παιδιά, βρέθηκε μπροστά στην ασφυκτική και πρωτόγνωρη συνθήκη όταν η ασφαλιστική του εταιρεία, η οποία όφειλε να αποπληρώσει το δάνειό του, καθυστέρησε, με αποτέλεσμα οι δανειστές να προχωρήσουν στον πλειστηριασμό παρά το γεγονός πως ο ίδιος είχε ενημερώσει για την οριστική εξόφληση, ενώ τον διαβεβαίωναν πως θα προχωρήσουν σε έλεγχο της βασιμότητας των εγγράφων που την αποδείκνυαν και θα τον ενημέρωναν για την εξέλιξη της υπόθεσής του. Οχι μόνο δεν τον ενημέρωσαν αλλά, όπως σημειώνει η απόφαση, «τουναντίον, λίγες μόνο ημέρες μετά την τελευταία διαβεβαίωσή τους ότι συνεχίζουν την έρευνα και θα τον ενημερώσουν για το αποτέλεσμα, επέβαλαν αναγκαστική κατάσχεση στην κύρια κατοικία του και όρισαν και ημέρα πλειστηριασμού της, αδιαφορώντας για όσα, αληθή, τους είχε καταστήσει γνωστά ο ενάγων».

Το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών υπογράμμισε πως «η συμπεριφορά όλων των εναγομένων σε βάρος του ενάγοντος [...] ήταν καταχρηστική, αντίθετη προς τις αρχές της καλής πίστης και των συναλλακτικών ηθών και, ειδικότερα, προς την ευθύτητα, την εμπιστοσύνη και την εντιμότητα που επιδεικνύει ο χρηστός και εχέφρων συναλλασσόμενος». Επιπλέον πως «η συμπεριφορά αυτή αντέκειτο στην κοινωνική ηθική και τις θεμελιώδεις δικαιικές αρχές πάνω στις οποίες στηρίζεται το θετικό δίκαιο». Μάλιστα το δικαστήριο θεώρησε πως τράπεζα, servicers και funds προέβησαν σε ενέργειες και παραλείψεις σε βάρος του ενάγοντος «από πρόθεση» γιατί προέβλεψαν ότι με τη συμπεριφορά τους «ήταν, τουλάχιστον, ενδεχόμενη η επέλευση ζημίας και ειδικότερα της εκ της προσβολής της προσωπικότητας ηθικής βλάβης και παρ’ όλα αυτά δεν απείχαν από τις πράξεις και παραλείψεις τους». Υπογράμμισε πως ο ενάγων καταγράφηκε ως αφερέγγυος στο διατραπεζικό αρχείο των αφερέγγυων οφειλετών «Τειρεσίας» και αδιάφορος για την πληρωμή των ληξιπρόθεσμων χρεών του, χάνοντας στην πορεία την περιουσία του.

Η πρακτική των εταιρειών, η μακρά ταλαιπωρία και η έντονη ψυχολογική πίεση είχε ως αποτέλεσμα τη δικαίωση του προσφεύγοντα, ο οποίος, όπως σημειώνει η απόφαση, «δοκίμασε επί πολλά έτη στενοχώρια, αγωνία και ταραχή και εξ όλων αυτών».