Εξαιρέσεις στην αποσυμφόρηση

Kατατέθηκε χθες η τροπολογία του υπουργού Δικαιοσύνης Σταύρου Κοντονή που έρχεται να θεραπεύσει αδυναμίες που παρουσιάστηκαν κατά την εφαρμογή του Νόμου 4322/2015 για την αποσυμφόρηση των φυλακών (Νόμος Παρασκευόπουλου). Οι αλλαγές, σύμφωνα με τις αρχικές πληροφορίες που είχαν δημοσιευτεί στην «Εφ.Συν.» (11.9.2017), κρίθηκαν αναγκαίες ώστε αφενός να διασφαλιστεί η ελαχιστοποίηση των όποιων κινδύνων διατρέχουν οι πολίτες, αφετέρου να μη συρρικνωθεί ένας νόμος αποσυμφόρησης που έδινε ανάσα στους στοιβαγμένους κρατούμενους των ελληνικών φυλακών. Πόσο μάλλον όταν το ποινικό σύστημα στην Ελλάδα προβλέπει και επιβάλλει βαρύτατες ποινές.

Οπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση, με τις ρυθμίσεις επιδιώκεται η διατήρηση εντός των φυλακών συνθηκών διαβίωσης που αποτρέπουν τον υπέρμετρο συνωστισμό και εξασφαλίζουν τους όρους για την εύρυθμη λειτουργία σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες. Στο πλαίσιο αυτό και σε περιπτώσεις κακουργημάτων ιδιαίτερα μεγάλης απαξίας και υψηλής επικινδυνότητας, η εφαρμογή των ευεργετικών διατάξεων δεν επιτρέπεται καθόλου, ενώ σε κάποιες άλλες προβλέπεται μεν η απόλυση αλλά με όρους που θα επιβάλει, αν κρίνει σκόπιμο, ο αρμόδιος εισαγγελέας.

Σημειώνεται ότι σε κάθε περίπτωση ο κρατούμενος θα πρέπει να έχει εκτίσει το όριο της ποινής που προβλέπει ο νόμος για τις δύο κατηγορίες: καταδικασμένων έως 10 χρόνια και πάνω από 10 χρόνια.

Η τροπολογία τελικά προβλέπει δύο στάδια εξαιρέσεων: Στην πρώτη περίπτωση (παράγραφος 4) εξαιρούνται πλήρως από τις θετικές διατάξεις του νόμου αποσυμφόρησης όσοι κρατούμενοι έχουν διαπράξει τα παρακάτω αδικήματα και πάντα σε βαθμό κακουργήματος, σύμφωνα με τα άρθρα του Π.Κ.: 299 (δολοφονία), 322-323Α-324 (αρπαγή, αρπαγή ανηλίκου, εμπόριο δούλων - ελάχιστοι κρατούμενοι βαρύνονται με τις συγκεκριμένες κατηγορίες), 336 (βιασμός), 338 (ασέλγεια σε άτομα ανήμπορα να αμυνθούν), 339 (αποπλάνηση ανηλίκου), 342 (κατάχρηση θέσης κηδεμόνα, επιτρόπου κ.λπ. και ασέλγεια σε βάρος ανηλίκων), 348 Α και Γ (πορνογραφία ανηλίκων), 349 (μαστροπεία), 351 (σωματεμπορία), 351Α (ασέλγεια σε ανήλικο με αμοιβή), 380 παρ. 1 και παρ. 2 (ένοπλη ληστεία μετά φόνου και ένοπλη ληστεία με βαρύ όπλο και βία).

Μετά την αποφυλάκιση

Από τους παραπάνω, όμως, όσοι υπάγονται και στην παράγραφο 7 αποφυλακίζονται μεν σύμφωνα με τον νόμο (και αφού εκτίσουν τα τμήματα της ποινής που προβλέπονται), πλην όμως ο εισαγγελέας του τόπου έκτισης της ποινής έχει τη δυνατότητα να επιβάλει όρους όπως: την υποχρέωση να εμφανίζονται σε αστυνομικό τμήμα, τη μη απομάκρυνσή τους χωρίς άδεια και όλους τους άλλους όρους που προβλέπει το αντίστοιχο άρθρο του Ποινικού Κώδικα (κατ’ οίκον περιορισμό, για ορισμένο όμως διάστημα, ή βραχιολάκι εφόσον είναι δυνατό). Στη συγκεκριμένη κατηγορία εμπίπτουν όσοι έχουν διαπράξει κακουργηματικές πράξεις παραβιάζοντας τα άρθρα 299 παρ.1, 322, 323, 323 Α, 338, 348Α, 348Γ, 349 και 380 παρ. 1 του Ποινικού Κώδικα.

Σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις ισχύουν οι ευεργετικές διατάξεις του νόμου αποσυμφόρησης μέχρι τον Αύγουστο του 2018. Επιπλέον, όσοι υποπέσουν σε αδίκημα με δόλο μέσα σε πέντε έτη από την αποφυλάκιση και καταδικαστούν αμετάκλητα, τότε εκτίουν αθροιστικά και το υπόλοιπο της ποινής που απέμενε μέχρι την αποφυλάκισή τους. Οι αποφυλακίσεις δεν κωλύονται από τυχόν δικαστικά έξοδα ή από χρηματικές ποινές. Δεν ισχύουν οι ρυθμίσεις για όσους μεταφέρονται στις φυλακές από άλλες χώρες (στο πλαίσιο της οδηγίας για δικαστική συνδρομή που πρόσφατα ψηφίστηκε στη Βουλή).

Αλλαγές προβλέπονται και για τους κρατούμενους στα καταστήματα νέων και ειδικά για όσους βαρύνονται με βαριά αδικήματα που περιέχονται και στις προηγούμενες εξαιρέσεις (της παραγράφου 4).