«Ημουν μόνο εξομολογητής των παιδιών»

Να αποτινάσσει με κάθε ευκαιρία την κατηγορία της ηθικής αυτουργίας για την κακομεταχείριση παιδιών, τροφίμων των δομών της «Κιβωτού του Κόσμου», επιχειρούσε καθ’ όλη τη διάρκεια της χθεσινής απολογίας του ο ιδρυτής της οργάνωσης, Αντώνιος Παπανικολάου. «Oπως βλέπετε, είμαι ιερέας. Και πρώτο μου μέλημα ήταν να τελώ τα ιερατικά μου καθήκοντα», είπε ο πρώτος από τους συνολικά επτά κατηγορούμενους απευθυνόμενος στους τρεις δικαστές του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου της Αθήνας. «Εχω οικογένεια, τρία παιδιά και τη σύζυγό μου. Τον λίγο χρόνο που μου απέμενε τον αφιέρωνα στην “Κιβωτό” για συγκεκριμένα πράγματα, τα απαραίτητα: τα πιο σημαντικά ραντεβού ή συνεντεύξεις».

Με αυτόν τον τρόπο ο άλλοτε επικεφαλής της οργάνωσης -αφού διηγήθηκε την ιστορία της ίδρυσής της στην υποβαθμισμένη γειτονιά του Κολωνού- θέλησε να ξεδιπλώσει την υπερασπιστική του γραμμή: πως δηλαδή δεν είχε ενεργό ρόλο στον τρόπο λειτουργίας της οργάνωσης και πως τίποτα δεν γινόταν «κατόπιν εντολών» του. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, είναι 17 τα θύματα που υπέστησαν σωματικές βλάβες από τον πατέρα Αντώνιο είτε ενεργώντας από κοινού με συνεργάτες του είτε ως ηθικός αυτουργός αφού οι ανήλικοι βρίσκονταν υπό την προστασία του. Ο ίδιος ωστόσο επέμεινε χθες πως η ενασχόλησή του με την καθημερινότητα των παιδιών περιοριζόταν στο μυστήριο της εξομολόγησης: «Εμενα μακριά από την παιδαγωγία των παιδιών, αν κάποιος θα επιβάλει τη “συνέπεια”, που λέμε. Εγώ ασχολούμουν ως εξομολόγος των παιδιών. Μέσα από την εξομολόγηση μάθαινα από αυτά».

Προσπαθώντας να καταρρίψει το επιχείρημα πως όλα στην «Κιβωτό του Κόσμου» λειτουργούσαν υπό την εποπτεία του, υποστήριξε ακόμη πως δεν ήταν ο ίδιος ιδρυτής της οργάνωσης, αλλά η πρεσβυτέρα, Σταματία Γεωργαντή.

Ενδεικτικό το σημείο που, ερωτηθείς από τον πρόεδρο της έδρας σχετικά με τη διεύθυνση της οργάνωσης που το 2003 ανατέθηκε σε εθελόντρια, ο ίδιος απάντησε πως τη γνώριζε, έμαθε για τον διορισμό της αλλά «δεν ήθελε να εμπλέκεται σε αυτό το κομμάτι»:

Πρόεδρος: Δεν υπήρξαν υποθετικά αποφάσεις με τις οποίες διαφωνούσατε;

Α.Π.: Ελεγα την άποψή μου. Αν στα ταξίδια που πήγαινα έβλεπα έναν παιδαγωγό που διαφωνούσα με τη μέθοδό του, έλεγα την άποψή μου. Σε καμία περίπτωση όμως δεν παρενέβαινα στο πού πήγαινε ποιος κ.λπ. (...)

Πρ.: Εσείς δεν είχατε ρόλο, έστω συμβουλευτικό, με κάποιον τρόπο;

Α.Π.: Οπως σας είπα, δεν ήθελα να εμπλέκομαι. [...] Σας εξήγησα προηγουμένως ότι ο χρόνος μου ήταν περιορισμένος. Η ιδιότητά μου ως ιερέας και η οικογένειά μου... Δεν θα μπορούσα να ασχοληθώ με ένα τέτοιο θέμα.

Χωρίς εμπλοκή παρέμεινε ο πατέρας Αντώνιος -κατά τα λεγόμενά του- και όταν έγινε η περιβόητη κλοπή χιλιάδων ευρώ από το χρηματοκιβώτιο της δομής του Βόλου, το 2022. «Δεν επενέβην σε όσα έγιναν τότε. Δεν ήθελα να χαλάσω τη σχέση που είχα με τα παιδιά». Πρόκειται για περιστατικό που, σύμφωνα με τη δικογραφία, οδήγησε, μεταξύ άλλων, στον ξυλοδαρμό τριών παιδιών από δύο συνεργάτες και συγκατηγορούμενους του πατέρα Αντώνιου, στο υπόγειο κελάρι της δομής του Διμηνίου Βόλου τον Αύγουστο του ’22 προκειμένου να ομολογήσουν πού είχαν κρύψει τα λεφτά. Ηταν το πρώτο περιστατικό που καταγγέλθηκε -αρχικά από εκπαιδευτικό, στη συνέχεια από τα παιδιά- και οδήγησε εντέλει την υπόθεση στη Δικαιοσύνη.

«Επιστημονική φαντασία»

Οσο επίμονα ισχυρίστηκε πως ο ρόλος του στην οργάνωση ήταν «καθαρά πνευματικός», το ίδιο σθεναρά δήλωσε βέβαιος πως οι καταγγελίες των παιδιών για μεθοδευμένες, κατά συρροή και κατ’ εξακολούθηση τιμωρίες, που βαραίνουν τους συγκατηγορούμενούς του, είναι ψευδείς. «Οι περιγραφές που έχω διαβάσει στο κατηγορητήριο είναι επιστημονικής φαντασίας».

Βάσει όσων έχουν ειπωθεί μέχρι σήμερα στο δικαστήριο ωστόσο -τόσο από εκπαιδευτικούς όσο και από πρώην τρόφιμους- είναι διακριτό το επαναλαμβανόμενο μοτίβο στη δράση των κατηγορουμένων: οι μάρτυρες κατηγορητηρίου ανέφεραν τα ίδια πρόσωπα που σε διαφορετικές δομές κακομεταχειρίζονταν διαφορετικά θύματα με όρους άτυπου θρησκευτικού αναμορφωτηρίου. Εύλογα η έδρα απόρησε πού αποδίδει ο ίδιος αυτή τη συντονισμένη «σκευωρία» από μεριάς των παιδιών:

«Από την κλοπή που έγινε στον Βόλο ξεκινάει όλο το πράγμα. Ηθελαν να απαλλαχθούν από την ευθύνη. Πώς έγινε ολόκληρη κλοπή και έφυγε ολόκληρο το χρηματοκιβώτιο; Κάναν μια διάρρηξη με τεράστια φασαρία και δεν πήραν χαμπάρι οι παιδαγωγοί;».

Πρόεδρος: Θεωρείτε, λοιπόν, ότι υπάρχει ανάμειξη παιδαγωγού.

Α.Π.: Αν όχι ενός, τότε περισσότερων. Σε καμία περίπτωση δεν θα γινόταν κλοπή και να μην πάρουν είδηση.

Πρόεδρος: Αρα συνδέετε την κλοπή με μάρτυρες που ήρθαν να υποστηρίξουν τις καταγγελίες των παιδιών...

«Μια ομάδα»

Την πεποίθηση πως όλη η υπόθεση είναι προϊόν σκευωρίας «από μία συγκεκριμένη παρέα παιδιών» που στη συνέχεια «υποστηρίχτηκε από περιφερειακούς», εξέφρασε ο δεύτερος κατηγορούμενος Σ.Π., πρώην γενικός διευθυντής της οργάνωσης, που απολογήθηκε στη συνέχεια. Αρνούμενος τις κατηγορίες που αντιμετωπίζει σε βαθμό πλημμελήματος για σωματική βλάβη (βαριά, επικίνδυνη ή απλή) σε ανηλίκους και απειλές, υποστήριξε πως δεν του φαίνεται περίεργο να υπάρχουν «αυτά τα 5-6 παιδιά -όλως τυχαίως είναι και μία ομάδα- από τα 12.000 που έχουν περάσει από την οργάνωση».

Σχετικά με το περιστατικό κακοποίησης στο οινοποιείο της δομής του Βόλου από δύο συγκατηγορούμενούς του, τον Π.Σ. και τον Π.Μ., τον Αύγουστο του ’22, o κατηγορούμενος υποστήριξε πως έκανε όλες τις απαραίτητες ενέργειες παρά το γεγονός πως διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τους καταγγελλόμενους. Οπως είπε, ο συγκατηγορούμενός του Π.Σ. παραιτήθηκε στον απόηχο των καταγγελιών για λόγους ευθιξίας. «Μετά, επειδή υπήρχε άμεση επικοινωνία με το παράρτημα, φτιάξαμε μια ομάδα η οποία πήγε στη δομή». Ανάμεσά τους, η κυρία Α.Θ., υπεύθυνη για την προστασία ανηλίκων και σύζυγος του κατηγορούμενου Π.Σ. «Πήγε γιατί ήταν υπεύθυνη της κοινωνικής υπηρεσίας», εξήγησε ο απολογούμενος. «Πήγε, λέτε, με την ιδιότητα που είχε. Παραμένει, όμως, εμπλεκόμενος ο σύζυγός της» τόνισε αιχμηρά ο πρόεδρος της έδρας. «Θεωρώ ότι είναι άψογη επαγγελματίας και, όπως εγώ δεν έβαλα πρώτα τη φιλία μας, όφειλε να προστατεύσει πρώτα απ’ όλα τα παιδιά».

■Η δίκη μεταδίδεται σε ζωντανό χρόνο από το KivotosTrialWatch.