Ζητούν δικαιοσύνη για τον Χομαγιούν Σαμπετάρα

Δίκαιη δίκη για τον 59χρονο Ιρανό πρόσφυγα Χομαγιούν Σαμπετάρα ζητά η διεθνής εκστρατεία «Freehomayoun» που κορύφωσε χτες τις κινητοποιήσεις της με συνέντευξη Τύπου στο «Ιnfolibre» στη Θεσσαλονίκη, ενόψει της δίκης σε δεύτερο βαθμό τη Δευτέρα στη συμπρωτεύουσα. Ο Σαμπετάρα καταδικάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 σε 18 χρόνια φυλακή για διακίνηση και έκτοτε παραμένει φυλακισμένος, αρχικά στον Κορυδαλλό και στη συνέχεια στη Φυλακή Τρικάλων, ένας από τους περίπου 2.000 πρόσφυγες που βρίσκονται στις ελληνικές φυλακές υπόδικοι ή καταδικασμένοι για διακίνηση, με διαδικασίες που καταγγέλλεται ότι παραβιάζουν απροκάλυπτα το κράτος δικαίου.

Η Μάχτα Σαμπετάρα, κόρη του Χομαγιούν και ψυχή της διεθνούς εκστρατείας, διηγήθηκε χτες στη συνέντευξη Τύπου πώς ο πατέρας της έφυγε το καλοκαίρι του 2021 από το Ιράν, όπου είχε χάσει τη γυναίκα του και όπου είχε διαγνωστεί ο ίδιος με καρκίνο, προκειμένου να πάει να ζήσει μαζί με την κόρη του στη Γερμανία. Εφτασε στην Τουρκία και τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς κατάφερε να περάσει τον Εβρο μαζί με άλλους πρόσφυγες, υπό την καθοδήγηση συνεργάτη των διακινητών. Εμειναν τρία βράδια στο δάσος στην ελληνική πλευρά του Εβρου, όταν οι διακινητές τού ζήτησαν να οδηγήσει αυτοκίνητο με την ομάδα των προσφύγων μέχρι τη Θεσσαλονίκη. «Δεν είχε άλλη επιλογή – ή θα οδηγούσε ή θα τον άφηναν στο δάσος», σημείωσε η Μάχτα. Στη Θεσσαλονίκη τον σταμάτησαν σε έλεγχο της αστυνομίας και του απηύθυναν την κατηγορία της διακίνησης.

Οπως σημείωσε η δικηγόρος Ιωάννα Μπεγιάζη, εκ μέρους της οργάνωσης Human Rights Legal Project της Σάμου, που έχει αναλάβει την υπεράσπιση του Σαμπετάρα τη Δευτέρα μέσω του δικηγόρου Δημήτρη Χούλη, ο πρόσφυγας δεν είχε την επιλογή να πάει ο ίδιος στην αστυνομία για να ζητήσει άσυλο, καθώς θα κινδύνευε να επαναπροωθηθεί στην Τουρκία χωρίς τα ρούχα, τα χαρτιά και τα άλλα υπάρχοντά του.

Η κ. Μπεγιάζη υπογράμμισε ότι η Σύμβαση της Γενεύης προβλέπει πως δεν διώκονται για παράνομη είσοδο όσοι ζητούν άσυλο και πως το Πρωτόκολλο του Παλέρμο για την Καταπολέμηση της Εμπορίας Ανθρώπων ορίζει τη διακίνηση με βάση την προσπάθεια κάποιου να αποκομίσει υλικό όφελος – η απλή μεταφορά ανθρώπων δεν συνιστά διακίνηση. Παρ’ όλα αυτά, τα δικαστήρια δεν εξετάζουν ούτε αν είναι πρόσφυγες αυτοί που κατηγορούνται για διακίνηση ούτε αν είχαν οικονομικές απολαβές και προχωρούν σε καταδίκες με πολύ αυστηρές ποινές, που παραβιάζουν τη συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.

Η σύλληψη προσφύγων και η καταδίκη τους για διακίνηση παραβιάζει σειρά δικαιωμάτων, όπως υπογράμμισε η κ. Μπεγιάζη, καθώς πρόκειται για αυθαίρετες συλλήψεις, για καταδίκες χωρίς επαρκή στοιχεία, με διαδικασίες που δεν σέβονται τις θεμελιώδεις δικονομικές εγγυήσεις, χωρίς κατάλληλη ή επαρκή διερμηνεία, χωρίς καν το δικαίωμα της υπεράσπισης να εξετάσει τους μάρτυρες κατηγορίας, όπως έγινε στην περίπτωση του Σαμπετάρα, στη δίκη του οποίου δεν κλήθηκε να εξεταστεί ο μοναδικός μάρτυρας κατηγορίας, αν και γνωστής διαμονής, αλλά το δικαστήριο αρκέστηκε στην ανάγνωση της κατάθεσής του στις αρχές. «Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή τόσο στην ελληνική κυβέρνηση όσο και στην Ε.Ε. Συνιστά πολιτική. Εργαλειοποιούν την ποινική νομοθεσία για να τιμωρήσουν γενικά τη μετανάστευση με τρόπο που συνιστά παραβίαση του κράτους δικαίου. Τις επιπτώσεις τις υφίστανται αυτοί που αναζητούν ασφάλεια στην Ευρώπη», σημείωσε η κ. Μπεγιάζη.

«Δεν πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις αλλά για κάτι συστημικό, είναι μέρος των ευρωπαϊκών πολιτικών αποτροπής προσφύγων», σημείωσε η Χάνα Ελίας από την εκστρατεία Freehomayoun. Επισήμανε ότι υπάρχουν πολλές παρόμοιες υποθέσεις όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ιταλία και ότι η εκστρατεία έχει στόχο να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη, καθώς δεν δίνεται μεγάλη δημοσιότητα και προσοχή στις υποθέσεις αυτές.

Η Τζέλκα Κρέμτζσμαρ, εκ μέρους της εκστρατείας «Free ElHiblu3», μίλησε για τις βαρύτατες κατηγορίες που αντιμετωπίζουν τρεις πρόσφυγες που συνελήφθησαν στην κεντρική Μεσόγειο και διώκονται για διακίνηση αλλά και τρομοκρατία.

Περισσότερες από 50 οργανώσεις δικαιωμάτων ανθρωπιστικής βοήθειας υπογράφουν την έκκληση να αφεθεί ελεύθερος και να αθωωθεί από τις κατηγορίες ο Σαμπετάρα και οι χιλιάδες πρόσφυγες που καταδικάζονται και κρατούνται χωρίς δίκαιη δίκη, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών αντιπροσφυγικών πολιτικών.

Πρόσφατη έρευνα της οργάνωσης «borderline europe» με τίτλο «Ενα νομικό κενό: η συστηματική ποινικοποίηση μεταναστών επειδή οδηγούν μια βάρκα ή ένα αυτοκίνητο στην Ελλάδα» («A legal vacuum: the systematic criminalisation of migrants for driving a boat or car to Greece») διαπίστωσε ότι οι δίκες προσφύγων που κατηγορούνται για διακίνηση διαρκούν κατά μέσο όρο 37 λεπτά όταν υπάρχει δικηγόρος, 17 λεπτά όταν διορίζεται δικηγόρος από το κράτος, ενώ υπήρξε δίκη που ολοκληρώθηκε σε μόλις 6 λεπτά. Το 32% των καταδικασμένων καταδικάζεται σε φυλάκιση πάνω από 15 έτη, ενώ η μέση ποινή είναι 46 έτη φυλάκιση.

Ο ευρωβουλευτής της ευρωομάδας της Αριστεράς Στέλιος Κούλογλου σημείωσε στη συνέντευξη Τύπου ότι οι φυλακισμένοι πρόσφυγες για διακίνηση αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία φυλακισμένων στις ελληνικές φυλακές, παραλληλίζοντας αυτή την υπόθεση με το μεσαιωνικό κυνήγι μαγισσών. «Η συντριπτική τους πλειονότητα, σχεδόν όλοι, είναι αθώοι. Γιατί οι αληθινοί διακινητές δεν είναι βλάκες. Αυτό που κάνουν, αυτό που έκαναν και στην περίπτωση του Χομαγιούν, είναι ότι αφήνουν τα σκάφη ή τα αυτοκίνητα στα χέρια αθώων προσφύγων με το που περνούν τα σύνορα, κι έτσι συλλαμβάνονται οι πρόσφυγες να οδηγούν τη βάρκα ή το αυτοκίνητο», υπογράμμισε.