Γραφεία Ασύλου: ζητούν τα ρέστα από τους υπαλλήλους

Η αποκάλυψη των αυτοσχέδιων μεθόδων στις οποίες αναγκάζονται να καταφύγουν οι υπάλληλοι του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για να καλύψουν όπως όπως την τεράστια έλλειψη διερμηνέων και να διευκολύνουν την καταγραφή και την επεξεργασία των αιτημάτων ασύλου για έναν, μικρό έστω, αριθμό προσφύγων, φαίνεται ότι έχει θορυβήσει τη διοίκηση της Υπηρεσίας Ασύλου.

Εξ ου και ο Συντονισμός Γραφείων Ασύλου Αττικής ζητά τώρα να ελέγξει τους υπαλλήλους για τον τρόπο αντιμετώπισης ενός τεράστιου προβλήματος για το οποίο δεν ευθύνονται οι ίδιοι και για το οποίο προκύπτει ότι δεν υπάρχουν σαφείς, επαρκείς και εφαρμόσιμες οδηγίες εκ μέρους της διοίκησης, όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται εργαζόμενοι, ή ότι δεν έχουν φτάσει σε αυτούς.

Οπως έχει αποκαλύψει η «Εφ.Συν.», για την εξυπηρέτηση των λίγων προσφύγων που υποτίθεται ότι μπορούν να εξυπηρετηθούν χωρίς διερμηνέα επειδή δηλώνουν ότι μιλούν ελληνικά οι ίδιοι ή συγγενείς τους ή τρίτα πρόσωπα που χρησιμοποιούνται ως μη πιστοποιημένοι διερμηνείς, οι υπάλληλοι αναγκάζονται συχνά να καταφύγουν σε εφαρμογές αυτόματης μετάφρασης στο κινητό, σε νοήματα ή και σε γκριμάτσες.

Μάλιστα, σε ανακοίνωσή της την περασμένη εβδομάδα η οργάνωση Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (Refugees Support Aegean - RSA) αποκάλυπτε οδηγίες της διοίκησης πριν από λίγες ημέρες να γίνονται δεκτές υπεύθυνες δηλώσεις των ίδιων των προσφύγων ή τρίτων ατόμων ότι μιλούν και κατανοούν καλά τα ελληνικά και ότι η Υπηρεσία Ασύλου δεν φέρει ευθύνη για την ποιότητα της διερμηνείας. Η οργάνωση έκανε λόγο για «δημιουργικούς και εντελώς παράτυπους τρόπους» που επιστρατεύει η Υπηρεσία για την αντιμετώπιση της έλλειψης υπηρεσιών διερμηνείας.

Χωρίς οδηγίες

Την περασμένη Πέμπτη ο Συντονισμός Γραφείων Ασύλου Αττικής έστειλε το εξής ηλεκτρονικό μήνυμα σε προϊσταμένους των Γραφείων Αττικής, το οποίο βρίσκεται στη διάθεση της «Εφ.Συν.»: «Στα πλαίσια του ελέγχου τήρησης διαδικασιών και διασφάλισης της ομοιογενούς εξυπηρέτησης του κοινού, παρακαλούμε όπως μας αποστείλετε τα πρότυπα εγγράφων (templates) που εκδίδετε (ή λεκτικά και πρακτικές που χρησιμοποιείτε) για να βεβαιώσετε την αδυναμία εξυπηρέτησης καταγραφών/προσφυγών και κάθε άλλου είδους διοικητικών ενεργειών λόγω διοικητικού κωλύματος ελλείψει διερμηνείας (δηλαδή όσων δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα των αιτούντων). Θα ήταν ωφέλιμο, επιπρόσθετα, να μας αποστείλετε και σχετικές υποθέσεις όπου έχουν επιδοθεί ή/και αναρτηθεί τα προαναφερθέντα έγγραφα ή βεβαιώσεις».

Υπάλληλοι της Υπηρεσίας ενημερώνουν πάντως την «Εφ.Συν.» ότι δεν έχουν εκδοθεί από τη διοίκηση πρότυπα έγγραφα ενημέρωσης των μη εξυπηρετούμενων σε γλώσσα που κατανοούν, εξ ου και οι υπάλληλοι ενημερώνουν για τον επαναπρογραμματισμό των ραντεβού ή για άλλες ενέργειες με σκισμένα χαρτάκια στα οποία αναγράφουν τις νέες ημερομηνίες.

Και σημειώνουν ότι η διασφάλιση της ομοιογένειας θα προϋπέθετε σαφείς εκ των προτέρων οδηγίες που δεν υπήρξαν. Τίθεται μάλιστα το ερώτημα τι πρέπει να κάνουν στην πράξη οι υπάλληλοι όταν συναντούν αδυναμία γλωσσικής συνεννόησης, μολονότι έχουν δηλώσει οι πρόσφυγες ή οι μη πιστοποιημένοι διερμηνείς ότι κατανοούν τα ελληνικά. Τίθεται επίσης το ερώτημα αν αποθαρρύνει τους πρόσφυγες ή αν θέτει ζητήματα παραβίασης της ιδιωτικότητας η χρήση συγγενών ή μη πιστοποιημένων τρίτων προσώπων, που δεν δεσμεύονται από επαγγελματικό κώδικα.

Το υπουργείο

Από την πλευρά τους, πηγές του υπουργείου σημειώνουν πως από την πρώτη στιγμή που ανέκυψε το ζήτημα της παροχής διερμηνείας μετά τη λήξη της εκτελεστικής σύμβασης με τη Μετάδραση τον Απρίλιο 2024, ο διοικητής της Υπηρεσίας Ασύλου Μάριος Καλέας έστειλε αναλυτικές οδηγίες στις Διευθύνσεις και τα επιμέρους περιφερειακά Γραφεία Ασύλου με σκοπό την ομοιόμορφη διαχείριση του προβλήματος στο πεδίο.

Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνουν, με γνώμονα την προάσπιση της αξιοπιστίας της διαδικασίας ασύλου και της προστασίας των δικαιωμάτων όσων ζητούν άσυλο, τονίστηκε ότι συνιστά κόκκινη γραμμή η εξυπηρέτησή τους μόνο σε γλώσσα που κατανοούν οι ίδιοι. Προσθέτουν ότι ζητήθηκε από τους υπηρεσιακούς παράγοντες να κάνουν χρήση των διερμηνέων που έχουν απομείνει κατά τρόπο συντονισμένο και προσεκτικό και να προβαίνουν σε επαναπρογραμματισμό ενεργειών όταν δεν καθίσταται δυνατή η αξιοποίηση της ανωτέρω πεπερασμένης διερμηνείας που παρέχεται στις Υπηρεσίες από την Υπηρεσία Ασύλου της Ε.Ε.

Καταλήγουν ότι δεν συνιστούν επίσημη οδηγία όσα ακούγονται για μεθόδους χρήσης google translator ή «γλώσσας του σώματος» και ούτε φυσικά προκρίνονται από την ηγεσία του υπουργείου ως λύση. Οσον αφορά την αξιοποίηση συγγενών για την παροχή διερμηνείας στην καταγραφή του αιτήματος, επισημαίνουν ότι είναι πάγια τακτική που εφαρμόστηκε σε ανάλογες περιπτώσεις έλλειψης διερμηνείας επί σειρά ετών, όταν αντιμετώπιζε ανάλογης φύσης προβλήματα η Υπηρεσία Ασύλου επί ημερών των προηγούμενων διοικήσεων, της Μαρίας Σταυροπούλου και του Μάρκου Καραβία.