Οι χαμένοι τα παίρνουν όλα...

Ο ΝΕΟΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΣ... ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

«Πιστεύω ότι η εμφυλιοπολεμική πολιτική που επικρατούσε στη χώρα μας έχει τελειώσει προ πολλού. Σήμερα, αυτή τελειώνει και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο», δήλωσε ο Λίο Βαράντκαρ, ο προηγούμενος πρωθυπουργός της Ιρλανδίας και ηγέτης του Φιν Γκέιλ, λίγο πριν από τις επίσημες ανακοινώσεις του νέου κυβερνητικού σχηματισμού μεταξύ του κόμματός του, του πάλαι ποτέ ιστορικού αντίπαλου και κεντρώου Φιάνα Φάιλ, και των Πρασίνων.

Δεν θα προκαλούσε εντύπωση ο σχηματισμός άλλης μιας συντηρητικής κυβέρνησης στην Ευρώπη αν δεν συμμετείχαν τα εν λόγω κόμματα με την ιστορική φόρτιση την οποία φέρουν στις πλάτες τους.

Μπορεί να έχουν περάσει σχεδόν 100 χρόνια από την Αγγλοϊρλανδική Συμφωνία, η οποία έδωσε το δικαίωμα στην Ιρλανδία να σχηματίσει δική της κυβέρνηση, κάτω πάντα από τον Αγγλο βασιλιά· μπορεί η σχετική αυτονομία που χορηγήθηκε τότε στους Ιρλανδούς να βρήκε σύμφωνο το Φιν Γκέιλ, όμως από την άλλη συνάντησε τη σφοδρή αντίδραση του Φιάνα Φάιλ, το οποίο ισχυριζόταν ότι πρόκειται για συνθηκολόγηση με τον εχθρό.

Βέβαια, όταν το 1949 η Ιρλανδία έγινε ανεξάρτητο κράτος, τα δυο κόμματα έχασαν πολλούς από τους ιστορικούς λόγους που αναζωπύρωναν την έχθρα μεταξύ τους. Τα κόμματα όμως δεν διαλύθηκαν. Αντίθετα, σε πολλά θέματα τις τελευταίες δεκαετίες μοιράζονται τη νεοφιλελεύθερη ατζέντα, την αγάπη τους για την Ε.Ε. και τους μειωμένους φορολογικούς συντελεστές για τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Δεν είναι τυχαίο ότι στις πρόσφατες εκλογές και τα δύο κεντροδεξιά κόμματα όχι μόνο έχασαν τη λαϊκή ψήφο, άλλα γνώρισαν την αποδοκιμασία σε περιοχές που μέχρι πρότινος αποτελούσαν «φρούρια». Το μέχρι πρόσφατα κυβερνητικό Γκέιλ έχασε 5 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ το Φάιλ υποχώρησε στο 22,2%.

Σε αυτό το σκηνικό παρακμής των παραδοσιακών δυνάμεων, το αριστερό Σιν Φέιν σχεδόν διπλασίασε τις δυνάμεις του και κέρδισε τις περισσότερες ψήφους τερματίζοντας πρώτο στην κούρσα.

Η ιρλανδική Αριστερά, με μία ατζέντα που έθετε στο τραπέζι κυρίως την καθημερινότητα και τα εργασιακά, όχι μόνο κέρδισε τις εκλογές τον περασμένο Φεβρουάριο, άλλα σημείωσε και το καλύτερο αποτέλεσμά της εδώ και μισό αιώνα.

Υπ’ αυτή την έννοια, ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης των ηττημένων δεν είναι δείγμα πανικού μόνο εκ μέρους του πολιτικού συστήματος στην Ιρλανδία, είναι και σαφής αμφισβήτηση του μηνύματος αλλαγής που έστειλαν οι Ιρλανδοί στις πρόσφατες εκλογές.

Ο νέος πρωθυπουργός Μάικλ Μάρτιν, ηγέτης του Φιάνα Φάιλ, αποκάλυψε ότι το βασικό επιχείρημα πίσω από τη συμφωνία κυριών μεταξύ των τριών κομμάτων είναι ο ιστορικός συμβιβασμός, γεγονός «που σηματοδοτεί νέα εποχή για την Ιρλανδία».

Βέβαια, τα κόμματα που απαρτίζουν τη νέα κυβέρνηση είναι κόμματα των οποίων η ατζέντα αποδυναμώθηκε, και αυτό δύσκολα μπορεί να διασκεδαστεί με τη συμμετοχή των Πρασίνων στην κυβέρνηση.

«Αντιμέτωποι με το να χάσουν την εξουσία, τα δυο δεξιά κόμματα οχυρώθηκαν απέναντι σε μια ενδεχόμενη αριστερή κυβέρνηση», ήταν η πρώτη απάντηση της Μαίρης Λου Μακντόναλντ, επικεφαλής του πρώτου σε ψήφους κόμματος Σιν Φέιν.

Και μάλλον οι δηλώσεις της προέδρου των Πρασίνων, Κλέρ Μπέιλι, έρχονται να επιβεβαιώσουν την προχειρότητα και τον οπορτουνιστικό χαρακτήρα του κυβερνητικού σχηματισμού, όταν μόλις πριν από μία εβδομάδα δήλωνε στο BBC πως «οι Ιρλανδοί ψήφισαν για πολιτική αλλαγή και πως τα εν λόγω κεντροδεξιά κόμματα δεν μπορούν με το πρόγραμμά τους να προστατεύσουν τους πιο αδύναμους».

Φαίνεται όμως πως κάθε ευκαιρία για κυβερνητική συμμετοχή είναι πιο ισχυρή από την ίδια την εμπειρία και ιδιαίτερα εκείνη των Πρασίνων που πριν από περίπου μία δεκαετία, αφού στήριξαν την κεντροδεξιά κυβέρνηση στην ψήφιση του «πακέτου διάσωσης» της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, στη συνέχεια αποδεκατίστηκαν εκλογικά.

Ομως, ο αποκλεισμός της Αριστεράς από την κυβέρνηση σηματοδοτεί και κάτι επιπλέον. Η νεοφιλελεύθερη ατζέντα, ειδικά σε μια περίοδο ευρύτερης αποσταθεροποίησης, υποχώρησης της παγκοσμιοποίησης και δημοσιονομικών τα οποία απειλούνται από τα απόνερα του Brexit και της πανδημίας, είναι ένα σχέδιο το οποίο πρέπει να προχωρήσει «πάση θυσία».

Ακόμη κι αν εκείνοι που θα κληθούν να το υλοποιήσουν δεν έχουν ακριβώς τη λαϊκή στήριξη, άλλα μια τεχνηέντως σχηματισθείσα κυβέρνηση, κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας άλλα μειοψηφικής απεύθυνσης.

Σε μία Ιρλανδία η οποία αναζητάει έντονα την αλλαγή, το στοίχημα για να προχωρήσουν οι μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκαν τα δύο κεντροδεξιά κόμματα έχει μικρή απόδοση και μεγάλο ρίσκο. Ειδικά με την ιρλανδική Αριστερά να αναμένει να δρέψει τους καρπούς της αντιπολίτευσης.