Επιβάλλουν στην Κρήτη την καύση σκουπιδιών

Να δεχτεί εργοστάσια καύσης σκουπιδιών, ανατρέποντας τον περιφερειακό σχεδιασμό για τη διαχείριση των απορριμμάτων, αναγκάζει την Κρήτη η κυβέρνηση. «Βεβαίως προβλέπεται και ενεργειακή αξιοποίηση», είπε χθες με σαφήνεια και χωρίς περιστροφές ο Μανώλης Γραφάκος, γ.γ. Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, από το Ηράκλειο όπου βρέθηκε σε εκδήλωση καλεσμένος της Περιφερειακής Ενωσης Δήμων Κρήτης, ενώ στην ουσία απείλησε την Περιφέρεια Κρήτης και τους δημάρχους του νησιού πως εάν δεν περιλαμβάνεται και η λύση της καύσης στον αναθεωρημένο σχεδιασμό τους, αυτός δεν πρόκειται να εγκριθεί και να ενταχθεί στο νέο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων. Στην παρουσίασή του μάλιστα έθεσε και συγκεκριμένους στόχους για την παραγωγή ενέργειας από τα σκουπίδια και συγκεκριμένα σε ποσοστό 10% για το 2025 και πάνω από 25% για το 2030.

Από την άλλη, πάντως, και οι δήμαρχοι του νησιού φάνηκαν σαν έτοιμοι από καιρό να δεχτούν τη λύση αυτή, ενώ δεν έλειψαν τα εγκωμιαστικά σχόλια για το παράδειγμα άλλων χωρών που παράγουν ενέργεια από τα απορρίμματά τους. Οι δήμαρχοι φαίνεται να πείθονται περισσότερο από τις παραινέσεις των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο τομέα και λιγότερο από τις αντιδράσεις των οικολογικών φορέων που επισημαίνουν τους τεράστιους κινδύνους.

Σαν να έρχεται από το μακρινό παρελθόν η φράση του περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρου Αρναουτάκη ότι «έχουμε ομοφωνία στην Κρήτη και η κατεύθυνση είναι ότι στην Κρήτη καύση απορριμμάτων δεν πρόκειται να υπάρξει, το έχουμε αποκλείσει». Κι όμως, είναι μόλις πριν από τέσσερα χρόνια, τον Ιούνιο του 2016, όταν καταρτίστηκε ο περιφερειακός σχεδιασμός του νησιού και ο ίδιος δήλωνε τα παραπάνω στη σχετική συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου. Πλέον και ο ίδιος εμφανίζεται να... στρογγυλεύει τις θέσεις του τόσο κατά τη χθεσινή εκδήλωση όσο και σε δήλωσή του στην «Εφ.Συν.»: «Παραμένουμε αρνητικοί για τα εργοστάσια της καύσης, ωστόσο εξετάζουμε και άλλες, πιο σύγχρονες μεθόδους, που μπορεί να είναι φιλικότερες προς το περιβάλλον» λέει τώρα ο ίδιος.

Περιθώρια κέρδους

Ηδη οι μεγαλύτερες περιβαλλοντικές οργανώσεις Greenpeace και WWF Ελλάς αλλά και η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης και η «Μεσόγειος SOS» έχουν καταγγείλει την καύση ως μέθοδο ξεπερασμένη, περιβαλλοντικά επιζήμια και οικονομικά δαπανηρή. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, όλο και πιο φανερά η καύση των σκουπιδιών επανέρχεται στην ατζέντα, παρά το γεγονός ότι παγκοσμίως είναι μέθοδος που εγκαταλείπεται λόγω του μεγάλου κόστους αλλά και των εξαιρετικά σοβαρών συνεπειών στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον λόγω της παραγωγής διοξινών και άλλων καρκινογόνων ουσιών. Εκείνο που φαίνεται να αλλάζει τους συσχετισμούς είναι οι ισχυρές πιέσεις από τον κλάδο της παραγωγής ενέργειας, όπου πλέον τα σκουπίδια θα χρησιμοποιούνται ως καύσιμη ύλη, με μεγάλα περιθώρια κέρδους. Το ίδιο συμβαίνει ήδη και στην Τσιμεντοβιομηχανία, με τη σχετική έγκριση να έχει δοθεί ήδη από το 2019, από τον τότε αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Σωκράτη Φάμελλο, δύο μόλις μέρες πριν από τις πρόσφατες εκλογές.

Στη χθεσινή εκδήλωση στο Ηράκλειο κεντρικό ρόλο ως οικοδεσπότης είχε ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης Γιάννης Κουράκης, που και στο παρελθόν ως δήμαρχος Ηρακλείου και πρόεδρος του Ενιαίου Συνδέσμου Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ) έχει πρωταγωνιστήσει στην προώθηση των εργοστασίων καύσης στο νησί. Παροιμιώδης είναι η κόντρα του, το 2011, με τον πρώην ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ και αργότερα βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Σπύρο Δανέλλη ο οποίος, τότε, μιλούσε για «πολιτικές που εξυπηρετούν επιλογές επιχειρηματικών λόμπι και για την ανάγκη να επιλέξουμε αν θα υπηρετήσουμε το δημόσιο καλό ή αλλότρια συμφέροντα».

Πλέον, πάντως, στην Κρήτη φαίνεται να υπάρχει εντελώς διαφορετικό κλίμα και η προοπτική της καύσης των σκουπιδιών να είναι «δεμένη» από περισσότερες πλευρές αφού οι διαφόρων ειδών πιέσεις έχουν πιάσει τόπο, τουλάχιστον σε πολιτικό–αυτοδιοικητικό επίπεδο.