«Κάθε παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα χρωστάει...». Αυτή η φράση, συμπληρωμένη με το αντίστοιχο ποσό, έχει ειπωθεί από πολιτικούς διαφορετικών κομμάτων, σε διαφορετικές περιόδους και με διαφορετικό περιεχόμενο, για να δείξει πώς ελλείμματα και χρέη προηγούμενων κυβερνήσεων υποθηκεύουν το μέλλον των επόμενων γενεών.
Τη διαμετρικά αντίθετη άποψη πρεσβεύουν πρωτοβουλίες όπως οι «Ανθρωπιστές για το Καθολικό Βασικό Εισόδημα», θεωρώντας ότι κάθε παιδί που γεννιέται, οπουδήποτε στον πλανήτη, σε πλούσια χώρα ή φτωχή, από γονείς εκατομμυριούχους ή επαίτες, όχι μόνο δεν χρωστάει τίποτα στο κράτος, αλλά αντίθετα εμείς του χρωστάμε, ως οργανωμένη κοινωνία και πολιτεία.
Υποστηρίζουν ότι κάθε πολίτης, μαζί με τις βασικές ανθρώπινες ελευθερίες, ανάγκες και δικαιώματα, δικαιούται ένα Καθολικό Βασικό Εισόδημα (ΚΒΕ), που θα του δίνεται αδιαπραγμάτευτα και εφ’ όρου ζωής, χωρίς ανταλλάγματα, απλά και μόνο επειδή υπάρχει.
Η ιδέα αυτή, την οποία διαχωρίζουν από τις διάφορες επιδοματικές πολιτικές όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, έχει τις ρίζες της σε φιλοσόφους όπως ο Τόμας Μορ και η «Ουτοπία» του ή ο πατέρας της αμερικανικής ανεξαρτησίας, Τόμας Πέιν.
Σήμερα το Καθολικό Βασικό Εισόδημα βρίσκει υποστηρικτές σε διαφορετικές όχθες, από την Αριστερά του Podemos, του Τζέρεμι Κόρμπιν και του DiEM25 του Γιάνη Βαρουφάκη μέχρι εκατομμυριούχους όπως ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ και ο Ελον Μασκ.
Το ελληνικό παράρτημα του Pressenza, Διεθνές Ειδησεογραφικό Πρακτορείο με δημοσιογραφία και σχόλια «για την ειρήνη, τη μη βία, τα ανθρώπινα δικαιώματα», παρουσίασε σε πρώτη προβολή το ντοκιμαντέρ «Καθολικό Βασικό Εισόδημα: Δικαίωμα στη Ζωή» του σκηνοθέτη Αλβαρο Πέρες Ορέου.
Η εκδήλωση έγινε την Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, στην Κυψέλη, ενώ ακολούθησε συζήτηση με το κοινό, με καλεσμένη την Ισπανίδα δημοσιογράφο Xoυάνα Πέρες, μέλος της πρωτοβουλίας «Ανθρωπιστές για το ΚΒΕ».
Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε την επόμενη ημέρα στην Ηλιούπολη, ενώ πρόκειται να ταξιδέψει και σε άλλες γειτονιές και πόλεις, ανοίγοντας τον διάλογο για το ΚΒΕ και στην Ελλάδα.
«Καθολικό εισόδημα που θα δίνεται άνευ όρων σε όλο τον πληθυσμό»
● Τι είναι οι «Ανθρωπιστές για το Καθολικό Βασικό Εισόδημα» και πώς συνδέεστε μαζί τους;
Αρθρογραφώ χρόνια από τη σκοπιά της ειρήνης, της μη βίας, αλλά και για το πώς μπορεί να εξελιχθεί το ανθρώπινο ον. Δεν θεωρώ ότι υπάρχει «αντικειμενική δημοσιογραφία». Ο καθένας γράφει με τη δική του οπτική και εγώ φροντίζω να κάνω την οπτική μου ξεκάθαρη. Αυτή μου η στάση με έφερε στο πρακτορείο Pressenza, που φέτος κλείνει τα 10 χρόνια, και στoυς «Ανθρωπιστές για το Καθολικό Βασικό Εισόδημα». Είναι μια κολεκτίβα που ξεκίνησε στην Ισπανία, αλλά πλέον έχουν δημιουργηθεί αντίστοιχες σε χώρες της Ευρώπης και της Λατινικής Αμερικής.
● Πότε ξεκινήσατε;
Το Δίκτυο για το ΚΒΕ προϋπήρχε πάνω από 30 χρόνια. Οι «Ανθρωπιστές για το ΚΒΕ» ιδρύθηκαν το 2016 και συμμετέχουν στο Δίκτυο. Οι ρίζες του κινήματος ξεκίνησαν στις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90, από ειδικούς όπως ο Βέλγος φιλόσοφος και οικονομολόγος Φιλίπ Βαν Πάρις, ο Βρετανός ακαδημαϊκός, καθηγητής πολιτικής οικονομίας Γκάι Στάντινγκ κ.ά. Είναι προσωπικότητες διεθνούς ακτινοβολίας, που εμφανίζονται ως ομιλητές στο ντοκιμαντέρ. Ως Pressenza συμμετείχαμε στη δημιουργία του ντοκιμαντέρ γιατί θέλουμε να προωθήσουμε την ιδέα του ΚΒΕ, καθώς τη θεωρούμε ζωτικής σημασίας.
● Εσείς προσωπικά γιατί θεωρείτε το ΚΒΕ αναγκαίο, αντί για παράδειγμα να παλέψουμε για αξιοπρεπείς μισθούς;
Βασική αιτία είναι ότι κάθε χρονιά οι θέσεις εργασίας μειώνονται εξαιτίας της αυτοματοποίησης. Αυτό δημιουργεί μια συνθήκη όπου οι μισθοί θα είναι ολοένα χειρότεροι. Παράλληλα, συσσωρεύεται όλο και περισσότερος πλούτος. Ενας πλούτος που για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας δίνει τη δυνατότητα να καλυφθούν επαρκώς όλες οι βασικές ανάγκες του παγκόσμιου πληθυσμού. Ενα βασικό εισόδημα για όλους θα καλύπτει τις συνθήκες αξιοπρεπούς διαβίωσης, ενώ οι μισθοί δεν τις εγγυώνται.
● Υπάρχει συγκεκριμένο ποσό που εγγυάται αυτές τις συνθήκες;
Διαφέρει από χώρα σε χώρα. Στην Ισπανία το προσδιορίζουμε στο επίπεδο κάτω από το οποίο ξεκινάει το όριο της φτώχειας, 650 με 700 ευρώ. Σε αυτό το ποσό δεν συμπεριλαμβάνεται η στέγαση, ούτε η εκπαίδευση και η υγεία, που τις θεωρούμε ξεχωριστές υποχρεώσεις του κράτους.
● Ακούγεται ουτοπικό. Γιατί μια καπιταλιστική οικονομία με σκοπό το κέρδος να παραχωρήσει κάτι τέτοιο;
Γιατί το ίδιο το σύστημα θέλει να συνεχίσει να υπάρχει. Κάθε φορά περισσεύουν εργαζόμενοι και το σύστημα έχει ανάγκη από ανθρώπους που καταναλώνουν. Το σύστημα δεν θέλει κοινωνικές συγκρούσεις. Χρειάζεται ανακατανομή του πλούτου. Ομως μπορεί να γίνει και με άλλους τρόπους, όπως οι φόροι.
● Σε τι διαφέρει το ΚΒΕ από άλλες πολιτικές, όπως π.χ. το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα ή τα διάφορα επιδόματα φτώχειας, όπως το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης;
Είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Τα φιλανθρωπικού και προνοιακού τύπου βοηθήματα στιγματίζουν αυτόν που τα παίρνει, διαιωνίζουν την κατάσταση της φτώχειας. Εμείς μιλάμε για ένα καθολικό εισόδημα, άνευ όρων, που θα δίνεται σε όλο τον πληθυσμό. Είναι ανθρώπινο δικαίωμα μόνο και μόνο επειδή γεννήθηκες. Θεωρούμε από τα πειράματα που έχουν γίνει ότι υπάρχουν τρόποι να εφαρμοστεί.
● Ποια από τα πειράματα για το ΚΒΕ ξεχωρίζετε;
Το πιο διάσημο πείραμα είχε γίνει στο Ντοφέν, μια μικρή πόλη του Καναδά τη δεκαετία του ‘70. Εφαρμόστηκε για έξι χρόνια σε όλον πληθυσμό, με εξαιρετικά θετικό αντίκτυπο. Αντίστοιχο πείραμα εφαρμόζεται στην Κένυα, σε περίπου 12 χωριά για 12 χρόνια. Τέλος, η δημοτική αρχή της Αντα Κολάου εφαρμόζει κάτι παρόμοιο σε μια φτωχή συνοικία της Βαρκελώνης σε πιλοτικό επίπεδο.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας