Πολλές είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα καταναλωτές και παραγωγοί τροφίμων σε μια κρίσιμη εποχή για το αποτύπωμα των επιλογών τους ως προς την κλιματική αλλαγή. Οι μεγαλύτερες από αυτές συζητήθηκαν πρόσφατα σε μια ενδιαφέρουσα εκδήλωση για την Κοινωνικά Υποστηριζόμενη Γεωργία (ΚΥΓΕΩ) στη Δημοτική Αγορά της Κυψέλης.
Ζούμε σε έναν κόσμο χημικών και μεταλλαγμένων, που σπαταλάει περισσότερο φαγητό από ό,τι τρώει, κι όπου κυριαρχούν διατροφικά συστήματα που μεγαλώνουν όλο περισσότερο την απόσταση ανάμεσα σε αυτόν που το καλλιεργεί και σε εκείνον που το καταναλώνει. Είναι ανάγκη να αναλάβουμε δράση για να μάθουμε ποιος παράγει την τροφή μας και να πάρουμε πίσω τον έλεγχο για το πώς φτάνει στο πιάτο μας, τόνισε η Τζένη Γκιουγκή από το δίκτυο «ΑγροΟικοΠολις» για την αγροοικολογία και τη διατροφική κυριαρχία.
Οπως σημείωσε, τα μέλη μιας ομάδας καταναλωτών και ενός ή περισσότερων αγροτών μοιράζονται τα οφέλη και τις ευθύνες συναποφασίζοντας τις βασικές αρχές της ΚΥΓΕΩ, όπως η προμήθεια απόρων και οι δικλίδες ασφαλείας, συμμετέχοντας έτσι σε ένα δικαιότερο σύστημα στην αλυσίδα παραγωγής τροφής.
«Κλειδί» αυτής της διαδικασίας συνιστά η οικοδόμηση σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών του εγχειρήματος αντί για την ανάθεση σε έναν τρίτο, η συμμετοχική πιστοποίηση στη θέση των πιστοποιήσεων των ιδιωτικών εταιρειών, που με γνώμονα το κέρδος μεταφέρουν ένα ασήκωτο κόστος στους γεωργούς, όπως επίσης η δημιουργία ενός δικτύου ανταλλαγής γνώσεων.
«Θα επισκεφτώ το κτήμα για να κάνω τη δική μου εκτίμηση, μπορώ να πάρω μαζί κι έναν δεύτερο παραγωγό γιατί θα δει με άλλα μάτια τη συμπεριφορά του αγρότη και ίσως αν χρειαστεί να δώσει συμβουλές. Παρατηρώ για παράδειγμα αν υπήρχε υψηλή βιοποικιλότητα ή ψεκαστική μάσκα. Καταλαβαίνω αν κάτι πάει στραβά ή όχι», εξηγεί η Τζένη.
Στη λύση της συμμετοχικής λοιπόν πιστοποίησης (PGS) επικέντρωσε και η Χαρά από το «ΑγροΟικοΠολις» δίνοντας έμφαση στην εγγύηση της ποιότητας του προϊόντος. «Στην πράξη καταναλωτές, γεωπόνοι, παραγωγοί βάζουν τους κανονισμούς και τα κριτήρια, καθορίζουν τον τρόπο λήψης απόφασης και συνδιαμορφώνουν μια συστηματοποιημένη διαδικασία συμμετοχικής πιστοποίησης έχοντας πυρήνα την άμεση επαφή με τους παραγωγούς με έναν ανθρώπινο τρόπο. Ζητάμε την ποιοτική θρέψη του εδάφους, το οποίο ξεζουμίζει το βιομηχανοποιημένο σύστημα παραγωγής που αντιλαμβάνεται την τροφή ως μέσο κερδοφορίας με αποτέλεσμα να μην προλαβαίνει το φυτό να φτιάξει τη δευτερογενή ουσία της βιταμίνης».
Σε αυτό το πλαίσιο η πρόταση των ΚΥΓΕΩ δίνει και μια απάντηση στην πρόκληση του ποιον θέλει ο καταναλωτής να στηρίξει. «Ενισχύονται ως επί το πλείστον μικροί παραγωγοί, που παγκοσμίως ταΐζουν το 80% του πλανήτη και βρίσκονται στον αντίποδα των αγροτοβιομηχανιών με τις τεράστιες εκτάσεις και τις μονοκαλλιέργειες, που σκορπούν απόβλητα, σπαταλούν ενέργεια και δεν σέβονται τη φύση. Βοηθάς τους μικρούς καλλιεργητές που έτσι κι αλλιώς είναι αποκομμένοι από επιδοτήσεις και υφίστανται την εκμετάλλευση των μεσαζόντων».
«Οι άνθρωποι που συμμετέχουμε συνεισφέρουμε ο καθένας από το πόστο του για να εξυπηρετήσουμε και τους αγρότες και τους τελικούς καταναλωτές. Το σημαντικότερο είναι ότι προσπαθούμε να προωθήσουμε με τις δράσεις μας τη διατροφική αυτάρκεια», υπογράμμισε ο Θωμάς Ανεμος από τους «Αγροναύτες», ένα από τα παλαιότερα εγχειρήματα που από το 2010 έφεραν κοντά παραγωγούς και καταναλωτές της πόλης.
Μέσω εβδομαδιαίας συνδρομητικής βάσης προσφέρει και τρόφιμα από δίκτυο παραγωγών της Πελοποννήσου και τοπικούς βιοκαλλιεργητές της Αττικής.«Το σύστημα για να λειτουργεί πρέπει να είναι εύκολο. Ο παραγωγός λειτουργεί ανάλογα με τις ανάγκες στο κτήμα, παρέχει εγγύηση επίσημα ή προφορικά. Πήγα στο κτήμα, είδα πώς συμπεριφέρεται ο γεωργός. Για μένα δεν γίνεται να είσαι 100% σίγουρος. Ξεκινήσαμε σιγά σιγά και θέλαμε να βελτιώσουμε την κατάσταση. Αρκετοί χρησιμοποιούν και υβριδικούς σπόρους. Η σπορά παραδοσιακών ποικιλιών σίγουρα είναι ένα αίτημα», πρόσθεσε ο ίδιος θέτοντας ακόμα έναν προβληματισμό. «Με τα χρόνια διαπιστώνω ότι όλο και λιγότερος κόσμος μαγειρεύει σπίτι του. Είναι ένα ουσιαστικό πρόβλημα αυτό σε σχέση με τον τρόπο ζωής και γεννά άλλα ερωτήματα γιατί οι άνθρωποι αγοράζουν έτοιμο φαγητό αφού δεν έχουν χρόνο».
Από την πλευρά της η Θεοδοσία, που εδώ και τέσσερα χρόνια προμηθεύεται καλάθι από τους «Αγροναύτες», ανέφερε πως «το πιο σημαντικό είναι ο καθένας τι θέλει για τη ζωή του. Με πολλή προσπάθεια συνεχίζω συστηματικά να παίρνω το καλάθι. Είναι πολύ πιο εύκολο να πας στο σουπερμάρκετ χωρίς να καταβάλλεις κόπο. Είμαι ένας άνθρωπος εργαζόμενος που δεν του περισσεύει ο χρόνος, αλλά αφιερώνω δύο ώρες τη βδομάδα. Συνολικά βελτιώνομαι εγώ ως άνθρωπος, ξέρω τι τρώω. Ενας άλλος λόγος είναι ότι θέλω να είμαι ενεργός πολίτης. Από τη στιγμή που υπάρχει το εγχείρημα, θέλω να το υποστηρίξω», είπε.
Την εμπειρία της στο εξωτερικό και τον συνεταιρισμό Bioco μετέφερε η Ευγενία Τσιάνου, ιδρύτρια του εγχειρήματος που ξεκίνησε από μια δασκάλα η οποία μαζί με γείτονές της και έναν αγρότη συνδιαχειρίζονται μια έκταση πέντε στρεμμάτων, 25 χιλιόμετρα έξω από τη Ζυρίχη. Οι 250 κάτοικοι έχουν χωριστεί στη συντονιστική ομάδα και σε ομάδες εργασίας που αποφασίζουν για την καλλιέργεια, τη συγκομιδή και διανομή, διαθέτουν μια πλατφόρμα επικοινωνίας μεταξύ των μελών, που πρέπει να εργαστούν 100 ώρες τον χρόνο, ενώ ο αγρότης δεν αναρωτιέται αν θα πουλήσει σήμερα στη λαϊκή αλλά έχει εγγυημένο εισόδημα χωρίς το ρίσκο σε περίπτωση ζημιάς από τις καιρικές συνθήκες. Τέλος, η Ευγενία μίλησε για ένα διαφορετικό μοντέλο που αφορά τόσο τη διατροφή όσο και την οικονομία. «Σε μια εποχή που άλλοι λένε ότι είμαστε ήδη στην αποανάπτυξη κι άλλοι μιλούν για την κοινωνία του διαμοιρασμού, εμείς προτείνουμε την επένδυση στη διατροφή με όλη τη διαδικασία να γίνεται από μια ομάδα ανθρώπων».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας