Οι απελπισμένοι της πλατείας Βικτωρίας

«Η Αθήνα είναι μια ζούγκλα. Εδώ κανείς δεν είναι κακός, αλλά η κατάσταση από μόνη της είναι...». O Τζαλάλ, ένας Αφγανός μαθητής, είναι ένας από τους χιλιάδες που έφυγαν τον Ιούνιο από το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της Μόριας και σήμερα είναι εγκατεστημένος, μαζί με εκατοντάδες άλλους, σε μια πλατεία χωρίς παγκάκια, με μια άδεια παραμονής στο χέρι. Σήμερα ψάχνει μάταια δουλειά ως μεταφραστής.

Με φόντο την πλατεία Βικτωρίας περιγράφουν την ιστορία του Τζαλάλ και άλλων προσφύγων οι δημοσιογράφοι Λορέντζο ντι Στάσι και Αλεσάντρο Πιροβάνο στο δημοσίευμα της ιταλικής εφημερίδας Il Manifesto με τίτλο «Αθήνα: ανάμεσα στους απελπισμένους της πλατείας Βικτωρίας».

Ανάμεσα στους πρόσφυγες που έφυγαν από το καμπ της Μόριας ήταν και ο Βάλι. Εφτασε με την οικογένειά του στην Αθήνα και εγκαταστάθηκε στην πλατεία άστεγος και άνεργος. Η σύζυγός του και τα τρία παιδιά τους φιλοξενούνται σε σπίτι φίλων. Ο μικρότερος γιος του, μόλις εφτά μηνών, είναι πολύ μικρός για να αντέξει την αυγουστιάτικη ζέστη της Αθήνας στον δρόμο.

Και ο Τζαλάλ και ο Βάλι είναι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες, αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να μείνουν πουθενά αλλού παρά μόνο στην πλατεία. «Τη μέρα η πλατεία γεμίζει με κόσμο και παιδιά και το βράδυ εκείνοι "αναδύονται" δίπλα σε χαρτόκουτα και κουβέρτες», γράφουν οι δύο δημοσιογράφοι.

Και εξηγούν στους Ιταλούς αναγνώστες τη γνωστή πια ιστορία με την εσπευσμένη απόφαση του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου να οδηγήσει εκτός δομών τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες χωρίς να φροντίσει για την επόμενη μέρα, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση στο πρόγραμμα ένταξης HELIOS, που το υλοποιεί ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.

Το πρόγραμμα HELIOS προβλέπει επιδότηση ενοικίου για κάποιους μήνες, αλλά προϋποθέτει να έχουν οι πρόσφυγες τραπεζικό λογαριασμό και μισθωτήριο συμβόλαιο. Για να αποκτήσουν μισθωτήριο συμβόλαιο και τραπεζικό λογαριασμό, οι πρόσφυγες χρειάζονται ΑΦΜ. Αλλά για να έχουν ΑΦΜ, απαιτείται να δηλώσουν επίσημη κατοικία. Πρόκειται για το γνωστό παιχνίδι του σκύλου που κυνηγάει την ουρά του...

Λιγότερο από το 4% του προσφυγικού πληθυσμού έχει πάρει επιδότηση ενοικίου από τις αρχές του 2018 ενώ, από τους 11.000 που το δικαιούνται, λιγότεροι από 2.500 έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα HELIOS, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της οργάνωσης Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA), «Αναγνωρισμένοι αλλά απροστάτευτοι: η κατάσταση των προσφύγων στην πλατεία Βικτωρίας», την οποία αναφέρει το δημοσίευμα της Il Manifesto (βλ. και «Στην πλατεία Βικτωρίας έγινε θρύψαλα η βιτρίνα Μηταράκη», «Εφ.Συν.», 4/8/2020).

«Τι κρίμα που δεν σου δίνει τη δυνατότητα ένταξης στο πρόγραμμα η διαμονή στην πλατεία Βικτωρίας, όπου απουσιάζουν τα στοιχειώδη αγαθά διαβίωσης αλλά είναι συνεχώς παρών ο φόβος των βίαιων αστυνομικών επιχειρήσεων», σχολιάζει το δημοσίευμα της ιταλικής εφημερίδας. Ετσι, η οδύσσεια του Τζαλάλ και του Βαλί και των εκατοντάδων άλλων στο κέντρο της Αθήνας συνεχίζεται και μετά τη χορήγηση του καθεστώτος ασύλου. Από τα κύματα του Αιγαίου οδηγούνται στους δρόμους και στις πλατείες της Αθήνας.

«Χωρίς εργασία και στέγη, παραμένει απλώς ένα κομμάτι χαρτί το δελτίο της αίτησης ασύλου, που πήραν στη Λέσβο από τις ελληνικές αρχές, οι οποίες θέλουν να δείξουν στην Ευρώπη ότι φροντίζουν τους μετανάστες, μεταφέροντάς τους από τα νησιά στην ενδοχώρα», σημειώνουν οι δημοσιογράφοι.