Αρκαλοχώρι: έναν χρόνο στο ίδιο έργο θεατές

Ηταν 9.17 πέρυσι, σαν σήμερα, όταν σταμάτησε ο χρόνος στο Αρκαλοχώρι. Ο σεισμός των 5,8 Ρίχτερ στις 27 Σεπτεμβρίου άφησε πίσω του έναν νεκρό και χιλιάδες ανθρώπους που είδαν τη ζωή τους να αλλάζει δραματικά. Στο Αρκαλοχώρι βρέθηκαν σχεδόν αμέσως, ήδη από την επόμενη μέρα, ο πρωθυπουργός και πολυμελές κυβερνητικό κλιμάκιο, ωστόσο σήμερα, έναν χρόνο μετά, οι υποσχέσεις σε μεγάλο βαθμό έχουν μείνει ανεκπλήρωτες. Τα στοιχεία που δίνει ο Σύλλογος Σεισμοπλήκτων «Η ΕΛΠΙΔΑ», χωρίς να διαψεύδονται επισήμως, είναι αποκαλυπτικά για την εικόνα που αντικρίζει κανείς στην ευρύτερη περιοχή του Αρκαλοχωρίου.

Οσοι έχουν ένα σπίτι που υπέστη ζημιές πρέπει να περιμένουν χρόνια ακόμα μέχρι να δουν τα χρήματα που τους υποσχέθηκε ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Η γραφειοκρατία και η κρατική αδιαφορία ήταν οι επόμενοι ανίκητοι γίγαντες που έπρεπε να αντιμετωπίσουν μετά τον Εγκέλαδο. Λιγότερο από το 4% των φακέλων για χρηματοδότηση της ανακατασκευής σπιτιών έχει εγκριθεί και κατοικίες και επιχειρήσεις παραμένουν λαβωμένες να θυμίζουν ακόμα την ώρα του περυσινού σεισμού.

Εγκαταλείπουν την περιοχή

Οσοι μπορούσαν έφυγαν. Το 20% του πληθυσμού, σχεδόν 3.500 άνθρωποι, έχουν πλέον εγκαταλείψει την περιοχή, αναζητώντας να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους κάπου αλλού· στο Ηράκλειο, σε άλλες περιοχές της Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας αλλά ακόμα και στο εξωτερικό. Οσοι δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα περιορίστηκαν στα 24 τετραγωνικά των οικίσκων, πηγαινοφέρνοντας τα υπάρχοντά τους από τον καταυλισμό στο χαλασμένο σπίτι και πάλι πίσω. Η ζωή κυλάει αλλά ο χρόνος έχει σταματήσει, ενώ φόβος όλων είναι πως θα μεγαλώσουν παιδιά και εγγόνια μέσα στα λυόμενα…

Το γραφείο Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών που συστάθηκε στο Αρκαλοχώρι παραμένει υποστελεχωμένο και οι φάκελοι σχηματίζουν βουνά, ενώ ακόμα κι όταν εγκρίνονται κάποια χρήματα, αυτά δεν επαρκούν ούτε για τα βασικά, καθώς το κόστος όλων των οικοδομικών εργασιών και των υλικών έχει εκτοξευτεί. «Οι αρχικές τιμές με τις οποίες υπολογιζόταν το κόστος εργασιών για χρηματοδότηση ήταν του… 2011. Εγινε μια δειλή αναπροσαρμογή προς τα πάνω, όμως σε καμία περίπτωση δεν επαρκεί, αφού απέχει πολύ το τιμολόγιο που εγκρίνεται από αυτό που ισχύει έξω στην πραγματική αγορά», λέει στην «Εφ.Συν.» ο Κώστας Γκαντάτσιος, πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμοπλήκτων «Η ΕΛΠΙΔΑ».

Ακόμα και στα εύκολα, στα έξοδα για την αντικατάσταση της οικοσκευής, που υποτίθεται ότι μέσα σε κάποιες ημέρες θα εκταμιεύονταν για να καλυφθούν οι πρώτες ανάγκες των σεισμόπληκτων, εξακολουθεί να υπάρχει ένα ποσοστό 30% που δεν τα έχει πάρει.

Τεράστια είναι η ζημιά στις τοπικές επιχειρήσεις αφού, εκτός από τις καταστροφές σε κτίρια και εμπορεύματα, ήρθε και το γενικό μαράζωμα της τοπικής αγοράς. Εκτός από τα είδη πρώτης ανάγκης (τρόφιμα κτλ), ελάχιστες επιχειρήσεις παρουσιάζουν αξιόλογο τζίρο, ενώ οι χρηματοδοτήσεις που ήρθαν (στην πλειονότητα των επιχειρήσεων ήταν 2.000 ευρώ) δεν έφτασαν ούτε για τις βασικές επισκευές. Ο Σύλλογος Σεισμοπλήκτων έχει προτείνει την εκπόνηση ενός ειδικού προγράμματος του ΟΑΕΔ για την επιδότηση θέσεων εργασίας αλλά και για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων για διάστημα ενός έτους ώστε να μπορέσουν να σταθούν ξανά στα πόδια τους.

Τέλος, άλυτο παραμένει το ζήτημα με τις κατεδαφίσεις των ετοιμόρροπων κτιρίων, γεγονός που εκτός από τους κινδύνους που ενέχει επηρεάζει αρνητικά και την ψυχολογία των ανθρώπων που έμειναν στην περιοχή και αντικρίζουν επί έναν χρόνο τα χαλάσματα. «Περίπου 1.000 κτίρια έχουν πέσει και τα ερείπια χάσκουν για να δείχνουν τις πληγές μας», λέει ο κ. Γκαντάτσιος. «Δεν προβλέπεται καμία χρηματοδότηση για την απομάκρυνση των μπάζων και οι άνθρωποι πρέπει να τα κάνουν με δικά τους λεφτά, που φυσικά δεν περισσεύουν», αναφέρει ο ίδιος.

Το θέμα είχε τεθεί προ μηνών και στον υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, ο οποίος υποσχέθηκε γενναία χρηματοδότηση του τοπικού δήμου για να αναλάβει τις κατεδαφίσεις και την απομάκρυνση των μπάζων, ωστόσο τα λεφτά ακόμα είναι στον δρόμο. Ο δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας, Μανώλης Φραγκάκης, δηλώνει πως εδώ και έναν χρόνο έχουν γίνει μόνο 17 κατεδαφίσεις ετοιμόρροπων σπιτιών, ενώ έχουν βγει ή αναμένεται να βγουν πρωτόκολλα κατεδάφισης για ακόμα 500 σπίτια. (Προφανώς με αυτό τον ρυθμό θα χρειαστούν κάτι λιγότερο από 30 χρόνια μέχρι να κατεδαφιστεί και το τελευταίο…)

Κοροϊδία με το αεροδρόμιο

Και μέσα σε όλα αυτά οι κάτοικοι της περιοχής βλέπουν δίπλα τους και ακριβώς πάνω στο ενεργό ρήγμα να φτιάχνεται ένα αεροδρόμιο που κάποιοι τους υπόσχονται ότι θα αλλάξει τη ζωή τους. Μόνο που δεν τους λένε προς ποια κατεύθυνση. Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο που είναι υπό κατάρτιση θα επιβάλει περιορισμούς ως προς τη δόμηση και τις χρήσεις γης ώστε να εξυπηρετούνται οι ανάγκες του αεροδρομίου, μετατρέποντας τεράστιες εκτάσεις σε περιοχή βιομηχανικών δραστηριοτήτων ή σε γη χωρίς παραγωγικές ή αναπτυξιακές δυνατότητες, όπως ακριβώς έγινε και με το «Ελ. Βενιζέλος» στα Σπάτα.

Την ίδια στιγμή, στις επισημάνσεις των σεισμολόγων για την ανεπάρκεια των γεωλογικών μελετών ως προς τη χωροθέτηση του αεροδρομίου (ειδικά μετά τα δεδομένα που δημιούργησε ο σεισμός) η κατασκευάστρια εταιρεία αλλά και το υπουργείο Υποδομών απαντούν με φιέστες ενημέρωσης για την πορεία των έργων αντί για συγκεκριμένα στοιχεία ως προς την ασφάλεια πτήσεων και επιβατών.