Αθήνα, 15°C
Αθήνα
Αραιές νεφώσεις
15°C
15.8° 13.8°
2 BF
77%
Θεσσαλονίκη
Ασθενής ομίχλη
10°C
12.2° 9.3°
2 BF
88%
Πάτρα
Αυξημένες νεφώσεις
13°C
13.2° 12.7°
2 BF
78%
Ιωάννινα
Σποραδικές νεφώσεις
10°C
9.9° 9.9°
1 BF
76%
Αλεξανδρούπολη
Αραιές νεφώσεις
8°C
7.9° 7.9°
3 BF
81%
Βέροια
Ασθενείς βροχοπτώσεις
8°C
8.2° 8.2°
0 BF
84%
Κοζάνη
Αυξημένες νεφώσεις
5°C
5.4° 5.4°
2 BF
81%
Αγρίνιο
Αυξημένες νεφώσεις
11°C
10.5° 10.5°
0 BF
95%
Ηράκλειο
Ελαφρές νεφώσεις
17°C
16.9° 15.5°
5 BF
55%
Μυτιλήνη
Σποραδικές νεφώσεις
14°C
13.9° 13.8°
2 BF
68%
Ερμούπολη
Ελαφρές νεφώσεις
16°C
16.4° 16.4°
4 BF
67%
Σκόπελος
Αραιές νεφώσεις
13°C
12.7° 12.7°
3 BF
82%
Κεφαλονιά
Αραιές νεφώσεις
12°C
11.9° 11.9°
4 BF
82%
Λάρισα
Ψιχάλες
11°C
10.9° 10.9°
1 BF
82%
Λαμία
Αυξημένες νεφώσεις
12°C
13.0° 12.2°
1 BF
84%
Ρόδος
Σποραδικές νεφώσεις
17°C
17.1° 16.8°
2 BF
67%
Χαλκίδα
Αραιές νεφώσεις
13°C
13.8° 12.8°
0 BF
87%
Καβάλα
Αυξημένες νεφώσεις
9°C
9.4° 7.3°
2 BF
87%
Κατερίνη
Ασθενείς βροχοπτώσεις
8°C
8.1° 7.5°
1 BF
86%
Καστοριά
Ασθενείς βροχοπτώσεις
8°C
8.0° 8.0°
0 BF
82%
ΜΕΝΟΥ
Κυριακή, 16 Φεβρουαρίου, 2025
Από την πρώτη μέρα του διεθνούς συνεδρίου «Μεταναστεύσεις: Διεπιστημονικές Προκλήσεις» που διεξάγεται στην Πανεπιστημιούπολη του Ρεθύμνου | goodnet.gr

Τα δύο «πρόσωπα» της μετανάστευσης στην Ελλάδα

Η μετανάστευση αποτελεί ένα πολύπλευρο ζήτημα με πολλές και σύνθετες προεκτάσεις σε κάθε πτυχή της ζωής τόσο των κατοίκων στις χώρες υποδοχής, όσο και των μετακινούμενων πληθυσμών.

Στην Ελλάδα σήμερα κυριαρχούν τα «δύο πρόσωπα» της μετανάστευσης και αφορούν την  φυγή περίπου 500 χιλιάδων Ελλήνων στο εξωτερικό από το 2010 μέχρι και σήμερα αλλά και την είσοδο μεταναστών και προσφύγων στην χώρα.

Οι διαφορετικές πτυχές και επιμέρους στοιχεία των εν λόγω μετακινήσεων βρίσκονται στο «μικροσκόπιο» των ερευνητών, προκειμένου μέσα από την επιστημονική έρευνα να προκύψουν γόνιμα συμπεράσματα που θα μπορούσαν, αν αξιοποιηθούν, να συμβάλλουν και στην εξεύρεση ουσιαστικών λύσεων από πλευράς του κεντρικού κράτους. Στο πλαίσιο της έρευνας αναδείχθηκαν σημαντικά στοιχεία καθώς και το «προφίλ» των Ελλήνων μεταναστών ενώ αναπτύχθηκαν και προτάσεις μέσα από τις οποίες θα μπορούσαν να επιλυθούν θέματα που σήμερα απασχολούν έντονα την Ελληνική πραγματικότητα.

Τα παραπάνω βρέθηκαν μεταξύ άλλων στο επίκεντρο του διεθνούς συνεδρίου «Μεταναστεύσεις: Διεπιστημονικές Προκλήσεις» στο πλαίσιο του οποίου μέσα καταξιωμένοι επιστήμονες μέσα από μια διεπιστημονική διερεύνηση προσεγγίζουν τις πολλές και διαφορετικές πτυχές της μετανάστευσης μέσα από το «πρίσμα» της Ιστορίας, της Ανθρωπολογίας, της Προϊστορικής Αρχαιολογίας, της Γλωσσολογίας, της κοινωνιολογίας της πολιτικής, της ψυχολογίας και της κοινωνικής ιατρικής.

Το συνέδριο ξεκίνησε την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου στις εγκαταστάσεις της Πανεπιστημιούπολης Γάλλου και διοργανώνεται από το Κέντρο Ερευνών και Μελετών του Πανεπιστημίου Κρήτης –ΚΕΜΕ-, την Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου με την υποστήριξη του Δήμου Ρεθύμνης ενώ θα συνεχιστεί και δεύτερη ημέρα.

ΤΟ «ΠΡΟΦΙΛ» ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

Στοιχεία που αφορούν το «προφίλ» των Ελλήνων μεταναστών παρουσίασε στη διάρκεια του συνεδρίου ο Υπότροφος του Ιδρύματος Ωνάση στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στο τμήμα πολιτικών και διεθνών σπουδών, Μανώλης Πρατσινάκης. Στο πλαίσιο της έρευνας για την Ελληνική διασπορά στο σκέλος της Ελληνικής μετανάστευσης ο κος Πρατσινάκης επεσήμανε πως από το 2010 παρατηρείται ραγδαία αύξηση της εξερχόμενης μετανάστευσης, στοιχείο που έχει ιδιαίτερο

ενδιαφέρον δεδομένου ότι στα χρόνια πριν από την κρίση οι Έλληνες «ήταν από τους λαούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είχαν τα χαμηλότερα ποσοστά μετανάστευσης και μάλιστα σε μια σειρά από έρευνες φάνηκε ότι δεν ήταν και ιδιαίτερα θετικοί στο να φύγουνε από την χώρα τους».

Στις αιτίες της αύξησης κύριος παράγοντας ήταν η οικονομική κρίση, όπως εξήγησε ο κος Πρατσινάκης, οι δυσκολίες που προέκυψαν στην καθημερινότητα των πολιτών αλλά και οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν οι οποίες, όπως τόνισε «υποβίβασαν το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων οδήγησαν σε μια αρκετά εκτεταμένη μετανάστευση».

Απόρροια αυτού, ήταν από το 2010 περίπου μισό εκατομμύριο Έλληνες να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον στο εξωτερικό εκ των οποίων μετά από εννέα χρόνια μόλις οι 100 χιλιάδες επέστρεψαν στην Ελλάδα στην πορεία ενώ 400 χιλιάδες Έλληνες παραμένουν μέχρι σήμερα σε χώρες κυρίως της Ευρώπης.  Πρόκειται, όπως τόνισε ο κος Πρατσινάκης για Έλληνες πολίτες, κυρίως νέους σε ηλικία και υψηλό μορφωτικό επίπεδο που αναζητούν καλύτερες εργασιακές συνθήκες, μεγαλύτερη αξιοκρατία αλλά και καλύτερες απολαβές καθώς και ευκαιρίες να πραγματοποιήσουν όσα έχουν σχεδιάσει. «Αυτοί υπολογίζονται περίπου στα δύο τρίτα της εξερχόμενης μετανάστευσης. Υπάρχει ένα εξίσου σηαντικό κομμάτι που υπολογίζεται στο ένα τρίτο της συνολικής μετανάστευσης που αφορά άτομα με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο ή άτομα μεγαλύτερης ηλικίας τα οποία πιθανότατα έφυγαν κατά τα πρώτα χρόνια της κρίσης» εξήγησε ο κος Πρατσινάκης

Όπως επεσήμανε ο ίδιος η εξερχόμενη μετανάστευση κορυφώθηκε το 2012 και έκτοτε, παρά την μικρή μείωση και την τάση επιστροφής που διαφαίνεται σταδιακά, η μετανάστευση Ελλήνων παραμένει σταθερά υψηλή. Σε ό,τι αφορά τον ρυθμό της μεταναστευτικής ροής, οι έρευνες οδηγούν στο συμπέρασμα, όπως υπογράμμισε ο κος Πρατσινάκης στο ότι η μετανάστευση Ελλήνων θα συνεχιστεί. Συγκεκριμένα ανέφερε: «Μπορούμε να υποθέτουμε ότι θα συνεχιστεί σε ένα μεγάλο βαθμό γιατί η κρίση και οι πολιτικές λιτότητας καθώς και οι συνέπειες τους οι κοινωνικοοικονομικές εξώθησαν ένα μεγάλο κομμάτι να φύγει από την Ελλάδα αλλά παράλληλα άλλαξαν και τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και συζητάμε για τη μετανάστευση. Επειδή έχει αλλάξει η αντίληψη και ο τρόπος με τον οποίο συζητάμε το θέμα αυτό, ανεξάρτητα από την πορεία της Ελληνικής οικονομίας θα πρέπει να περιμένουμε ειδικότερα για κάποιες κατηγορίες αυτό το φαινόμενο θα συνεχιστεί παράλληλα και με μια αύξηση της επιστροφής Ελλήνων στην Ελλάδα κάτι το οποίο βλέπουμε ότι συμβαίνει».

Στους συνολικά 500 χιλιάδες Έλληνες πολίτες που μετανάστευσαν στα χρόνια της κρίσης. Αντίστοιχα από την έρευνα προκύπτει και ένας υψηλός αριθμός μεταναστών που είχαν έρθει στην Ελλάδα και αναγκάστηκαν λόγω της κρίσης το ίδιο χρονικό διάστημα να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους ή να μεταναστεύσουν σε άλλες χώρες.

ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΕΝΑ ΣΗΜΕΙΟ ΕΠΑΦΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ζητούμενο για τους Έλληνες μετανάστες που παραμένουν στο εξωτερικό και σχεδιάζουν μάλιστα την παραμονή τους εκεί, σύμφωνα με την έρευνα είναι το Ελληνικό κράτος να διαμορφώσει τις συνθήκες που θα συμβάλλουν στο μέλλον στην δημιουργία κινήτρων που θα επιτρέψουν τον επαναπατρισμό τους. Στο μεταξύ ωστόσο εστιάζουν στην ανάπτυξη πολιτικών και πρωτοβουλιών που θα χτίσουν «γέφυρες» για την επαφή και την συμβολή τους σε θέματα της χώρας τους.

Όπως εξήγησε ο ίδιος: «Στην παρούσα φάση τονίζουν πολλοί το ζήτημα της ανάπτυξης πολιτικών οι οποίες θα διευκολύνουν τις επαφές που θα μπορούν να έχουν οι Έλληνες του εξωτερικού με την Ελλάδα και θα βοηθάνε τη διασύνδεση και προσφορά τους καθ’ όσων βρίσκονται στο εξωτερικό, είτε με την ανάπτυξη συνεργασιών οικονομικών ή μη, είτε με επαγγελματίες ή φορείς στην Ελλάδα. Έχει υπάρξει μια πρωτοβουλία η οποία ονομάζεται γέφυρες και η οποία είναι προς την κατεύθυνση αυτή. Προφανώς η πολιτεία πρέπει να εργαστεί προς την κατεύθυνση να δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε αυτοί οι οποίοι επιθυμούν να επιστρέψουν να έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν. Αυτό έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με την εξεύρεση εργασίας σε τομείς που θέλουν και επιθυμούν να εργαστούν και μια σειρά βελτιώσεων στο εργασιακό ή σε πολιτικές. Υπάρχει επιπλέον μια διάχυτη αντίληψη ότι δεν υπάρχουν αξιοκρατικές διαδικασίες στην Ελλάδα οπότε πρέπει να βελτιωθούν και αυτές».

Σημαντικά ήταν τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο στο σκέλος της μετανάστευσης και του προσφυγικού που βρίσκεται στο επίκεντρο με την Ελλάδα να υποδέχεται τα τελευταία χρόνια έναν ιδιαίτερα αυξημένο αριθμό προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών με την Ελλάδα να έχει μετατραπεί τα δύο τελευταία χρόνια σε χώρα τελικού προορισμού.

Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής ΕΛΙΑΜΕΠ, τα οποία παρουσιάστηκαν στη διάρκεια του συνεδρίου από την Αγγελική Δημητριάδη στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου CeasEVAL για την αξιολόγηση του κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου.

ΑΠΟ ΧΩΡΑ ΔΙΕΛΕΥΣΗΣ ΤΟ 2015, ΣΕ ΧΩΡΑ ΤΕΛΙΚΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟ 2018 Η ΕΛΛΑΔΑ

Στα σημαντικότερα συμπεράσματα της έρευνας, προκύπτουν στοιχεία για την διέλευση και διαμονή μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα μετά το 2015, τα οποία μέχρι σήμερα έχουν μεταβληθεί αισθητά.

Όπως εξήγησε η κα Δημητριάδη, καθοριστική ήταν η κοινή δήλωση Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας στην μεταβολή αυτή, αφού ουσιαστικά κατέστησε την Ελλάδα, από χώρα διέλευσης, σε χώρα τελικού προορισμού για τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές. «Σε αντίθεση με το 2015-2016 που είχαμε ανοιχτό Βαλκανικό διάλογο και επομένως έχουμε μια συνεχιζόμενη διέλευση-γιατί 890 χιλιάδες εισήλθαν από την Ελλάδα και χονδρικά 860 χιλιάδες έφυγαν από την χώρα την περίοδο εκείνη- βλέπουμε μια αντιστροφή με τη συντριπτική πλειοψηφία να επιθυμεί να φύγει κάποια στιγμή, αλλά να αντιλαμβάνεται ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Πλέον μιλάμε για την Ελλάδα ως χώρα τελικού προορισμού και όχι διέλευσης. Είναι μια μεγάλη ανατροπή σε σχέση με αυτό που συνέβαινε. Το 2015 έχουμε 890 χιλιάδες καταγεγραμμένες εισόδους. Από αυτούς το 95% έφυγε όταν ήταν ακόμα ανοιχτός ο Βαλκανικός διάλογος. Μετά την Κοινή Δήλωση Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας έχουμε τον εγκλωβισμό στα νησιά, γίνεται μια μικρή μετακίνηση στην ενδοχώρα και κάποιοι καταφέρνουν ακόμη και φεύγουν. Από το 2017 και έπειτα παρατηρούμε, ότι ολοένα και περισσότερο ο πληθυσμός στην Ελλάδα αυξάνεται και δεν έχουμε διέλευση».

Όπως τόνισε η κα Δημητριάδη, η κοινή δήλωση Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας και ο γεωγραφικός περιορισμός που υπάρχει στα νησιά, δεν αποδίδει τόσο για τους κατοίκους, όσο και για πρόσφυγες και μετανάστες. Την ίδια ώρα ο υψηλός αριθμός εκκρεμών αιτήσεων για την χορήγηση ασύλου επηρεάζει, όπως τόνισε «τις συνθήκες διαβίωσης αλλά και την ψυχική υγεία αυτών των ανθρώπων».

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΥΛΟΥ ΔΥΟ ΤΑΧΥΤΗΤΩΝ

Σε ό,τι αφορά την διαδικασία ασύλου στην Ελλάδα, παρουσιάζεται το φαινόμενο των δύο ταχυτήτων, αφού όπως εξήγησε η ίδια: «Στην έρευνά μας έχουμε ευρήματα από το 2018 με αυξημένες ροές από τον Έβρο όπου βλέπουμε ότι υπάρχει ένα εντελώς διαφορετικό σύστημα το οποίο υλοποιείται. Άρα στην πραγματικότητα είναι σαν να τρέχουμε παράλληλα δύο διαφορετικές διαδικασίες ασύλου στην Ελλάδα. Αυτοί οι οποίοι έρχονται από τον Έβρο εξαρτάται κατά πόσο θα καταγραφούν από την Αστυνομία για να μπορέσουν να έχουν πρόσβαση στο άσυλο, την εστίαση και τη σίτιση. Στην έρευνά μας είχαμε καταγραφές ανθρώπων οι οποίοι στην πραγματικότητα δεν είχαν καταγραφεί άρα δεν είχαν πρόσβαση σε τίποτα από όλα αυτά και κατευθύνονταν στην Αθήνα σε αναζήτηση κάποιας λύσης που προφανώς και δεν υπήρχε».

Σε ό,τι αφορά το τι πρέπει να γίνει προκειμένου να υπάρξει βελτίωση της υφιστάμενης εικόνας, η κα Δημητριάδη τόνισε πως είναι απαραίτητη η αποσυμφόρηση των νησιών, η δημιουργία κατάλληλων υποδομών και κέντρων διαμονής αλλά και ιδιαίτερη μέριμνα για τα ασυνόδευτα ανήλικα που είναι πολλά στην Ελλάδα αλλά και η διεύρυνση του διαλόγου και με άλλες χώρες εκτός από την Τουρκία.

Επιπλέον, υπογράμμισε: «Πρέπει να αντιληφθούμε ότι η μετανάστευση δεν θα τελειώσει και όταν έχουμε εμπόλεμη κατάσταση είναι αναμενόμενες οι μετακινήσεις πληθυσμών. Αυτό το οποίο θα πρέπει να δούμε είναι πως μπορεί να βελτιωθεί το σύστημα ασύλου, κυρίως ο δεύτερος βαθμός, να επιταχυνθούν κάποιες διαδικασίες προς όφελος των ανθρώπων που περιμένουν καιρό για την επεξεργασία του αιτήματός τους και στο κομμάτι των επιστροφών που ενδιαφέρει πάρα πολύ και αυτή την κυβέρνηση και την ευρωπαϊκή επιτροπή οι επιστροφές να δομηθούν σε δύο άξονες. Δηλαδή, να είναι εθελούσιες γιατί έχουμε δει ότι όταν κάποιος μόνος του αποζητά να επιστρέψει η επιστροφή του θα είναι και μόνιμη ενώ σε αντίθετη περίπτωση μπορεί να μην μείνει και χρειάζεται συνεργασία και με άλλες χώρες και όχι μόνο με την Τουρκία που είναι ένας δύσκολος εταίρος».

ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΟΙ ΠΤΥΧΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

Μέχρι σήμερα, στην Ελλάδα έχει αναδειχθεί έντονα το ζήτημα της μετανάστευσης των Ελλήνων στο εξωτερικό, απόρροια της οικονομικής κρίσης αλλά και οι αυξημένες ροές προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών που φτάνουν στην χώρα, ωστόσο δεν είναι τα μοναδικά «πρόσωπα» που έχει η μετανάστευση.

Όπως ανέδειξε η καθηγήτρια κοινωνικής ανθρωπολογίας του τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Ευτυχία Βουτυρά η έννοια της αναγκαστικής μετανάστευσης περιλαμβάνει όχι μόνο τους πρόσφυγες πολέμου αλλά και τους βίαια μετακινούμενους πληθυσμούς για αναπτυξιακούς λόγους,σε μεγάλο βαθμό σε χώρες του τρίτου, οι οποίοι μάλιστα υπάρχουν και στην Ελλάδα, χωρίς όμως να προκύπτουν εκτεταμένες καταγραφές. Η ίδια εξήγησε: «Είναι οι πρόσφυγες των πολέμων και είναι και εκείνοι οι οποίοι μετακινούνται βίαια γιατί έτσι αποφασίζουν τα κράτη, ότι πρέπει να μετακινηθούν για αναπτυξιακούς λόγους, όπως το να χτιστεί ο Αχελώος ή για να χτιστεί το Καρίμπα στη Ζάμπια, ένα από τα μεγαλύτερα φράγματα. Με αυτή τη μετακίνηση που κάνουν υποχρεωτικά δεν μπορούν να επιστρέψουν. Άρα είναι πρόσφυγες με τη διαφορά ότι είναι σε χειρότερη μοίρα γιατί δεν υπάρχουν τα σπίτια τους, καταστρέφονται. Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι αυτοί οι άνθρωποι υποφέρουν πολύ περισσότερο από ψυχολογικά προβλήματα και κυρίως οι παλαιότερες γενιές γιατί έχουν χάσει την επαφή με τις ρίζες τους. Είναι πρόσφυγες στην ίδια τους τη χώρα, δεν μετακινούνται εκτός των ορίων της χώρας τους και υπεύθυνο γι αυτούς είναι το ίδιο το κράτος τους. Γι αυτό δεν ακούμε γι αυτούς γιατί μένουν εντός των κρατικών συνόρων».

Με πληροφορίες από το «Goodnet.gr»

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Τα δύο «πρόσωπα» της μετανάστευσης στην Ελλάδα

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας