Την εφιαλτική πραγματικότητα των Κλειστών Ελεγχόμενων Δομών για τον προσφυγικό πληθυσμό στα νησιά του Αιγαίου αποτυπώνει η έκθεση της οργάνωσης Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (Refugees Support Aegean - RSA) που δημοσιεύτηκε χθες, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Η έκθεση «Προσφυγικές δομές στα νησιά του Αιγαίου: Ποια είναι σήμερα η κατάσταση στις Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές;» καταγράφει στις δομές της Χίου, της Σάμου, της Λέσβου, της Κω και της Λέρου άθλιες συνθήκες διαβίωσης, τραγικές ελλείψεις ιατρικού προσωπικού, υπερπληθυσμό, ελλείψεις σε προσωπικό, αυθαιρεσίες της αστυνομίας, ελλείψεις σε νερό και ρουχισμό, καθυστέρηση στην καταβολή της μηνιαίας οικονομικής ενίσχυσης, δυσκολίες και περιορισμούς στις μετακινήσεις, ασφυκτικούς ελέγχους που φτάνουν μέχρι και στον παραλογισμό της απαγόρευσης προμήθειας βασικών ειδών προσωπικής υγιεινής, τεράστιες ελλείψεις διερμηνείας, λάθη στις καταγραφές, έλλειψη εκπαιδευτικού προσωπικού για παιδιά, άρνηση καταγραφής και ταυτοποίησης σε ορισμένους αιτούντες άσυλο, αυθαίρετη κράτηση για διάστημα έως και 25 ημερών. Καταγράφει επίσης την αναγκαστική έξωση των προσφύγων από τις δομές, ακόμη και με τη χρήση βίας, εντός 30 ημερών ή και νωρίτερα από τη στιγμή που βγει η απόφαση για το αίτημα ασύλου.
Χωρίς γιατρούς
Χαρακτηριστική είναι η ανυπαρξία ιατρικού προσωπικού. Σε όλες τις δομές των νησιών υπηρετούν μόλις δύο γιατροί (γυναικολόγος και γενικής ιατρικής), και οι δύο στη Λέσβο. Από εκεί και πέρα ιατρικές υπηρεσίες προσφέρουν 25 νοσηλευτές μοιρασμένοι σε όλες τις δομές, στην καθεμία τέσσερις έως έξι, όπως και δύο μαίες στη Σάμο και την Κω. Η Λέσβος και η Σάμος απολαμβάνουν την πολυτέλεια και ενός τεχνικού ακτινολόγου. Ψυχολόγοι υπάρχουν σε όλες τις δομές πλην της Κω, ενώ κοινωνικοί λειτουργοί υπάρχουν σε όλες τις δομές, από ένας μέχρι τρεις στην καθεμία.
Χαρακτηριστική είναι και η έλλειψη διερμηνέων. Σε όλες τις δομές υπάρχουν μόλις 32 διερμηνείς, πέντε έως επτά σε κάθε δομή, αριθμός που δεν φτάνει για να καλύψει τις πολυάριθμες πιεστικές ανάγκες. Σημαντικά και τεράστια είναι τα κενά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ασυνόδευτοι ανήλικοι πρόσφυγες, με την έκθεση να καταγράφει ανεπάρκεια του αριθμού επιτρόπων και παράνομες κατασχέσεις κινητών. Αποτυπώνονται επίσης εμπόδια στη νομική συνδρομή και της πρόσβασης των δικηγόρων στις δομές.
Η RSA σημειώνει ότι ενάμιση χρόνο μετά τις συστάσεις της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει ολοκληρώσει τον απαιτούμενο έλεγχο αντικτύπου των δομών στα ανθρώπινα δικαιώματα, στο πλαίσιο του οποίου καλείται να προτείνει μέτρα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η εν λόγω μελέτη φαίνεται να έχει ανατεθεί στον υπεύθυνο Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ωστόσο η τύχη της μελέτης αγνοείται πλήρως καθώς δεν υπάρχει καμία δημόσια ενημέρωση. Παράλληλα, όπως υπογράμμισε στην τελευταία έκθεσή της η Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CPT) το καλοκαίρι του 2024, τα συστήματα καταρρέουν γρήγορα όταν αυξάνεται ο αριθμός των διαμενόντων, ενώ δεν έχουν ακόμη ληφθεί τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων σε αντίστοιχες περιόδους.
Παράδειγμα των παράλογων και εξαντλητικών ελέγχων κατά την είσοδο στη δομή είναι η περίπτωση πρόσφυγα στην Κω που είχε προμηθευτεί απολυμαντικό σπρέι για να καθαρίσει το στρώμα που είχε μόλις εξασφαλίσει, αλλά οι αρχές τού το κατάσχεσαν στην είσοδο της δομής.
Οι καφκικές ιστορίες είναι μάλλον καθημερινότητα. Χαρακτηριστική η ακόλουθη περίπτωση που καταγράφει η έκθεση: «Μια οικογένεια ανιθαγενών Bidoon από το Κουβέιτ με δύο ανήλικα παιδιά έφτασε στην Τήλο τον Αύγουστο του 2024 και μεταφέρθηκε στην Κω. Κατά την «εξακρίβωση» των στοιχείων τους, η ΚΕΔ Κω χωρίς αιτιολογία αμφισβήτησε τη δήλωσή τους περί της καταγωγής τους και σημείωσε ως εκτιμώμενη ιθαγένεια το Ιράκ, αναφέροντας ότι αυτό «προέκυψε από τη διαδικασία ταυτοποίησης», χωρίς κανένα παραπάνω στοιχείο. Στη συνέχεια η Υπηρεσία Ασύλου, κατά την εξέταση της αίτησης ασύλου τους, απέρριψε το αίτημά τους, μη αποδεχόμενη ότι είναι ανιθαγενείς Bidoon από το Κουβέιτ (παρά την αντίθετη σχετική εισήγηση του χειριστή της EUAA που διεξήγαγε τη σχετική συνέντευξη), ενώ διέταξε την απέλασή τους χωρίς να προσδιορίζει σε ποια χώρα καλούνται να επιστρέψουν. Η υπόθεση της οικογένειας εκκρεμεί σε δεύτερο βαθμό στην Αρχή Προσφυγών».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας