Εκδήλωση-αχτίδα για την ισότητα των πολιτικών δικαιωμάτων

Συμμετοχή των μεταναστών στις δημοτικές εκλογές με ψήφο και δυνατότητα υποψηφιότητας διεκδικούν οι μεταναστευτικές κοινότητες της Αθήνας και μαζί ο Δήμος Αθηναίων. Το ώριμο, όπως ειπώθηκε, αίτημα της αναγνώρισης των πολιτικών δικαιωμάτων των μεταναστών περίπου μία δεκαετία μετά την κατάργηση της σχετικής νομοθεσίας από το ΣτΕ τέθηκε με επιτακτικό τρόπο στην ημερίδα που διοργάνωσε την Τρίτη το Συμβούλιο Ενταξης Μεταναστών και Προσφύγων του Δήμου Αθηναίων στην Τεχνόπολη με θέμα «Δημοκρατία Συμμετοχής - Κοινωνία Συνοχής: Ζητήματα πολιτογράφησης & Πολιτικών Δικαιωμάτων Μεταναστών και Προσφύγων».

Μία μέρα μετά τη θλιβερή διαδοχή του ακροδεξιού Μάκη Βορίδη στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου από τον ομοϊδεάτη του Θάνο Πλεύρη με τις γνωστές θέσεις για νεκρούς πρόσφυγες στα σύνορα και ζωή-κόλαση για τους μετανάστες στις πόλεις, η ημερίδα του Δήμου Αθηναίων αποτέλεσε το φωτεινό αντιπαράδειγμα ενός δρόμου που οδηγεί στην ισονομία, τη δημοκρατία και την κοινωνική συνοχή των πόλεων. Την ημερίδα χαιρέτισαν εκπρόσωποι και άλλων δήμων, όπως του Ζωγράφου, της Καλλιθέας και της Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη, δείχνοντας ότι το αίτημα για τη συμμετοχή των μεταναστών στις δημοτικές εκλογές ξεπερνά τα όρια του Δήμου της Αθήνας.

«Παρά τις δυσκολίες των καιρών και τις ιδιαίτερα αρνητικές εξελίξεις που διαγράφονται διεθνώς αλλά και εγχώρια, στην Αθήνα δεν θα υποχωρήσουμε» υπογράμμισε χαιρετίζοντας την εκδήλωση ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας. Μίλησε για τη θέση της δημοτικής αρχής υπέρ «μιας πόλης συμπεριληπτικής, που αποδέχεται τον πολυπολιτισμικό της χαρακτήρα» και για τη σημασία να κρατηθούν ζωντανά τα δίκτυα και οι δομές από προοδευτικούς δήμους που μοιράζονται το όραμα για ανοιχτές κοινωνίες με ελευθερία και ισότητα.

«Η εκδήλωση έχει στόχο να αποτελέσει μια αφετηρία, να ξεκινήσει μια συζήτηση, να εγκαινιάσει εκδηλώσεις και δράσεις με στόχο να αποκατασταθεί μια μεγάλη αδικία» σημείωσε ο αντιδήμαρχος Κοινωνικής Ενταξης Μεταναστών και Προσφύγων του Δήμου Αθηναίων, Θανάσης Χειμωνάς. Αναφερόμενος στην απόφαση του ΣτΕ να καταργήσει την ψήφο των μεταναστών στις δημοτικές εκλογές υπογράμμισε: «Θεωρώ αδιανόητο να έχει κριθεί οριστικά η μοίρα εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων από μια τουλάχιστον αμφιλεγόμενη απόφαση κάποιων στενόμυαλων δικαστών. Είναι εξίσου αδιανόητο ότι άνθρωποι που γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και έχουν ζήσει ολόκληρη τη ζωή τους στην Ελλάδα να μην έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν έστω στις δημοτικές εκλογές, να μην μπορούν να αποφασίζουν για την πόλη στην οποία ζουν».

Τη σημασία πρωτοβουλιών που φέρνουν κοντά δήμους με πρόσημο προοδευτικό και συμπεριληπτικό υπογράμμισε ο πρόεδρος της Τεχνόπολης, Κωστής Παπαϊωάννου. «Θα χρειαστεί αντιπαράθεση με τις πολιτικές του αποκλεισμού και των αντιδραστικών ιδεών» σημείωσε. Και πρόσθεσε: «Εχει σημασία να έχουμε επίγνωση όσοι έχουμε την ελληνική ιθαγένεια πως είμαστε Ελληνες από σύμπτωση, επειδή μας κάλυψε το δίκαιο του αίματος. Αν χρειαζόταν να κερδίσουμε την ιθαγένεια με τις σημερινές εξετάσεις πολιτογράφησης, είμαι βέβαιος ότι πολλοί από εμάς θα κοβόμασταν».

«Η απόφαση του ΣτΕ μας στέρησε τη φωνή» σημείωσε η Αντλα Σασσάτη, με καταγωγή από το Σουδάν, διευθύντρια του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών. «Αν ένας άνθρωπος ζει, εργάζεται, πληρώνει φόρους, συμμετέχει στην τοπική κοινωνία, τότε δικαιούται να έχει φωνή στις αποφάσεις που τον επηρεάζουν. Η ψήφος δεν είναι χάρη, δεν είναι δώρο. Είναι μέρος της δημοκρατίας. […] Η πολιτική συμμετοχή δεν είναι προνόμιο. Είναι δικαίωμα και καθήκον. Θέλουμε μια δημοκρατία χωρίς αποκλεισμούς» υπογράμμισε.

«Ισότητα, δικαιοσύνη και συμμετοχή για όλους» ζήτησε ο πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, Ντιαλό Ιμπραήμ, με καταγωγή από τη Γουινέα. «Πιστεύουμε ότι όλοι οι άνθρωποι που ζουν στην Ελλάδα πρέπει να έχουν λόγο στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, τουλάχιστον σε τοπικό επίπεδο» είπε.

«Η ένταξη χωρίς πολιτικά δικαιώματα δεν είναι ένταξη, αλλά θεσμικός αποκλεισμός» σημείωσε η Βοντιόνα Βόντα, αλβανικής καταγωγής, από το Δίκτυο Νέων Μεταναστευτικής Καταγωγής «Ορίζοντες». «Η πρώτη γενιά μεταναστών, οι γονείς μας, μόνιμοι κάτοικοι επί δεκαετίες, πλήρωσαν και πληρώνουν φόρους, μεγάλωσαν τα παιδιά τους εδώ, άνοιξαν καταστήματα, απέκτησαν περιουσίες, έδωσαν ζωή σε πολλές γειτονιές

Εχουν πάντα υποχρεώσεις, όμως δεν έχουν δικαιώματα» επισήμανε.

Ο δικηγόρος Κώστας Φαρμακίδης εκπροσωπεί στο ΣτΕ τρεις υποθέσεις μεταναστών που προσέφυγαν κατά των απαγορευτικών εισοδηματικών κριτηρίων-κόφτη που έβαλε πριν από μερικά χρόνια ο τότε υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, στη διαδικασία πολιτογράφησης. Σημείωσε ότι ο νομοθέτης στέκεται σε πολύ τυπικά οικονομικά κριτήρια για να αποκλείσει από την ιθαγένεια, ενώ αρνείται να χρησιμοποιήσει με θετικό τρόπο το σημαντικό κριτήριο του ισχυρού πολιτιστικού δεσμού που έχουν αναπτύξει με την Ελλάδα οι μετανάστες.

Στην εξαιρετικά απαιτητική και συχνά αποθαρρυντική διαδικασία εξετάσεων με τράπεζα θεμάτων για την πολιτογράφηση και την απαίτηση του ελάχιστου επαρκούς εισοδήματος αναφέρθηκε η Γεωργία Σπυροπούλου από την οργάνωση SolidarityNow, σημειώνοντας ότι «τα δύο αυτά κριτήρια δεν αντανακλούν την πραγματική κοινωνική ένταξη των υποψηφίων, αλλά λειτουργούν τυπολατρικά και περιοριστικά, αφήνοντας εκτός διαδικασίας ακόμα και ανθρώπους που έχουν ζήσει πάρα πολλά χρόνια στην Ελλάδα». «Οι πολιτικές που εφαρμόζονται όχι μόνο θα φέρουν μεγάλη πτώση του ποσοστού των μεταναστών που θα αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια, αλλά και καλλιεργούν πνεύμα ανταγωνισμού και ρατσισμού ανάμεσα σε μετανάστες και ντόπιους» επισήμανε η Ροβένα Τζόρη από την Ομοσπονδία Αλβανικών Συλλόγων. Εκανε λόγο για «αυστηρό οικονομικό κριτήριο που ποινικοποιεί τη φτώχεια, θεσμοθετεί τον αποκλεισμό και δεν παίρνει υπόψη την ελληνική πραγματικότητα και τις σοβαρές συνέπειες της οικονομικής κρίσης ιδίως για τους μετανάστες». Σχετικά με την τράπεζα θεμάτων στις εξετάσεις πολιτογράφησης παρατήρησε: «Οι υποψήφιοι είναι απλοί άνθρωποι που θέλουν να γίνουν Ελληνες πολίτες –δεν θέλουν να φοιτήσουν στο Πανεπιστήμιο».

Από την πλευρά του ο πολιτικός επιστήμονας και δημοσιογράφος Αντιλιάν Κοτζάι επισήμανε τη σημασία της συλλογικής οργάνωσης των μεταναστών, ιδίως της δεύτερης γενιάς, και σημείωσε: «Τα δικαιώματα δεν πέφτουν από τον ουρανό. Διεκδικούνται με κοινωνικούς, πολιτικούς, θεσμικούς αγώνες. Ο πολιτικός συσχετισμός δύναμης ορίζεται πάντα από την κοινωνική πίεση και την ένταξη σε συλλογικό επίπεδο μέσα από αγώνες».

Δημήτρης Χριστόπουλος
«Η πρώτη γενιά μεταναστών πληρώνει τον πολιτικό συμβιβασμό της συντηρητικής παράταξης»

Ο καθηγητής Πολιτειολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, Δημήτρης Χριστόπουλος, σημείωσε, κάνοντας ένα καταληκτικό σχόλιο στην ημερίδα, ότι «η ταλαιπωρία που επιβάλλεται σήμερα στους μετανάστες πρώτης γενιάς αποτελεί πολιτική επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης, διότι με αυτό τον τρόπο θεωρεί ότι μπορεί να αναπαραχθεί το δικό της πολιτικό αφήγημα». Σημείωσε ότι η συντηρητική παράταξη αναγκάστηκε να αποδεχτεί την ιθαγένεια της τρίτης γενιάς βάσει του δικαίου του εδάφους για όσους γεννήθηκαν στην Ελλάδα. Εξαιτίας της αποδοχής αυτής στρέφεται εν είδει πολιτικού συμβιβασμού με δριμύτητα εναντίον της πρώτης γενιάς. «Οι άνθρωποι που ήρθαν στην Ελλάδα τη δεκαετία του '90 είναι αυτοί που πληρώνουν το γεγονός ότι το συντηρητικό στρατόπεδο δεν είναι σε θέση να επιβάλει ολικά τους όρους του και συμβιβάζεται με το γεγονός ότι τα παιδιά τους παίρνουν ιθαγένεια» είπε.

Σημείωσε ότι εκδηλώσεις όπως η πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων έχουν μεγάλη σημασία «διότι σφυρηλατείται ένας πολιτικός χώρος και ένα πολιτικό σκεπτικό, ένας λόγος που δημιουργεί αναχώματα στην ηγεμονία του αντίπαλου πολιτικού λόγου αυτή τη στιγμή» υπογράμμισε.

«Ποιος έχει το δικαίωμα να παίζει 34 χρόνια με τη ζωή μου;»

Την οργή και την απόγνωσή τους για τις τεράστιες δυσκολίες και καθυστερήσεις στην απόκτηση ιθαγένειας αλλά και στην έκδοση και στην ανανέωση των αδειών διαμονής εκδήλωσαν στην ημερίδα άνθρωποι από μεταναστευτικές κοινότητες που βρέθηκαν ως κοινό στο αμφιθέατρο της Τεχνόπολης. “Είμαστε 25 χρόνια εδώ. Είμαστε εδώ θέλουν δεν θέλουν. Γιατί μας δυσκολεύουν τη ζωή;» αναρωτήθηκε Αφγανός μετανάστης.

«Είμαι πολύ εξοργισμένη» είπε γυναίκα που περίμενε δύο χρόνια και εφτά μήνες να βγάλει άδεια διαμονής, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ταξιδέψει γιατί δεν θα μπορούσε να ξαναμπεί στην Ελλάδα. «Εζησα δυόμισι χρόνια σε μια χώρα-φυλακή» είπε.

Γυναίκα 64 ετών από την Αρμενία, που ζει 34 χρόνια στην Ελλάδα, περισσότερο από τη μισή της ζωή, δεν μπορεί να πάρει ιθαγένεια λόγω των κριτηρίων και εξακολουθεί να ζει στη χώρα με άδειες διαμονής. «Πέθανε ο πατέρας μου και δεν είχα το δικαίωμα να πάω να τον θάψω. Γιατί; Στο όνομα τίνος πράγματος όλα αυτά; Ποιος έχει το δικαίωμα να παίζει 34 χρόνια με τη ζωή μου; Γιατί δεν ήρθε σήμερα κανείς από την κυβέρνηση να δώσει απαντήσεις;» ρώτησε χωρίς να πάρει απάντηση.