Στο Ευρω-δικαστήριο τα φραουλοχώραφα

Στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου φτάνει η πολύκροτη υπόθεση της εμπορίας και της εκμετάλλευσης δεκάδων εργατών από το Μπανγκλαντές στα φραουλοχώραφα της Μανωλάδας, σε μια ύστατη προσπάθεια να αποδοθεί δικαιοσύνη, ύστερα από τις καταγγελίες για την πλήρη ανεπάρκεια του ελληνικού δικαστικού συστήματος, που αθώωσε από την κατηγορία του τράφικινγκ τον εργοδότη και τους επιστάτες του που πυροβόλησαν εναντίον εργαζομένων, τραυματίζοντας αρκετούς, όταν διεκδίκησαν τα δεδουλευμένα τους τον Απρίλιο του 2013.

Μετά τις 20 Ιανουαρίου, ημερομηνία μέχρι την οποία πρέπει να καταθέσουν τις παρατηρήσεις τους οι ελληνικές αρχές, το Δικαστήριο αναμένεται να εξετάσει την προσφυγή 42 εργατών από το Μπανγκλαντές -27 χρόνων σήμερα ο μικρότερος, 39 ο μεγαλύτερος- για παραβίαση του άρθρου 4 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, του άρθρου που απαγορεύει τη δουλεία και την καταναγκαστική εργασία.

Είναι η πρώτη ελληνική υπόθεση δουλείας και καταναγκαστικής εργασίας που απασχολεί το Δικαστήριο, όπως και η πρώτη σχετική ευρωπαϊκή υπόθεση τόσο μεγάλης κλίμακας.

Καταγγελίες

Αν και είναι γνωστές από το 2008 μαρτυρίες εμπορίας και εκμετάλλευσης αλλοδαπών εργατών γης στα φραουλοχώραφα της Μανωλάδας, το Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο της Πάτρας απέτυχε να εξετάσει την υπόθεση των πυροβολισμών με βάση τις ευρωπαϊκές οδηγίες για το τράφικινγκ, με αποτέλεσμα να αθωώσει τους δράστες, στέλνοντας μήνυμα ανοχής.

Οπως καταγγέλλει το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, που είχε παραστεί στη δίκη ως πολιτική αγωγή, η Εισαγγελία Αμαλιάδας αγνόησε την έκκληση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου να εξετάσει την υπόθεση υπό το πρίσμα του τράφικινγκ, εστιάζοντας στη σχέση των θυμάτων με τον εργοδότη και στις συνθήκες εργασίας, και προτίμησε αντιθέτως να εστιάσει στο άσχετο με το τράφικινγκ ζήτημα της παράνομης εργασίας αλλοδαπών.

Ετσι, αντί να αναλάβει τις έρευνες η ειδική υπηρεσία της ΓΑΔΑ, τις ανέλαβαν οι τοπικές αστυνομικές αρχές, με αποτέλεσμα να θεωρηθούν θύματα εμπορίας μόνο οι περίπου 35 που τραυματίστηκαν από τους πυροβολισμούς και όχι οι περίπου 200 εργαζόμενοι της επιχείρησης.

Επιπλέον, δεν αναζητήθηκαν ανεξάρτητοι διερμηνείς για την εξέταση των θυμάτων, αλλά χρησιμοποιήθηκαν ντόπιοι ομοεθνείς τους, που είχαν μάλιστα εργασιακή σχέση με τους κατηγορούμενους, ενώ ένας τους είχε προταθεί και μάρτυρας υπεράσπισης.

Καμία εξασφάλιση

Μάλιστα, το δικαστήριο δεν πήρε κανένα μέτρο για την ασφάλεια των θυμάτων ούτε εξασφάλισε ότι τα θύματα θα μεταβούν στην Πάτρα, για να παραστούν στη δίκη, ενώ κατά τη διάρκεια της δίκης δεν τηρήθηκαν οι διεθνείς εγγυήσεις για να μην υποστούν δεύτερη θυματοποίηση τα θύματα.

Και όμως, ενώ η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ευτέρπη Κουτζαμάνη είχε ζητήσει την απόφαση του ΜΟΔ, προκειμένου να εξετάσει την πιθανότητα αναίρεσης, τελικά ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου δεν προχώρησε στην αναίρεση, ανοίγοντας τον δρόμο για την προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

«Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των φαινομένων αυτών απαιτείται νομοθετική παρέμβαση και ορθή εφαρμογή στη πράξη ενός σχεδίου δράσης για την αποτροπή των χειρότερων μορφών της καταναγκαστικής εργασίας, την τιμωρία των δραστών και την προστασία των θυμάτων.

Η προσφυγή ενώπιον του ΕΔΔΑ ελπίζουμε να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα στην προσπάθεια για την αποκατάσταση της νομιμότητας και την αποτροπή μελλοντικών “Μανωλάδων”», αναφέρει το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες.