Αθήνα, 6°C
Αθήνα
Σποραδικές νεφώσεις
6°C
7.3° 5.1°
3 BF
73%
Θεσσαλονίκη
Ελαφρές νεφώσεις
5°C
6.4° 3.5°
1 BF
69%
Πάτρα
Αίθριος καιρός
8°C
8.2° 6.5°
4 BF
54%
Ιωάννινα
Αίθριος καιρός
5°C
4.9° 4.9°
1 BF
81%
Αλεξανδρούπολη
Ελαφρές νεφώσεις
4°C
3.9° 3.5°
2 BF
52%
Βέροια
Αραιές νεφώσεις
5°C
4.8° 2.9°
1 BF
75%
Κοζάνη
Σποραδικές νεφώσεις
-1°C
1.5° -0.6°
1 BF
64%
Αγρίνιο
Αίθριος καιρός
4°C
4.1° 4.1°
1 BF
74%
Ηράκλειο
Αραιές νεφώσεις
9°C
9.8° 7.7°
4 BF
69%
Μυτιλήνη
Ελαφρές νεφώσεις
6°C
6.9° 5.7°
4 BF
69%
Ερμούπολη
Σποραδικές νεφώσεις
9°C
9.4° 8.8°
5 BF
53%
Σκόπελος
Αραιές νεφώσεις
5°C
4.6° 4.6°
4 BF
57%
Κεφαλονιά
Ελαφρές νεφώσεις
8°C
7.9° 7.9°
2 BF
71%
Λάρισα
Αυξημένες νεφώσεις
2°C
3.0° 1.8°
1 BF
71%
Λαμία
Αυξημένες νεφώσεις
5°C
6.2° 5.1°
2 BF
82%
Ρόδος
Ελαφρές νεφώσεις
11°C
11.0° 9.8°
2 BF
43%
Χαλκίδα
Αραιές νεφώσεις
7°C
7.2° 5.1°
2 BF
63%
Καβάλα
Ελαφρές νεφώσεις
5°C
4.9° 0.3°
2 BF
57%
Κατερίνη
Αυξημένες νεφώσεις
4°C
3.7° 3.6°
2 BF
81%
Καστοριά
Ελαφρές νεφώσεις
2°C
1.9° 1.9°
1 BF
64%
ΜΕΝΟΥ
Δευτέρα, 10 Φεβρουαρίου, 2025
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
Το πέτρινο κτιριακό συγκρότημα μετρά ήδη 130 χρόνια παρουσίας και είναι ένα από τα σημεία αναφοράς για την Πάτρα και την οικονομική ευμάρεια που της εξασφάλισε η σταφίδα, ο λεγόμενος «μαύρος χρυσός»

Το εργοστάσιο του «χρυσού»

Το κτιριακό συγκρότημα, με τοίχους από «γυμνή» κατεργασμένη πέτρα, δεσπόζει στη διασταύρωση της λεωφόρου Οθωνος και Αμαλίας με την Τριών Ναυάρχων και είναι είναι μία από τις εμβληματικές σταφιδαποθήκες που συνδέονται με τη χρυσή εποχή της Πάτρας.

Οι ρίζες της πρωτεύουσας της δυτικής Ελλάδας ξεκινούν από τους προϊστορικούς χρόνους, αλλά κατάφερε να εξασφαλίσει πρωταγωνιστικό ρόλο μετά την Επανάσταση του 1821 όταν τα «τζάκια» της ευρύτερης περιοχής απέκτησαν καθοριστική παρουσία στις πολιτικές εξελίξεις.

Από τότε οι δυνατότητες ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα, που συνδυάστηκε με τη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων και την προνομιακή γεωγραφική θέση της, την ανέδειξαν σε σπουδαίο εξαγωγικό κέντρο.

Ανετη πόλη

Οι προοπτικές της πόλης εντοπίστηκαν από τον πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος το 1829 ανέθεσε στον συντοπίτη του Σταμάτιο Βούλγαρη (1774-1842) την εκπόνηση του σχεδίου πόλης.

Με σπουδές στο Παρίσι, ο πρώτος Ελληνας πολεοδόμος ασχολήθηκε με τον σχεδιασμό του Ναυπλίου, του Αργους και της Τρίπολης, αλλά ξεχωρίζει η μελέτη που εκπόνησε για την Πάτρα. Ανετοι δρόμοι, πεζοδρόμια και πλατείες, που είναι δεδομένα σε όλες τις ευρωπαϊκές πόλεις αλλά πολυτέλεια για τις ελληνικές, αποτελούν τα στοιχεία που παραμένουν ώς σήμερα αναγνωρίσιμα στο κέντρο της αχαϊκής πρωτεύουσας.

Το επόμενο βήμα δεν άργησε και ώς το 1834 η Πάτρα γέμισε με αρχοντικά που ακολουθούσαν τις επιταγές του νεοκλασικισμού.

Οι επιρροές από τη γειτονική Ιταλία οδήγησαν γρήγορα στην κατασκευή του θεάτρου «Απόλλων» και το 1870 έφτασε και ο Καρνάβαλος, ο οποίος από τότε έγινε το σήμα κατατεθέν για την πόλη, που στην ουσία ζει στον ρυθμό του ολόκληρο τον χρόνο. Ενα χρόνο αργότερα ξεκινά ο σχεδιασμός του λιμανιού που λειτούργησε το 1889 και έδωσε το έναυσμα για την ανάπτυξη της παράκτιας ζώνης.

Ο καθηγητής του Πολυτεχνείου, Νίκος Μπελαβίλας, στην ειδική έκδοση «Ιστορικός βιομηχανικός εξοπλισμός» αναπτύσσει αυτό το πάντρεμα της θάλασσας με την οικονομική ανάπτυξη. «Οι βιομηχανικές ζώνες γεννήθηκαν στην καρδιά των λιμανιών του 19ου αιώνα» σημειώνει, χωρίς να παραβλέπει τη συμβολή του σιδηροδρομικού δικτύου που συνέδεσε όλα τα παραγωγικά κέντρα της Πελοποννήσου.

Με αυτά τα δεδομένα δεν ήταν σύμπτωση ότι την ίδια εποχή κατά μήκος της παραλιακής λεωφόρου Οθωνος και Αμαλίας άρχισαν να κατασκευάζονται μεγάλες υποδομές για τη σταφίδα, τον «χρυσό» της ευρύτερης περιοχής. Αυστριακοί, Γερμανοί και κυρίως Αγγλοι έμποροι δημιούργησαν έναν εμπορικό πυρήνα, που κυριάρχησε στην οικονομική ζωή της πόλης. Τα εργοστάσια και οι αποθήκες των οίκων Barry, Μενούνου και Βουρλούμη ξεχώρισαν με τον όγκο τους, αλλά και το ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό τους ύφος.

Το πιο εντυπωσιακό ήταν το βιομηχανικό συγκρότημα στη διασταύρωση με την Τριών Ναυάρχων. Ιδρυτής και ιδιοκτήτης του ήταν ο Θόδωρος Βουρλούμης, που γεννήθηκε το 1851 στο Κομάνι, ένα χωριό της Ηλείας, αλλά από παιδί εγκαταστάθηκε στην Πάτρα.

Δούλεψε πολύ σκληρά και γρήγορα απέκτησε σημαντική οικονομική άνεση, ενώ, εκτός από τη σταφίδα, επεκτάθηκε και σε άλλους τομείς εξασφαλίζοντας το μονοπώλιο εξαγωγής ξηρών καρπών.

Δημιούργησε εμπορικό οίκο με έδρα το Λονδίνο, όπου έζησε για πολλά χρόνια και αναδείχτηκε σε σημαντικό παράγοντα της ελληνικής παροικίας. Παρ' όλο που δεν μπόρεσε να κάνει ούτε τις βασικές σπουδές, αρθρογραφούσε στη βρετανική πρωτεύουσα και τα οικονομικά του άρθρα γίνοταν viral, με βάση τη σύγχρονη ορολογία. Διετέλεσε μάλιστα πρόεδρος των ξένων δημοσιογράφων που δούλευαν σε εφημερίδες του πανίσχυρου City.

Τα εγκαίνια

Το σταφιδεργοστάσιο, που ήταν η πρώτη επιχειρηματική δραστηριότητα του αυτοδημιούργητου Θόδωρου Βουρλούμη, εγκαινιάστηκε με λαμπρότητα το 1890. Το βιομηχανικό συγκρότημα κατασκευάστηκε στο γωνιακό ακίνητο, όπου προϋπήρχαν κάποια πρόχειρα κτίσματα του βαρελοποιείου Αποστολίδη που κατεδαφίστηκαν από τον νέο ιδιοκτήτη του.

Στο μεγαλύτερο μέρος του είναι ισόγειο, ενώ οι χώροι διοίκησης και υπηρεσιών στεγάζονταν σε μια τριώροφη κατασκευή, η οποία -όπως και τα υπόλοιπα κτίρια- έχει κατασκευαστεί από τοπική, άψογα πελεκημένη και «γωνιασμένη» πέτρα. Χαρακτηριστικά τους είναι τα κιγκλιδώματα από χυτοσίδηρο, που φέρουν το μονόγραμμα του ιδιοκτήτη και στολίζουν τα παράθυρα των ορόφων.

Για πολλές δεκαετίες αποτέλεσε το επιχειρηματικό κέντρο της οικογένειας Βουρλούμη. Το 1958 νοικιάστηκε από τους κληρονόμους της στην επιχείρηση Κουνινιώτη, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα της επεξεργασίας και εξαγωγής σταφίδας, με έδρα το Αίγιο.

Το χρησιμοποίησε για να στεγάσει δραστηριότητές της ώς το 1974 και από τότε ουσιαστικά ξεκίνησε η παρακμή για τις εγκαταστάσεις.

Ενα μέρος τους χρησιμοποιήθηκε για αποθήκευση και επεξεργασία ζωοτροφών, ενώ στο ισόγειο τμήμα προς την Τριών Ναυάρχων λειτούργησε νυχτερινό κέντρο. Εχει ενδιαφέρον ότι όλα αυτά τα χρόνια παρέμεινε η εντυπωσιακή μεταλλική κατασκευή με την επωνυμία του οίκου Βουρλούμης, με αποτέλεσμα οι νεότεροι επισκέπτες να πιστεύουν ότι αποτελούσε την... πρώτη φίρμα του «σκυλάδικου»!

1 Φόρος αίματος

Το συγκρότημα Βουρλούμη το 1922 άνοιξε τις πύλες του για να φιλοξενήσει πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Το παγκόσμιο οικονομικό κραχ του 1929 είχε καθοριστική επίδραση στην εξωστρεφή δραστηριότητα της Πάτρας, που συνεχίστηκε ώς την κήρυξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η γερμανική κατοχή ξεκίνησε με βομβαρδισμούς που έπληξαν το λιμάνι και το κέντρο της πόλης, αφήνοντας πίσω τους 193 θύματα. Βαρύτατος ήταν ο φόρος αίματος ώς την αποχώρηση των ναζί τον Οκτώβριο του 1944, με πιο σημαντικές τις εκτελέσεις στο μπλόκο των Προσφυγικών. Ολο αυτό το διάστημα οι Γερμανοί είχαν επιτάξει το σταφιδεργοστάσιο, όπως και όλα τα μεγάλα κτίρια της περιοχής.

2 Στην Επανάσταση

Η πλατεία και η οδός Τριών Ναυάρχων με τις νεραντζιές πήραν το όνομά του από τους κορυφαίους των ναυτικών δυνάμεων κατά την Επανάσταση του 1821. Τιμώνται ο Κωνσταντίνος Κανάρης, από τα μαρτυρικά Ψαρά, ο Ανδρέας Μιαούλης και ο Γεώργιος Σαχτούρης, από την Υδρα.

3 «Οροφως»

Στον δεύτερο όροφο του βιομηχανικού συγκροτήματος στεγάζεται ένα καινούργιος χώρος πολιτισμού, που ήδη έχει κάνει αισθητή την παρουσία του στο απαιτητικό κοινό της Πάτρας. Το φαινομενικά ανορθόγραφο όνομά του είναι «Οροφως», που προέκυψε από τη σύνθεση των λέξεων «όροφος» και «φως». Η δεύτερη έχει γίνει συνώνυμο με την έννοια του ηθοποιού, τουλάχιστον με βάση το γνωστό τραγούδι «Ο ηθοποιός», του Μάνου Χατζιδάκι, που σημαδεύτηκε από την ερμηνεία του Δημήτρη Χορν.

 

 

 

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Το εργοστάσιο του «χρυσού»

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας