Σαν μια ολόκληρη ορχήστρα από μόνος του είναι ο νέος και ώριμος βιρτουόζος πιανίστας Tigran Hamasyan. Το «φαινόμενο της τζαζ», όπως έχει χαρακτηριστεί, μας ταξίδεψε και μας παρέσυρε με τις μοναδικές μελωδίες του σε μια απογειωτική συναυλία χθες βράδυ.

Ο Αρμένιος συνθέτης, που γεμίζει στάδια κερδίζοντας από λάτρεις της τζαζ μέχρι ακροατές της heavy metal μουσικής, γοήτευσε και το αθηναϊκό κοινό στην κατάμεστη όμορφη αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός», το οποίο τον «ανάγκασε» και σε δεύτερο encore.

Όπως μας είπε ο ίδιος, αποτελεί τιμή γι’ αυτόν να εμφανίζεται στην Ελλάδα που τον εμπνέει και με την οποία η πατρίδα του έχει «πολιτισμικές ανταλλαγές» και χαίρεται ιδιαίτερα γιατί είναι κάτι που ήθελε πολλά χρόνια.

Έτσι είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε και να δούμε πώς στα χέρια του συνδέεται με φυσικό και σχεδόν τελετουργικό τρόπο ο τζαζ αυτοσχεδιασμός με την πλούσια μουσική παράδοση της Αρμενίας. 

Ήταν ένα με το πιάνο, σκυφτός πάνω του την περισσότερη ώρα του κονσέρτου, έπαιξε με πάθος -αυτός είναι και ο τίτλος του πρώτου του δίσκου σε ηλικία μόλις 18 χρόνων- και απέδειξε ότι δεν χρειάζεται τίποτα παραπάνω από αυτό για να μας συγκινήσει (παρά μόνο σε ένα κομμάτι που συνόδευε τον εαυτό του σφυρίζοντας). 

Τζάμαρε με όλο του το σώμα, αποτύπωνε τα συναισθήματά του με μεγάλη εκφραστικότητα στο πρόσωπό του και αυτοσχεδίαζε ισορροπώντας ανάμεσα στις γνώσεις του, τον έλεγχο του παιξίματος και τη δημιουργία. Όλα τα παραπάνω έκαναν τόσο οικείο τον 30χρονο μουσικό, ακόμα και σε κάποιον που δεν τον γνώριζε πριν.

Στο μεγαλύτερο μέρος της συναυλίας ο Hamasyan μας παρουσίασε τις σόλο συνθέσεις του από τον νέο του δίσκο με τίτλο «An Ancient Observer», καρπός των τεσσάρων τελευταίων ετών, όπως τα Markos and Markos, Nairian Odyssey, The Cave of Rebirth, Fides Tua και Egyptian Poet.

Όπως διαβάζουμε σε σημείωμά του για το άλμπουμ στην ιστοσελίδα του, για τη δημιουργία του εμπνεύστηκε από τη ζωή και το περιβάλλον στην Αρμενία: «Όταν κοιτάω έξω από το παράθυρό μου και κοιτάω το Μεγάλο Αραράτ, βλέπω την απεραντοσύνη του ουρανού. Είναι ο διάλογος προηγούμενων πολιτισμών με σημερινούς πολίτες και η αλληλεπίδραση της αρχαίας φύσης».

Επικεντρώθηκε, δε, στην «τέχνη» της παρατήρησης και τη διαχρονία. «Μπορώ να δω και να παρατηρήσω τα ίδια πουλιά, ζώα, ποτάμια και βουνά που ζωγράφισε ένας τεχνίτης σε ένα πήλινο αγγείο 4.000 χρόνια πριν. Ο τεχνίτης παρατηρούσε το ίδιο πράγμα που μπορώ να παρατηρήσω τώρα και αυτό που παραμένει είναι το όμορφο έργο του».

Πρόκειται για κάτι που οι άνθρωποι έχουν ασκήσει για αιώνες, μερικές φορές ακόμη και υποσυνείδητα. Η αλληλεπίδραση του αρχαίου με τον σύγχρονο κόσμο δημιουργεί υπαρξιακά συναισθήματα. Αυτό το άλμπουμ παρουσιάζει την παρατήρηση του κόσμου στον οποίο ζούμε και του βάρους της ιστορίας μας που κουβαλάμε στους ώμους μας, που μας επηρεάζει, ακόμα και αν δεν το συνειδητοποιούμε. Αυτό το άλμπουμ είναι η παρατήρηση των επιρροών και των εμπειριών που είχα.

Μια «περιπετειώδης» μουσική διαδρομή

Εξίσου σημαντικό με το γεγονός ότι μας μάγεψε είναι ότι αυτό έγινε με τις πρωτότυπες συνθέσεις του, με τις οποίες συνεχίζει το έργο των μεγάλων του είδους. Ο ταλαντούχος πιανίστας με την κλασική παιδεία έχει κερδίσει βραβεία σε μεγάλους διαγωνισμούς (Thelonious Monk Jazz Piano Competition το 2006 και Montreux Jazz Festival το 2013), αλλά και επαίνους των Αμερικανών τζαζιστών Τσικ Κορία και Χέρμπι Χάνκοκ, ο οποίος μάλιστα είχε πει το εξής: «Τώρα, Tigran, εσύ είσαι ο δάσκαλός μου».

Δικοί του δάσκαλοι ο Vahag Hayrapetyan και ο Barry Harris, από τον οποίο έμαθε τι σημαίνει τζαζ. Μπορεί να φαίνεται οξύμωρο, αλλά την παραδοσιακή μουσική τη γνώρισε από άλμπουμ των Jan Garbarek και Keith Jarrett και άρχισε συνειδητά να βουτά στο βαθύ μουσικό πηγάδι της χώρας του στην εφηβεία.

Μικρότερος ονειρευόταν να παίξει με τους Black Sabbath και άκουγε Led Zeppelin, Beatles, Deep Purple, Queen και Louis Armstrong. Στο άλμπουμ του Red Hail είναι εμφανείς οι επιρροές του από την progressive rock. Σπούδασε τζαζ από την ηλικία των 9 ετών και ύστερα προσπάθησε να ενσωματώσει τις τοπικές λαϊκές μελωδίες σε αυτοσχεδιασμούς τζαζ, ενώ επηρεάστηκε από τους Αρμένιους συνθέτες Arno Babajanian και Avet Terterian και λάτρεψε το fusion του Μάιλς Ντέιβις.

Ο Tigran εδώ και λίγα χρόνια, έπειτα από πολυετή παραμονή στις ΗΠΑ, έχει επιστρέψει στο Ερεβάν και σίγουρα ξέρει καλά τι θα πει νόστος, μετά την «περιπετειώδη» μουσική πορεία του, που θα παρακολουθούμε για πολύ καιρό ακόμα.