H Συρία δεν έπαψε ποτέ να είναι επικίνδυνη για τους κυνηγημένους

Πρόσφυγες από τη Συρία, το Σουδάν, την Παλαιστίνη και άλλες χώρες πήραν τον λόγο την Πέμπτη στον ζεστό, φιλόξενο και ασφαλή κοινωνικό χώρο Αλτάι στα Εξάρχεια, σπάζοντας τη σιωπή που έχουν επιβάλει τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης και η πολιτική της κυβέρνησης με την απομόνωση, αν όχι τον αποκλεισμό, των προσφυγικών δομών.

Η συνέντευξη Τύπου στην οποία κάλεσε η συλλογικότητα Solidarity with Migrants από κοινού με την ανοιχτή συνέλευση για τη συνδιοργάνωση της κινητοποίησης Commemoraction στην Αθήνα ήταν μια ευκαιρία να ακουστεί ο λόγος των ίδιων των προσφύγων, μια καλοδεχούμενη παραφωνία στην κυρίαρχη διεθνώς ρητορική που απαλείφει την ανθρώπινη ιδιότητά τους για να τους εμφανίσει σαν δήθεν απειλή.

Οι πρόσφυγες από τη Συρία εξέφρασαν την οργή και την αγωνία τους για το πάγωμα της διαδικασίας ασύλου στην Ελλάδα και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες μετά την πτώση του καθεστώτος Ασαντ και εξήγησαν γιατί δεν αποτελεί βιώσιμη προοπτική για αυτούς να επιστρέψουν στη Συρία, που παραμένει επικίνδυνη, κατεστραμμένη σε μεγάλο βαθμό ή υπό στρατιωτικό έλεγχο άλλων χωρών.

Τόσο οι Σύροι όσο και οι πρόσφυγες από άλλες χώρες περιέγραψαν τις αναξιοπρεπείς συνθήκες των ελληνικών προσφυγικών δομών και την κακομεταχείριση που υφίστανται από τις κρατικές αρχές. «Πονάει να πρέπει να εξηγείς ότι είσαι κι εσύ άνθρωπος» είπε κάποιος. Κάποιοι εκδήλωσαν ανησυχία για κρούσματα ασθενειών σε δομές χωρίς επαρκή ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη, άλλοι μίλησαν για τη βασανιστική αναμονή τους σε συνθήκες απάνθρωπες, χωρίς μέριμνα για τους πιο ευάλωτους.

«Επιδιώκουμε να αποκαλύψουμε όσα το κράτος και η Ευρωπαϊκή Ενωση επιθυμούν να κρύψουν, περιορίζοντας την πρόσβαση στην πληροφορία, αποσιωπώντας την κατάσταση στο πεδίο και απομονώνοντας τους μετανάστες στα καμπ-φυλακές. Εξοργισμένοι και εξοργισμένες από την απόφαση των ευρωπαϊκών χωρών να παγώσουν, μόλις μία μέρα μετά την πτώση του καθεστώτος Ασαντ στη Συρία, τις αιτήσεις ασύλου των Σύρων, κινητοποιηθήκαμε γύρω από το ζήτημα ευρύτερα των διαδικασιών ασύλου και των αιτήσεων», είπαν οι διοργανωτές, υπογραμμίζοντας την υποκρισία των θεσμών και τη ρατσιστική φύση του συστήματος των καμπ. «Είμαστε εδώ για να σπάσουμε την απομόνωση των ανθρώπων στα καμπ ώστε να συνδεθούν με το αστικό κέντρο και θέλουμε να δημιουργήσουμε διαύλους επικοινωνίας και κοινότητες ντόπιων και μεταναστών», σημείωσαν.

Το απόγευμα της Πέμπτης οι πρόσφυγες συμμετείχαν στην κινητοποίηση Commemoraction στο Σύνταγμα, στο πλαίσιο διεθνούς κινητοποίησης για να τιμηθεί η ημέρα μνήμης και αγώνα για τα θύματα των κρατικών δολοφονιών στα σύνορα.

Η «Εφ.Συν.» δημοσιοποιεί από τη συνέντευξη Τύπου χαρακτηριστικές μαρτυρίες προσφύγων, που μίλησαν χωρίς όνομα και ζήτησαν οι περισσότεροι να μη δημοσιοποιηθεί η φωτογραφία τους, για λόγους προστασίας τους. Ολόκληρη η εκδήλωση μεταδόθηκε ζωντανά από το Omnia TV και παραμένει διαθέσιμη διαδικτυακά.

🔴 «Υπάρχει άραγε ασφάλεια όταν λείπουν τα βασικά;»

Ηρθαμε από τη θάλασσα με δυο παιδιά, με τη γυναίκα μου, με τη μητέρα μου και μ’ έναν αδελφό μου. Ξεφύγαμε από βασανιστήρια, ταπεινώσεις, αδικία. Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει τι περάσαμε στα 13 χρόνια κατοχή. Η βάρκα μας βυθίστηκε και νόμιζα ότι ήμασταν όλοι νεκροί. Οταν ξανασκέφτομαι τη σκηνή δεν μπορώ να το πιστέψω ότι είμαι ζωντανός. Αγωνίστηκα για να βρω ασφάλεια για μένα και για την οικογένειά μου. Λένε τώρα ότι η Συρία είναι ασφαλής. Πού βρίσκεται η ασφάλεια στη Συρία; Επειδή τελείωσε ο πόλεμος; Υπάρχει άραγε ασφάλεια, όταν λείπουν τα βασικά μέσα επιβίωσης, όταν δεν υπάρχει νερό; Οι ξένοι επισκέπτονται μια-δυο περιοχές στη Συρία για να δείξουν στην παγκόσμια κοινότητα ότι η Συρία είναι ασφαλής. Δεν πηγαίνουν όμως στην υπόλοιπη χώρα για να δουν ότι δεν υπάρχει ασφάλεια. Ελπίζω να επισκεφτούν την πραγματική Συρία, όχι μόνο τα προεδρικά ανάκτορα, να πάνε στις φτωχές περιοχές, εκεί όπου δεν υπάρχει τίποτα, όπου είναι όλα κατεστραμμένα, όπου δεν μπορεί να ζήσει κανείς.

🔴 «Φέρονται καλύτερα στα ζώα»

Γιατί δεν επιτρέπουν στις οργανώσεις να μπουν μέσα στα καμπ; Δεν θέλουν να δουν οι οργανώσεις πώς ζούμε; Δεν θέλουν να τις αφήσουν να μας βοηθήσουν; Ημουν στη Ριτσώνα και στη Μαλακάσα. Το πρώτο μας δικαίωμα είναι να βρούμε προστασία, καταφύγιο. Τα άλλα θα ακολουθήσουν. Αναρωτιέμαι, μας βλέπουν σαν ανθρώπους ή σαν ζώα; Αυτό που βλέπω στα ελληνικά καμπ είναι ότι δεν μας φέρονται σαν ανθρώπους. Για να πω την αλήθεια, νομίζω ότι φέρονται καλύτερα στα ζώα από ό,τι σε μας. Το προσωπικό δεν κάνει τίποτα, δεν υπάρχει καθαριότητα. Η υγρασία στα κοντέινερ είναι ανυπόφορη, η κατάσταση είναι πραγματικά άσχημη.

🔴 «Πονάει να πρέπει να εξηγείς ότι είσαι κι εσύ άνθρωπος»

Ζητάμε άσυλο, φύγαμε από πόλεμο, από παραβιάσεις της ελευθερίας μας, από θρησκευτικές διώξεις. Ηρθαμε ελπίζοντας για καλύτερη ζωή, αλλά μας σοκάρει η πραγματικότητα της κακομεταχείρισης που αντιμετωπίζουμε. Στο καμπ, που μοιάζει με φυλακή, υπάρχουν σκληρές συνθήκες, λείπουν τα αναγκαία για την επιβίωση, νερό, φαγητό, ιατρική περίθαλψη. Οι πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες κάνουν δύσκολο να πάρουμε τη βοήθεια που χρειαζόμαστε. Πολλοί πρόσφυγες δεν έχουν νομική γνώση για το πώς λειτουργεί η διαδικασία ασύλου. Πολλοί φοβούνται να μιλήσουν για την εμπειρία τους στα καμπ γιατί ανησυχούν για την τύχη του αιτήματός τους ή μήπως συλληφθούν. Τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με αναπηρία ή με χρόνιες ασθένειες ζουν πιο έντονα τις επιπτώσεις αυτής της σκληρής κατάστασης. Χρειάζονται βοήθεια και φροντίδα, αλλά βρίσκονται σε απάνθρωπο περιβάλλον. Πονάει να πρέπει να εξηγείς ότι είσαι κι εσύ άνθρωπος. Εχουμε κοινές εμπειρίες και αγωνίες και χρειαζόμαστε υποστήριξη και συμπαράσταση. Ελπίζουμε σε μια καλύτερη ζωή για τα παιδιά μας και την οικογένειά μας.

🔴 «Οι αρχές αντιμετωπίζουν τους πρόσφυγες σαν εχθρούς»

Είμαι από το Σουδάν. Θέλω πρώτα να πω τι συμβαίνει στο Σουδάν, γιατί τα μέσα ενημέρωσης δεν λένε τίποτα. Εχουμε πόλεμο, το καλοκαίρι θα συμπληρωθούν δύο χρόνια πολέμου. Οι επίσημοι αριθμοί καταγράφουν πάνω από 20.000 νεκρούς. Πάνω από 6 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν φύγει από την πρωτεύουσα, το Χαρτούμ, όπως και από άλλες μεγάλες και μικρές πόλεις. Ζουν σε άλλες πόλεις ή σε άλλες χώρες, στην Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία, το Τσαντ και αλλού. Λένε ότι ο πόλεμος γίνεται μεταξύ του στρατού και αντάρτικων ομάδων, αλλά όποιος ζει μέσα στη χώρα γνωρίζει ότι γίνεται εμφύλιος πόλεμος, οι άνθρωποι πολεμάνε μεταξύ τους. Στα σόσιαλ μίντια δεν υπάρχουν πληροφορίες και φωτογραφίες για τον πόλεμο, οι Σουδανοί δεν τα χρησιμοποιούν, εκτός κυρίως από το φέισμπουκ.

Θα ήθελα να μιλήσω και για όσα συμβαίνουν εδώ. Για να σου δώσουν άσυλο, θέλουν να πεις ψέματα, αλλιώς σε απορρίπτουν. Αυτό είναι κάτι που το αντιμετωπίζουν οι περισσότεροι Σουδανοί πρόσφυγες. Με ρώτησαν στη συνέντευξη ασύλου από ποια φυλή είμαι, τους είπα, μου είπαν ότι οι περισσότεροι Σουδανοί λένε κάτι άλλο. Μα υπάρχουν περισσότερες από 300 φυλές στο Σουδάν. Αν πεις την αλήθεια, σε απορρίπτουν. Ενας Σουδανός μου είπε ότι τον απέρριψαν διότι «δεν αρκεί να υπάρχει πόλεμος». Μα τι; Ζούσε στο Χαρτούμ, την πρωτεύουσα, δεν υπήρχε σπίτι, δεν υπήρχε φαγητό. Ποιος ζει εκεί; Τι να κάνει, να πάρει όπλο; Πήγε σε άλλη πόλη, κι εκεί πόλεμος, κι ύστερα έφυγε. Τι να κάνει; Επρεπε να πει ψέματα; Δεν ξέρω γιατί μέσα στο καμπ οι αρχές αντιμετωπίζουν τους πρόσφυγες σαν εχθρούς.

🔴 «Εμείς θα αποφασίσουμε πότε είναι ασφαλή τα παιδιά μας»

Οσο υπάρχουν άνθρωποι με όπλα, όσο γίνονται απαγωγές στον δρόμο, όσο σκοτώνονται άνθρωποι, η Συρία δεν είναι ασφαλής. Ο κόσμος το ξέρει αυτό, αλλά επιλέγει να κάνει ότι το αγνοεί. Δεν θα είναι ασφαλής μέχρι να φύγει το Ισραήλ από τη χώρα. Και φυσικά καμία άλλη χώρα δεν πρέπει να κατέχει συριακό έδαφος. Εμείς θα αποφασίσουμε πότε θα είναι ασφαλή τα παιδιά μας. Οχι οι άλλες χώρες, δεν έχουν ούτε τη γνώση ούτε το δικαίωμα. Τα παιδιά μας χρειάζονται εκπαίδευση, χρειάζονται μέλλον, χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη. Μην ανησυχείτε. Ολοι μας θα γυρίσουμε στη Συρία. Αλλά θα γυρίσουμε όταν θα είναι ασφαλής.

🔴 «Προτιμώ να πεθάνω εδώ, παρά να πάω πίσω»

Κατάγομαι από τη Λατάκια, από όπου κατάγεται η οικογένεια του Ασαντ. Καταφέραμε να φύγουμε για τον Λίβανο, όπου και εκεί ζήσαμε ταπεινώσεις, βασανιστήρια και βία. Το ταξίδι κράτησε ενάμιση χρόνο. Βρήκαμε ότι ο μόνος ασφαλής προορισμός για μας ήταν η Ευρώπη. Οταν ήρθαμε στην Ελλάδα, περιμέναμε 70 μέρες, μας έδωσαν το δελτίο ασύλου και στη συνέχεια μας ειδοποίησαν ότι πάγωσε η διαδικασία ασύλου και ότι το ραντεβού θα γίνει μετά τον Οκτώβριο. Ναι, πανηγυρίσαμε για την πτώση του Ασαντ, αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η Συρία είναι ασφαλής. Πανηγυρίσαμε επειδή έπεσε ένας δικτάτορας. Υπάρχουν όμως ακόμη βομβαρδισμοί. Υπάρχουν περιοχές που τις ελέγχει ο Ασαντ. Η Συρία δεν είναι ασφαλής. Προτιμώ να πεθάνω εδώ, παρά να πάω πίσω.

🔴 «Η Συρία παραμένει χωρισμένη»

Οταν λένε ότι υπάρχει νέα κυβέρνηση και νέα ζωή στη Συρία και ότι είναι μέσα οι σύμμαχοί μας, η Τουρκία και οι ΗΠΑ, ρωτάω: πώς γίνεται να είναι σύμμαχοι και να χτίζουν στρατιωτικές βάσεις στη Συρία; Η Συρία δεν είναι ασφαλής. Εξακολουθούν να υπάρχουν περιοχές όπου γίνονται βομβαρδισμοί. Λένε ότι η Συρία ενώθηκε. Οχι, η Συρία παραμένει χωρισμένη. Υπάρχουν ιρανικές στρατιωτικές ομάδες, γίνονται ακόμα συγκρούσεις.

🔴 «Δεν μπορούμε να γυρίσουμε»

Εφυγα από τη Συρία για τον Λίβανο. Οταν έφτασα στον Λίβανο, μια σιιτική ένοπλη ομάδα μού επιτέθηκε, με ρώτησαν αν είμαι σουνίτης ή σιίτης. Πώς θα μπορούσα να ζήσω σε ένα μέρος που μου επιτίθενται επειδή είμαι σουνίτης και όχι σιίτης; Εγώ δεν βλέπω τη διαφορά μεταξύ των δύο. Εφυγα από τον Λίβανο για τη Λιβύη. Οταν φτάσαμε, συναντήσαμε στρατιωτικές ομάδες, μας πήραν το διαβατήριο και ζητούσαν χρήματα για να μας το επιστρέψουν. Μας πήγαν σε ένα μέρος σαν μεγάλο κατάστημα, όπου υπήρχαν άνθρωποι από διαφορετικές χώρες. Μείναμε εκεί περίπου έναν μήνα. Μας έδιναν μόνο ένα κομμάτι ψωμί και ένα κομμάτι τυρί.

Μας έβαλαν 70 άτομα σε ένα φουσκωτό πολύ παλιό. Μετά από 20 χιλιόμετρα στη θάλασσα, φοβηθήκαμε ότι η βάρκα δεν θα μας κρατήσει, ζητήσαμε από τον οδηγό να γυρίσουμε πίσω. Τότε άρχισαν μεγάλα κύματα, 4-5 μέτρα ύψος. Η μία από τις δύο μηχανές χάλασε. Καλέσαμε το λιβυκό Λιμενικό, ήρθαν, μας συνέλαβαν. Μας έκλεισαν σε ένα μέρος που το έλεγχαν στρατιωτικές ομάδες. Τους δώσαμε ο καθένας μας 200 δολάρια για να μας βγάλουν από τη φυλακή. Κάποιοι δεν είχαν λεφτά κι έμειναν εκεί.

Μας ξαναπήγαν στον χώρο που είναι σαν μεγάλο κατάστημα και εκεί συναντήσαμε ανθρώπους που είχαν μείνει πολλές μέρες γιατί δεν είχαν λεφτά να πληρώσουν τους διακινητές να φύγουν. Μας πήγαν σε άλλο μέρος, στη μέση της ερήμου, δεν υπήρχε τίποτα τριγύρω. Μας πήραν τα κινητά, χρησιμοποίησαν βία, δεν μας άφηναν να κινηθούμε. Μας έβαλαν 15-20 άτομα σε ένα αυτοκίνητο και μας πήγαν στο λιμάνι.

Είχαμε συμφωνήσει ότι η βάρκα θα ήταν από στέρεο υλικό, ήταν όμως λαστιχένια, ένα φουσκωτό που χωρούσε μέχρι 20 άτομα. Ημασταν περίπου 50, μας ανάγκασαν να ανέβουμε. Αντιστάθηκα, με χτύπησαν. Η βάρκα προχώρησε περίπου 4 χιλιόμετρα, μέχρι που δεν άντεξε το βάρος και σχίστηκε στη μέση. Ο οδηγός έπεσε στο νερό και το ίδιο κάναμε και οι υπόλοιποι, φυσικά χωρίς σωσίβιο. Από τους 50 που ήμασταν στη βάρκα, ζήσαμε μόνο 10-15, οι υπόλοιποι πνίγηκαν.

Φτάσαμε στη στεριά, είδαμε αυτοκίνητα και το σκάσαμε γιατί δεν θέλαμε να πέσουμε ξανά στα χέρια του λιβυκού Λιμενικού ή των διακινητών, γιατί φοβόμασταν για τη ζωή μας.

Τα καταφέραμε να φύγουμε με την τρίτη, κάνοντας ένα ταξίδι 26 ωρών 50 άτομα, ανάμεσά μας γυναίκες και παιδιά. Μείναμε στο καμπ της Μαλακάσας περίπου 75 μέρες. Επεσε το καθεστώς του Ασαντ και μας είπαν ότι παγώνουν τις διαδικασίες. Ταξίδευα έναν χρόνο, είχα ξοδέψει πέντε μήνες στη Λιβύη και τώρα μου λένε να περιμένω μέχρι τον Οκτώβριο, χωρίς να ξέρω τι θα γίνει. Η ζωή στο καμπ είναι δύσκολη. Ζούμε σε ένα κοντέινερ έξι άτομα. Μπορεί να ζήσει κανείς έτσι άλλους εννιά μήνες περιμένοντας; Δεν έχουμε εναλλακτική, δεν μπορούμε να νοικιάσουμε δωμάτιο εκτός του καμπ, δεν μπορούμε να βρούμε δουλειά γιατί δεν ξέρουμε τη γλώσσα. Ούτε μπορούμε να γυρίσουμε στη Συρία. Στην περιοχή μου στη Συρία υπάρχει ακόμη κίνδυνος, συγκρούονται διαφορετικές ομάδες, δεν είναι ασφαλές να επιστρέψω. Δεν ξέρω τι θα κάνουμε, το σκεφτόμαστε συνέχεια.