Τι ποινικά επιλήψιμο έχει η επικόλληση ενός αυτοκόλλητου με αντικατασταλτικό περιεχόμενο στον δρόμο; Η έδρα του Αυτόφωρου Μονομελούς Πλημμελειοδικείου έκρινε πως στην περίπτωση του Γιάννη Α., που έκατσε στο εδώλιο του κατηγορουμένου, η ποινική απαξία είναι τέτοια ώστε να καταδικαστεί σε εννέα μήνες φυλάκισης με αναστολή γιατί, σύμφωνα με την κρίση του δικαστηρίου, διέγειρε τα πλήθη σε... διάπραξη ανθρωποκτονίας.
Η περιπέτεια του 40χρονου αναρχικού με τη Δικαιοσύνη ξεκίνησε τον περασμένο Ιανουάριο και αφορμή στάθηκαν δύο φράσεις: «Να ματώσουμε τους δολοφόνους της ΕΛ.ΑΣ.», «Αφού μας θεωρούν αναλώσιμους... ας πεθάνει και κανένας μπάτσος» - φράσεις που αναγράφονταν σε ένα αυτοκόλλητο και σε τρικάκια που το Τμήμα Προστασίας Πολιτεύματος της ΕΛ.ΑΣ. του απέδωσε ότι κόλλησε και έριξε σε δρόμους της Αθήνας.
Θα μπορούσε να θεωρηθεί μία κακοστημένη φάρσα, αν δεν ήταν επικίνδυνη και δεν παρέπεμπε σε περιστατικά λογοκρισίας που ανήκουν, θεωρητικά, στο παρελθόν. Ηταν λίγες μέρες μετά τον θανάσιμο τραυματισμό του αστυνομικού Γιώργου Λυγγερίδη στον Αγ. Ιωάννη Ρέντη από οπαδούς του Ολυμπιακού, όταν άντρες της ΕΛ.ΑΣ. τον οδήγησαν στο αυτόφωρο για το πλημμέλημα της «απειλής διάπραξης εγκλημάτων» σε βάρος του Αστυνομικού Σώματος και άρνηση δακτυλοσκόπησης. Λίγες ώρες νωρίτερα ο 40χρονος είχε προσαχθεί αιφνιδίως από αστυνομικούς με πολιτικά καθώς πήγαινε προς τον χώρο εργασίας του, με την αιτιολογία ότι κόλλησε ένα αυτοκόλλητο πολιτικού περιεχομένου σε μια στάση λεωφορείου.
Ο Γιάννης δικάστηκε χθες με μία δικογραφία που συντάχθηκε σε βάρος του βασιζόμενη αποκλειστικά στο φρόνημα και στην αναρχική ιδεολογία, όπου ο όρος «αναρχία» επαναλαμβάνεται διαρκώς. Στον ίδιο απέδωσαν και διάφορες παρεμβάσεις που είχαν γίνει λίγες μέρες νωρίτερα σε διαφορετικές περιοχές της Αττικής με τη ρίψη φυλλαδίων με κινηματικό και αντικατασταλτικό περιεχόμενο. Μεταξύ των «ευρημάτων» μάλιστα και τρικάκια με ονόματα θυμάτων αστυνομικής βίας, όπως των Ρομά Νίκου Σαμπάνη, Κώστα Φραγκούλη, Χρήστου Μιχαλόπουλου («Ποινικοποίηση του φρονήματος», 18.1.2023, «Εφ.Συν.»).
Κανένα στοιχείο δεν υπήρχε που υποδείκνυε πως ο Γιάννης Α. έριξε τα συγκεκριμένα τρικάκια ή πως κόλλησε το επίμαχο «απειλητικό» αυτοκόλλητο που προκάλεσε, κατά το κατηγορητήριο, τον φόβο των αστυνομικών. Το μόνο που παραδέχτηκε ήταν η κατοχή αναρχικών φυλλαδίων που εντοπίστηκαν στο σπίτι του.
Οσο παράλογη ήταν εξαρχής η ποινική δίωξη του Γιάννη Α., άλλο τόσο ήταν και η εξέλιξη της χθεσινής συνεδρίασης, που ξεκίνησε με ερωτήσεις για τα πραγματικά περιστατικά γύρω από την επικόλληση του εν λόγω αυτοκόλλητου, συνέχισε με συζήτηση επ’ ακροατηρίω για τις ιδεολογικές προσεγγίσεις γύρω από την έννοια της βίας και κατέληξε σε διαφωνίες υπό το πρίσμα της κριτικής ανάλυσης του λόγου.
To αναπάντεχα σοκαριστικό σκέλος της συνεδρίασης ωστόσο ήταν οι ερωτήσεις της έδρας και κυρίως της εισαγγελικής λειτουργού, η οποία σε οξυμένο τόνο έφτασε στο σημείο να κάνει ερωτήσεις με δηκτικούς υπαινιγμούς για τις πολιτικές πεποιθήσεις του κατηγορουμένου και της οικογένειάς του, ερωτήσεις όπως «ποια είναι η πολιτική σας δράση;», «φυλλάδια έχετε μοιράσει ποτέ;», «είναι αυτό έκφραση πολιτικής;», «ποιοι σας έδωσαν τα αυτοκόλλητα; Φαντάζομαι δεν θα τους κατονομάσετε».
Ενδεικτικές όμως ήταν οι ερωτήσεις της και σε έναν από τους μάρτυρες αστυνομικούς της Κρατικής Ασφάλειας - «περισυλλέκτες» των φυλλαδίων από τους δρόμους της Αθήνας που θεωρήθηκαν ενοχοποιητικά για το Γιάννη Α.:
Μάρτυρας: [...] Στην κατοχή του βρέθηκαν τρία αυτοκόλλητα. Ελεγαν «αφού μας θέλουν αναλώσιμους, ας πεθάνει και κανένας μπάτσος».
Εισαγγελέας: Νιώσατε κάποιο φόβο;
Μάρτυρας: Αφορούσε το σύνολο της αστυνομίας.
Εισαγγελέας: Γνωρίζετε κάποιον που να φοβήθηκε;
Μάρτυρας: Πιθανόν, γιατί 7 Δεκεμβρίου πέθανε ένας συνάδελφος στον Αγ. Ιωάννη Ρέντη. Με βάση αυτό το γεγονός, υποθέτω...
Εισαγγελέας: Η φράση «να ματώσουμε τους δολοφόνους της ΕΛ.ΑΣ.» προτρέπει σε βία; Μόνος του θα ματώσει; Πώς θα «πεθάνει και κανένας μπάτσος»;
Μάρτυρας: Το «ας πεθάνει», όχι, δεν προτρέπει, το άλλο όμως είναι προτρεπτικό.
Αφού ρώτησε τον αστυνομικό για το σύμβολο της αναρχίας που υπήρχε στα εν λόγω τρικάκια, η εισαγγελέας έφτασε στο σημείο να χτυπήσει τρεις φορές το χέρι της στην έδρα, ζητώντας σε υψηλούς τόνους την απάντησή του στο ερώτημα «τι εννοούμε όταν λέμε “να τους ματώσουμε τους δολοφόνους”;». Η επιμονή της προκάλεσε την αντίδραση του συνηγόρου υπεράσπισης Δημήτρη Κατσαρή: «Την υπέρμετρη χρήση αστυνομικής βίας την έχετε ακούσει; Την έννοια “αστυνομική αυθαιρεσία”; Την υπόθεση Γρηγορόπουλου τη γνωρίζετε;».
«Τι είναι πιο επικίνδυνο;»
Ενας από τους μάρτυρες υπεράσπισης του 40χρονου κατηγορούμενου ήταν ο Αναστάσης Μανιουδάκης, γιος του 58χρονου Κωστή που έπεσε νεκρός την 1η Σεπτεμβρίου 2023 μετά από αστυνομικό έλεγχο στα Χανιά. Το όνομα του Κωστή Μανιουδάκη βρίσκεται σε ένα από τα τρικάκια που κατονομάζουν νεκρούς-θύματα αστυνομικής βίας και θεωρήθηκαν, κατά τη δικογραφία, εκφοβιστικά προς το σύνολο του αστυνομικού σώματος.
«Οταν δολοφονήθηκε ο πατέρας μου, ένα μεγάλο κίνημα αλληλεγγύης στην Ελλάδα και στην Ευρώπη μάς αγκάλιασε. Πώς γίνεται να συλλαμβάνουν έναν άνθρωπο και να εισβάλλουν στο σπίτι του για τρικάκια για κρατικές δολοφονίες;» σημείωσε ο μάρτυρας. Για τη δολοφονία του Κωστή Μανιουδάκη κατηγορούνται τέσσερις αστυνομικοί, οι οποίοι παραμένουν εν υπηρεσία και συνεχίζουν να οπλοφορούν παρά την ποινική δίωξη που τους βαραίνει. «Τι είναι πιο επικίνδυνο; Αναρωτιέμαι. Ενα τρικάκι ή αυτοί οι τέσσερις άνθρωποι που ακόμα δουλεύουν;» διερωτήθηκε.
«Η ευθύνη του δικού σας δικαστηρίου δεν είναι άσχετη με την ευθύνη ενός δικαστηρίου που θα δικάσει αστυνομικούς. Τα ίδια υποκείμενα αφορά», σημείωσε ο Γιάννης Α., που επέλεξε να δώσει καθαρά πολιτικό τόνο στην απολογία του, κάνοντας λεπτομερή αναφορά σε περιστατικά αστυνομικής βίας και αυθαιρεσίας στην Ελλάδα. Αφού ο κατηγορούμενος εξήγησε πως τα τρικάκια βρέθηκαν στην κατοχή του για το προσωπικό του αρχείο και για να τα μοιράσει σε συντρόφους, η έδρα ζήτησε την ερμηνεία του για τα συνθήματα:
Κατηγορούμενος: Από τη μία εμείς, οι αγωνιζόμενοι άνθρωποι, ματώνουμε στον δρόμο για να πάει μια υπόθεση, όπως του Μανιουδάκη, στη Δικαιοσύνη, και την ίδια στιγμή δεν ανοίγει ρουθούνι στην αστυνομία.
Πρόεδρος: Τι συνέπεια έχει το «να ματώσουν»; Πώς το ορίζετε;
Κατηγορούμενος: Είναι ελεύθερο στην ερμηνεία του καθενός. Για μένα έχει να κάνει με την καταδίκη του αστυνομικού, την κοινωνική κατακραυγή, την αποπομπή του από το σώμα. Οι κατηγορούμενοι του Μανιουδάκη ακόμα οπλοφορούν. Εσάς η δικαστική σας κρίση ποια είναι;
«Στην Τουρκία διώξεις δεν έγιναν»
Αναφέρθηκε και στην ιστορική καταβολή της φράσης «ας πεθάνει και κανένας μπάτσος» που έρχεται από τα χείλη της Τουρκάλας Τσιλέμ Ντογκάν, η οποία το 2015 δολοφόνησε τον άντρα της, βρισκόμενη σε αυτοάμυνα, ύστερα από χρόνια κακοποίησης. «Γιατί να πεθαίνουμε πάντα οι γυναίκες; Ας πεθάνει μια φορά κι ένας άντρας», ήταν η απάντηση που είχε δώσει στους αστυνομικούς και έγινε σύνθημα του τουρκικού φεμινιστικού κινήματος. «Η φράση αυτή έγινε προμετωπίδα εκεί. Το φεμινιστικό κίνημα που αναπαρήγαγε αυτό το μήνυμα διώξεις δεν έχει - στην Τουρκία δηλαδή», υπογράμμισε με νόημα ο κατηγορούμενους. «Βρισιές και ανάθεμα, ναι. Διώξεις δεν έχει».
Στο τέλος της απολογίας, η εισαγγελέας ζήτησε να δοθεί εντολή εκκένωσης της αίθουσας του δικαστηρίου επειδή ο κατηγορούμενος καταχειροκροτήθηκε από τον κόσμο που βρισκόταν στο ακροατήριο, ωστόσο ο πρόεδρος αμήχανα αρνήθηκε να ικανοποιήσει το αίτημά της.
Η απόφαση με ανύπαρκτα στοιχεία
Η πρόταση της εισαγγελέως αφορούσε την καταδίκη του Γιάννη Α. για όλες τις πράξεις που του καταλόγισε η Κρατική Ασφάλεια και δήλωσε βέβαιη για την ενοχή του, παρά τα ανύπαρκτα στοιχεία. Ζήτησε, ωστόσο, τη μετατροπή του αδικήματος της διατάραξης της ειρήνης των πολιτών σε διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων: «Είναι ξεκάθαρη η διέγερση και η “αφύπνιση”, όπως τιτλοφορείται από τον κατηγορούμενο, μέσω της διάπραξης ανθρωποκτονίας. Ο τίτλος και το περιεχόμενο ήταν “βία στη βία” [...]. Κανόνες και νόμοι υπάρχουν και όλοι μαζί πρέπει να είμαστε ενωμένοι, όχι στο περιθώριο. Να εκλείψει η διέγερση σε διάπραξη βίας».
Η έδρα συντάχθηκε με το μεγαλύτερο μέρος της εισαγγελικής πρότασης, κρίνοντας ένοχο τον Γιάννη Α. για διέγερση σε διάπραξη εγκλημάτων που θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια τάξη, άπαξ, μόνο για την επικόλληση του αυτοκόλλητου. Αναγνώρισε ακόμη το ελαφρυντικό του πρότερου σύννομου βίου, σε αντίθεση με την πρόταση της εισαγγελέως που ζητούσε την απόρριψή του. Ωστόσο δόθηκε εντολή για δήμευση όλων των βιβλίων και αφισών με αναρχικό περιεχόμενο που κατασχέθηκαν από το σπίτι του.
«Πλέον θα έχουμε να κάνουμε με ένα κράτος δικαίου που, στα κελεύσματα των αστυνομικών, οι εισαγγελικοί λειτουργοί θα εμβαθύνουν και θα εμπλουτίζουν; Είναι δυνατόν να λέμε ότι αυτές οι φράσεις είναι αντικείμενα ποινικής αξιολόγησης;» σχολίασε ο δικηγόρος Δ. Κατσαρής.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας