Σε εργαστήρι απελπισίας εξελίσσονται τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) των νησιών, όπου αρχίζει να απλώνεται πάνω στους πρόσφυγες η σκιά του θανάτου.
Μία μέρα μετά τον θάνατο νεαρού πρόσφυγα στη σκηνή του στη Μόρια της Λέσβου την Τρίτη, από αδιευκρίνιστα μέχρι στιγμής αίτια, άλλος πρόσφυγας πέθανε από ανακοπή την Τετάρτη στη Σάμο, εγείροντας πολύ σοβαρά ερωτήματα τόσο για τις συνθήκες που επικρατούν στα κέντρα όσο και για την τραγική, αν όχι εγκληματική, αμέλεια κατά τις διαδικασίες εντοπισμού των ευάλωτων προσφύγων και περίθαλψής τους.
Το μακάβριο κλίμα συμπληρώνεται από τον μεγάλο αριθμό των προσφύγων που αποπειράθηκαν να βάλουν τέρμα στη ζωή τους το τελευταίο διάστημα: επτά πρόσφυγες έχουν κάνει απόπειρα αυτοκτονίας τις τελευταίες δύο εβδομάδες στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στη Σάμο, οι τέσσερις την Τετάρτη.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής, ο Μπέντζο Μασούντ, 42 ετών, κουρδικής καταγωγής από το Ιράκ, που ζούσε από τις 7 Δεκεμβρίου μαζί με τη γυναίκα του και τα τρία τους παιδιά στο ΚΥΤ της Σάμου, επισκέφτηκε την Τετάρτη το πρωί πρώτη φορά το ιατρείο του κέντρου με στηθαγχική κρίση και ανέφερε ότι πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη και από υπέρταση και ότι δεν έχει πάρει τα φάρμακά του για περισσότερο από έναν μήνα.
Του έγινε καρδιογράφημα και μεταφέρθηκε αμέσως στο Νοσοκομείο «Αγιος Παντελεήμονας» της Σάμου, όπου, σύμφωνα με πηγές του νοσοκομείου, πέθανε στον χώρο αναμονής, ενώ περίμενε για να εξεταστεί.
Δεν είχε δηλώσει την ασθένεια
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, κατά τη διάρκεια του ιατρικού σκρίνινγκ που γίνεται όταν πρωτομπαίνει κάποιος στο κέντρο και καταγράφεται, διαδικασία που περιλαμβάνει λεπτομερή καταγραφή του ιατρικού ιστορικού, ο ίδιος δεν είχε δηλώσει την ασθένειά του.
Σύμφωνα πάντως με εκθέσεις ιατρικών οργανώσεων και οργανώσεων δικαιωμάτων, η διαδικασία εντοπισμού των ευάλωτων, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών, των ανθρώπων με αναπηρία και αυτών με ψυχικά προβλήματα παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις στις προσφυγικές δομές, το ίδιο και η ιατρική φροντίδα και αυτών ακόμα που εντοπίζονται.
Πρόσφατη έκθεση της οργάνωσης Human Rights Watch («Ελλάδα: παραβλέπονται και δεν εξυπηρετούνται επαρκώς οι πρόσφυγες με αναπηρίες») καταγράφει αρκετά περιστατικά αναπηρίας και άλλες περιπτώσεις ευαλωτότητας που δεν καταγράφηκαν είτε επειδή δεν ήταν ορατά είτε επειδή δεν διέθεταν οι πρόσφυγες ιατρικό ιστορικό.
Εκθεση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα τον Οκτώβριο («Στην Ελλάδα του 2016: Οι ευάλωτοι άνθρωποι μένουν πίσω») προειδοποιούσε ότι έχει καθυστερήσει επικίνδυνα η προετοιμασία για την έλευση του χειμώνα και αναφερόταν στις ελλείψεις της διαδικασίας εντοπισμού και περίθαλψης των ευάλωτων.
Σημείωνε ότι πάσχει η διαδικασία καταγραφής ιατρικού ιστορικού χωρίς τους κατάλληλους πολιτισμικούς διαμεσολαβητές και χωρίς τις κατάλληλες συνθήκες, η απουσία των οποίων αποτρέπει τους πρόσφυγες να δηλώνουν το ιατρικό ιστορικό τους.
Σημείωνε επίσης ότι «όσοι έχουν χρόνια νοσήματα, όπως διαβήτη ή υπέρταση, και βασίζονται στη διανομή τροφίμων στον καταυλισμό για να επιβιώσουν, σε πολλές περιπτώσεις δεν λαμβάνουν την κατάλληλη διατροφή, με αποτέλεσμα να χειροτερεύει η κατάστασή τους μέρα με τη μέρα».
Σύμφωνα με μαρτυρία ανθρώπου που εργάζεται στο ΚΥΤ της Σάμου, ένα ζευγάρι Κούρδων από το Ιράκ που ζουν στο Κέντρο μαζί με τα παιδιά τους πέρασαν το πρόσφατο ψύχος μέσα σε σκηνές, παρ’ όλο που διέθεταν και οι δύο παραπεμπτικό από το ιατρείο του Κέντρου στο νοσοκομείο για καρδιολογικές εξετάσεις.
Σύμφωνα με τη μαρτυρία, η οικογένεια εντόπισε η ίδια ένα άδειο κοντέινερ και πήρε μόνη της την πρωτοβουλία να μεταφερθεί εκεί από τη σκηνή, ενημερώνοντας στη συνέχεια τους αρμοδίους, ένδειξη της χαώδους κατάστασης που επικρατεί στο Κέντρο, το οποίο φιλοξενεί υπερδιπλάσιο αριθμό σε σχέση με τη χωρητικότητά του.
Ακραίες καταστάσεις
Το αδιέξοδο από τον παρατεταμένο εγκλωβισμό των προσφύγων και μεταναστών στα νησιά, μετά την εφαρμογή της αμφισβητούμενης ευρωτουρκικής διακήρυξης, οι ελλείψεις στη διαδικασία εντοπισμού των περιπτώσεων ψυχικής ασθένειας και στη διαδικασία κατάλληλης παρακολούθησης και θεραπείας τους, όπως και οι συνθήκες διαμονής έχουν, φαίνεται, οδηγήσει την κατάσταση στα άκρα.
Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες της «Εφ.Συν.», τις τελευταίες δύο εβδομάδες σημειώθηκαν επτά απόπειρες αυτοκτονίας στο ΚΥΤ της Σάμου.
Μόνο την Τετάρτη, ένας πρόσφυγας ανέβηκε σε δέντρο και απείλησε να κρεμαστεί, άλλος εμφανίστηκε στο ιατρείο με χαρακιές που είχε κάνει ο ίδιος στο σώμα του, άλλος είχε καταπιεί ξυραφάκι και ο τέταρτος είχε καταπιεί χάπια.
