Αλτης-εφευρέτης, νέος νομοθέτης μηχανικής!

Θρήνος για την απώλεια του Ντικ Φόσμπερι ήταν και ο καλπασμός της φαντασίας όσων, αυτοβούλως ή κατόπιν πρόσκλησης, κλήθηκαν να μιλήσουν για τον άλτη που άλλαξε όχι απλώς συνισταμένες ενός αθλήματος, αλλά το ίδιο το άθλημα του άλματος σε ύψος. Ως την επαναστατική παρουσία του το 1968 οι άλτες περνούσαν τον πήχη με «ψαλίδι», με τα πόδια. Eκείνος ήταν αυτός που καθιέρωσε το άλμα με την πλάτη. Θαρρείς πως όχι μόνο το πρωτοποριακό άλμα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1968 (Μεξικό) με την πλάτη πάνω από τον πήχη, αυτό που καθιερώθηκε με το όνομα του («Fosbery flop»), αλλά και η γενικότερη στάση ζωής του ενέπνευσαν τους θρηνολογούντες την απώλεια του 76χρονου Φόσμπερι από το βράδυ της περασμένης Δευτέρας: «Πρόκειται για έναν εφευρέτη του αέρα, άρα και του ουρανού! Εναν δάσκαλο. Γι’ αυτό πιστεύω πως εκεί που βρίσκεται πλέον τα σύννεφα δεν θα εμποδίζουν την πΟ Ντικ Φόσμπερι έφυγε στα 76 του, από τις ΗΠΑ αναλύσαμε την έκσταση της παρουσίας τουορεία του στον ουρανό. Θα τα παρακάμπτει. Με “Fosbery flop”...».

Λόγια του Τζον Μπρέντοκ, 68χρονου δάσκαλου από τη Νέα Υόρκη και θείου νεαρού Αμερικανού άλτη, τους οποίους εντοπίσαμε την επόμενη μέρα του θανάτου του Φόσμπερι. Ο μικρός, «19χρονος άλτης του ύψους» συστήθηκε, μας μιλούσε για την «ευτυχία, ευκαιρία αποκόμισης γνώσης» με αφορμή τη γνωριμία του με τον Φόσμπερι, όταν ο Μπρέντοκ παρενέβη, κοινώς του άρπαξε το τηλέφωνο από το χέρι, για να πει τα προηγούμενα λόγια.

Επιβεβαιώσαμε πως ο Φόσμπερι την ίδια εποχή (1966-68), όταν έψαχνε νέο τρόπο απογείωσης πάνω από τον πήχη στο άλμα εις ύψος αντί του καθιερωμένου ώς τότε «στραντλ» όπως είναι το όνομα του τρόπου υπερπήδησης με τα πόδια-«ψαλίδι», έμαθε πως ο Φινλανδός άλτης Κάλεβι Κόκας επιχειρούσε «αυτό που ούτως ή άλλως είχε στο μυαλό του ο Φόσμπερι, το άλμα με την πλάτη. «Το είδε, το εφάρμοσε, το τελειοποίησε, το δίδαξε» μας είπε ο δάσκαλος Τζον Μπρέντοκ, άλτης του μήκους στα νιάτα του. Ο Φόσμπερι συχνά μιλούσε, με δικαιολογημένη αυταρέσκεια, σε δημοσιογράφους για την καινοτομία του 1968, κυρίως όταν έφτανε η επέτειος του άλματος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού.

«Νικητής νόμων»

Το δικό μας γυμνό μάτι αντιλαμβάνεται πως το άλμα Φόσμπερι με την πλάτη μετουσίωσε την ταχύτητα σε κάθετο άλμα. «Πρότεινε και στη συνέχεια επέβαλε τον νέο τρόπο άλματος, αφού πρώτα νίκησε νόμους της μηχανικής» απεφάνθη εξειδικευμένα, απόγευμα Τρίτης καλεσμένος του NBC, o Λέο Χέλσι, Αμερικανός καθηγητής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα. Και εξήγησε: «Με το δικό του στιλ υπερπήδησης το κέντρο βάρους του σώματος είναι σε απόσταση περίπου εφτά εκατοστά από τον πήχη, ενώ, με το “στραντλ” η ίδια απόσταση ήταν κοντά στα 15 εκατοστά. Αλλαγή νόμου της μηχανικής!».

Χρήσιμη ώστε να κατανοήσετε την αλλαγή-επίτευγμα είναι η πληροφορία πως ο ίδιος ο Φόσμπερι, προ της δικής του εφαρμογής, πηδούσε 1,50 μ. με το στιλ «στραντλ». Το χρυσό στο Μεξικό (Ο.Α. 1968) του χάρισε, με τον τρόπο που από τότε φέρει το όνομά του, άλμα πάνω από τα 2,24 μ.! Κατανοητή λοιπόν και από τον κοινό νου η ήττα των νόμων της μηχανικής από τον Φόσμπερι.

Ισως βέβαια πιο σημαντικό παράσημο της παρουσίας του 76χρονου εκλιπόντος είναι τα λόγια του Ελληνα πρωταθλητή, άλλοτε άλτη ύψους, Λάμπρου Παπακώστα: «Το 2000 ο Φόσμπερι είχε έρθει στην Πάτρα καλεσμένος σε αγώνα ύψους, μάλιστα είχε επιχειρήσει και ο ίδιος ένα άλμα! Ευγενής, δεκτικός, συμβουλευτικός, με σεβασμό προς όλους μας γύρω του...».